Από τα ομορφότερα βουνά της Στερεάς, η Οίτη είναι ένας ορεινός όγκος που δεσπόζει πάνω από τον κάμπο της Λαμίας και την κοιλάδα του Σπερχειού. Υπάγεται στο νομό Φθιώτιδας, με μικρό τμήμα της στο νομό Φωκίδας. Στα νότια συνδέεται με την Γκιώνα και τα Βαρδούσια, στα ανατολικά με το όρος Καλλίδρομο. Έχει χαρακτηριστεί Εθνικός Δρυμός από το 1966 λόγω της πλούσιας και σπάνιας χλωρίδας της.
Οι βορινές πλαγιές της Οίτης ορθώνονται απότομα από τον κάμπο μέχρι περίπου τα 1700μ. Αυτή η όψη του βουνού είναι επιβλητική καθώς οι πλαγιές τέμνονται από απόκρημνες ρεματιές και φαράγγια, με εντυπωσιακότερο το φαράγγι του Γοργοποτάμου. Αντιθέτως στα ψηλότερα σημεία του βουνού, από περίπου τα 1700μ μέχρι τις κορφές στα 2150μ, το ανάγλυφο γίνεται ιδιαίτερα ομαλό. Εκεί βρίσκεται το οροπέδιο Λιβαδιές, με ήπια λιβάδια και μικρές αλπικές λίμνες, ένα από τα πιο γνωστά και όμορφα ορεινά τοπία της Ελλάδας.
Στη μυθολογία η Οίτη ήταν γνωστή ως ο τόπος όπου πέθανε ο Ηρακλής. Στο οροπέδιο Καταβόθρες θα δούμε ερείπια δωρικού ναού γνωστού ως «Πυρά του Ηρακλέους», αλλά και ένα βάραθρο (καταβόθρα) στο οποίο εξαφανίζονται τα νερά ενός μικρού ρέματος. Παλιότερα όλο το βουνό ονομάζονταν «Καταβόθρα» κι έτσι είναι γνωστό στη δημοτική ποίηση.
Στην Οίτη προσεγγίζει κανείς πιο εύκολα από Υπάτη και Καστανιά στα βόρεια, και από Παύλιανη στα νοτιοανατολικά. Διασχίζεται από πολλά μονοπάτια, και από δασικό δρόμο ο οποίος όμως είναι βατός μόνο λίγους μήνες το χρόνο.
Οι περισσότεροι επισκέπτες προτιμούν τους καλοκαιρινούς μήνες για επίσκεψη στην Οίτη, όταν η πρόσβαση είναι ευκολότερη.
Η φύση στην Οίτη
Λίμνες και Φαράγγια
Η Οίτη στα ψηλότερά της σημεία έχει μικρές εποχικές λίμνες που δημιουργούν ένα τοπίο υψηλής αισθητικής αλλά είναι και σημαντικές για την βιοποικιλότητα.
- Στο οροπέδιο Λιβαδιές στα 1800μ. βρίσκεται η όμορφη λίμνη των Λιβαδιών.
- Μικρότερα εποχιακά λιμνία βρίσκονται στις πλαγιές της κορφής Γρεβενό, και στις τοποθεσίες Αλύκαινα, Καταβόθρα και Λούκα.
Τα φαράγγια της Οίτης είναι πολύ απόκρημνα και τα περισσότερα είναι επισκέψιμα μόνο με τεχνικές και εξοπλισμό canyoning:
- Η τεράστια χαράδρα του Γοργοποτάμου δεσπόζει στην περιοχή. Ο Γοργοπόταμος που στην αρχαιότητα ονομάζονταν Δύρας είναι γνωστός από τη μυθολογία, αλλά κυρίως από τη νεότερη ιστορία μας όταν το 1942 οι αντιστασιακές δυνάμεις ενωμένες ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γέφυρα που τον διασχίζει.
- Το φαράγγι του Ασωπού ποταμού χωρίζει την Οίτη από το γειτονικό Καλλίδρομο. Το ορεινό σιδηροδρομικό πέρασμα του Μπράλου, το εντυπωσιακότερο ίσως κομμάτι της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη, είναι σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του.
- Ο καταρράκτης στα Στενοβούνια – από τους ψηλότερους της Νότιας Ελλάδας. Βρίσκεται σε δυσπρόσιτη περιοχή.
- Τα ρέματα Γερακάρη, Κακαβόρεμα, Καμαριώτη και Ροδοκάλου.
Βλάστηση και οικότοποι
Η Οίτη έχει μεγάλο υψομετρικό εύρος: οι πλαγιές της ξεκινούν από τον κάμπο της Λάμιας στα 100μ. υψόμετρο, ενώ οι κορφές της ξεπερνάνε τα 2100μ. Ως εκ τούτου έχει ποικιλία βλάστησης.
Στα χαμηλότερα σημεία του το βουνό έχει μεσογειακή βλάστηση με πουρνάρια, αριές, και άλλους θάμνους. Οι νότιες και δυτικές πλαγιές έχουν δρυς. Από τα 800μ. και πάνω επικρατούν από εκτεταμένα και καλής ποιότητας ελατοδάση. Σε ορισμένα σημεία απαντώνται κέδρα ενώ σε μία στενή ράχη υπάρχει και μια συστάδα από μαυρόπευκα Pinus nigra. Τα ψηλότερα σημεία του βουνού καλύπτονται από όμορφα υποαλπικά λιβάδια με συστάδες ελάτων.
Χλωρίδα
Η Οίτη είναι γνωστή ως «το βουνό των λουλουδιών». Η χλωρίδα της είναι ιδιαίτερα πλούσια, με πάνω από 1150 είδη φυτών. Περιλαμβάνει είδη χαρακτηριστικά της ορεινής Στερεάς αλλά και βορειότερων βουνών.
Διαθέτει 77 ελληνικά ενδημικά φυτά, και 2 στενά ενδημικά, αποκλειστικά της Οίτης: τη βερονίκη της Οίτης Veronica oetaea και ένα είδος άγριου κρεμμυδιού, το Allium lagarophyllum. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά αγριολούλουδα είναι επίσης ο νάρκισσος των ποιητών Narcissus poeticus που ανθίζει στα οροπέδια στις αρχές του καλοκαιριού και ο κόκκινος κρίνος Lilium calchedonicum που βρίσκεται σε ξέφωτα του δάσους.
Σε πετρώδεις πλαγιές του βουνού υπάρχουν αιωνόβια άτομα του μαλόκεδρου Juniperus foetidissima, ένα είδος κέδρου (αρκεύθου) που αγαπάει το μεγάλο υψόμετρο.
Πανίδα
Στα δάση της Οίτης βρίσκουμε μεγάλη ποικιλία θηλαστικών, αλλά με μικρούς πληθυσμούς: Ζαρκάδι, Λύκος και Αγριόγιδο, καθώς και άλλα μικρότερα είδη θηλαστικών. Η Αρκούδα Ursus arctos έχει κάνει πρόσφατα την επανεμφάνισή της, προερχόμενη από την Ευρυτανία, και η Οίτη αποτελεί ίσως το νοτιότερο όριο εξάπλωσής της.
Το Αγριόγιδο Rupicapra rupicapra είναι από τα ενδιαφέροντα είδη της Οίτης και κοσμεί τις άγριες χαράδρες της. Ο πληθυσμός του είναι μικρός και απειλείται από τη λαθροθηρία.
Από τα είδη ερπετών και αμφίβιων, ξεχωρίζουμε τον Αλπικό Τρίτωνα Mesotriton alpestris, μάλλον κοινό στις αλπικές λίμνες του βουνού, και την Κιτρινομπομπίνα Bombina variegata, ένα μικρό είδος φρύνου που επίσης απαντάται σε μεγάλα υψόμετρα.
Ορνιθοπανίδα
Η Οίτη φιλοξενεί χαρακτηριστικά πουλιά των βουνών, όπως η Πετροπέρδικα Alectoris graeca, ο Χρυσαετός Aquila chrysaetos, καθώς και άλλα αρπακτικά πουλιά, μικροπούλια, και δρυοκολάπτες, με πιο σπάνιο το Σταχτή Δρυοκολάπτη Picus canus. Στην Οίτη επίσης απαντάται ο Αιγωλιός Aegolius funereus, ένα μικρόσωμο είδος κουκουβάγιας που ενώ δεν είναι ασυνήθιστο στη Βόρεια Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές στη χώρα μας.
Η Οίτη είναι ένα από τα νοτιότερα σημεία παρουσίας του Σταχτή Δρυοκολάπτη και του Αιγωλιού.
Πρόγραμμα LIFE ForOpenForests για την προστασία της Οίτης
Για τη διατήρηση της σπάνιας βιοποικιλότητας της Οίτης και του γειτονικού Καλλίδρομου, έχει ξεκινήσει ένα πενταετές πρόγραμμα LIFE, με την ονομασία ForOpenForests, και κωδικό LIFE11 NAT/GR/1014. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαχειριστικές πρακτικές στα δάση και τα δασικά διάκενα (ξέφωτα) των δύο βουνών.
Οι οικότοποι και τα είδη που στοχεύει το πρόγραμμα είναι:
- οι σημαντικοί οικότοποι (οικότοποι προτεραιότητας) της Οίτης: τα δάση μαύρης πεύκης και μαλόκεδρου, τα ορεινά λιβάδια και τα εποχικά λιμνία
- η κρισίμως κινδυνεύουσα βερονίκη της Οίτης Veronica oetaea
- η απειλούμενη Καφέ Αρκούδα Ursus arctos
- πέντε είδη πουλιών: ο σπάνιος Αιγωλιός Aegolius funerus, 3 είδη δρυοκολάπτη (Dryocopus martius, Dendrocopus leucotos και Picus canus) και η Πετροπέρδικα (Alectoris graeca)
Το πρόγραμμα υλοποιείται από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (συντονιστής), την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό “ΔΗΜΗΤΡΑ”, και τον Αρκτούρο. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (πρόγραμμα LIFE+) κατά 75%, και συγχρηματοδοτείται από τους εταίρους και τον Δήμο Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου κατά 25%.
Πηγή: www.eepf.gr
διαβάστε περισσότεραΜε αφετηρία τα Πυρηναία Όρη στην Ισπανία, το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων Διαδρομών Ε4 περνά από τις Άλπεις και φθάνει στην Ελλάδα μέσω της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Από την οροσειρά της Πίνδου διασχίζει κατά μήκος την ηπειρωτική Ελλάδα και τα όρη της Πελοποννήσου για να καταλήξει στην Κρήτη και από εκεί στην Κύπρο. Η διαδρομή του μονοπατιού στην Ελλάδα χωρίζεται σε τρία τμήματα, το Βόρειο,το Μεσαίο και το Νότιο.Το τελευταίο,ξεκινώντας από το Διακοφτό διέρχεται, μέσω της Τρίπολης στη βόρεια Λακωνία, διασχίζει το διευρυμένο δήμο Γυθείου κι από εκεί, έχοντας διασχίσει 300 χμ πεζοπορίας. Από εκεί μέσω άλλου μονοπατιού καταλήγει στο ακρωτήριο Ταίναρο, το νοτιότερο ηπειρωτικό σημείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τμήμα του Ε4 στο νομό Λακωνίας περνά από παραδοσιακούς οικισμούς, τοπία μοναδικής ομορφιάς και σημαντικούς βιότοπους προφέροντας μοναδικές εμπειρίες σε κάθε φυσιολάτρη. Λόγω του ήπιου κλίματος της Πελοποννήσου η διαδρομή του Νότιου τμήματος θεωρείται πολύ πιο εύκολη από τη βόρεια και μπορεί να περπατηθεί όλες τις εποχές του έτους. Ωστόσο οι καλύτερες εποχές για να διασχίσει κανείς το μονοπάτι είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο. Για τη διάσχιση του μονοπατιού απαιτείται καλός ορειβατικός εξοπλισμός, σακίδια, παγούρια για νερό, αδιάβροχα ρούχα, πουλόβερ, φακός, υπνόσακος και σκηνή.
Οι ταμπέλες του Ε4 αναρτούνται επάνω σε στύλους της ΔΕΗ και ξεχωρίζουν από το συνδυασμό των χρωμάτων τους σε κίτρινο και μαύρο. Κιτρινόμαυρα είναι και τα σημάδια που σηματοδοτούν το μονοπάτι σε πέτρες και βράχια. Το Ε4 τελεί υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορεινής Πεζοπορίας (E.W.V.) και έχει σχεδιαστεί και σηματοδοτηθεί από τηνΕλληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης. Στο τμήμα του μονοπατιού που ξεκινά και καταλήγει στο ορειβατικό καταφύγιο του Ταΰγετου υπεύθυνος είναι ο Ε.Ο.Σ Σπάρτης. Στο τμήμα της Λακωνίας η διαδρομή του Ε4 ακολουθεί την πορεία Άγιος Πέτρος – Καρυές – Βρέσθενα – Θεολόγος – Σπάρτη – Μυστράς – Μονή Φανερωμένης – Αναβρυτή –- Λακώματτα – Καταφύγιο Ταΰγετου – Πενταυλοί – Άγιος Δημήτριος – Άρνα – Ρέμα Αγίας Μαρίνας – Μονή Παναγιάς Γιάτρισσας- Καστάνια – Γύθειο.
Άγιος Πέτρος – Καρυές – Βρέσθενα
Η διάσχιση του Ε4 στην περιοχή της Λακωνίας ξεκινά από τον Άγιο Πέτρο, και μέσα από δασικό δρόμο, εισέρχεται μετά από 10 χμ. στο χωριό Καρυές. Από εδώ μπορείς να περιπλανηθείς στα μονοπάτια του Πάρνωνα μέχρι την κορυφή του, στα 1935 μέτρα υψόμετρο. Από τις Καρυές μετά από 2.30 περίπου ώρες διαδρομή μέσα από το δάσος, το μονοπάτι καταλήγει στα Βρέσθενα όπου η διανυκτέρευση γίνεται σε σκηνή. Κοντά στα Βρέσθενα υπάρχει η Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων ενώ ολόκληρη η περιοχή εμπίπτει στην Οικολογικό Πάρκο του Πάρνωνα. Τα γύρω χωριά προσφέρουν ένα πλούσιο δίκτυο πεζοπορικών μονοπατιών με μεγάλες, γραφικές διαδρομές.
Βρέσθενα – Θεολόγος – Σπάρτη – Μυστράς
Από τα Βρέσθενα το μονοπάτι οδηγεί στο χωριό Θεολόγος και μετά 2 χμ. ασφαλτόδρομου στη Σπάρτη όπου θα βρεις πλήθος από καταλύματα για διανυκτέρευση. Από το τέλος της Λεωφόρου Λυκούργου στη Σπάρτη, ακολουθώντας την κατεύθυνση προς Καλαμάτα ή Μυστρά, σε λιγότερο από μίας ώρα διαδρομή συναντά τις πρώτες κατοικίες της βυζαντινής Καστροπολιτείας που είναι χτισμένη σε υψόμετρο 320 μέτρων. Από εδώ, μέσα από πετρόχτιστα σοκάκια και την παχιά σκιά των δέντρων απολαμβάνεις τη θέα του Ταΰγετου και του Μυστρά, προμηθεύεσαι πόσιμο νερό από τις δύο πηγές και συναντιέσαι με έναν παραδοσιακό νερόμυλο και το μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα.
Μυστράς – Μονή Φανερωμένης – Αναβρυτή – Λακκώματα
Διασχίζοντας τη ρεματιά της Λαγκάδας, φτάνουμε στη Μονή Φανερωμένης και στη συνέχεια στην Αναβρυτή στα 790 μέτρα υψόμετρο. Η διαδρομή διαρκεί 2.30 περίπου ώρες. Από την Αναβρυτή ξεκινούν πλήθος άλλα πανέμορφα τοπικά μονοπάτια ενώ υπάρχει κοινοτικός ξενώνας για διανυκτέρευση. Από εδώ μέσα από μια εκπληκτικής ομορφιάς διαδρομή που διασχίζει καλλιεργούμενες εκτάσεις και ορεινά δάση κατευθυνόμαστε προς τα Λακκώματα σε υψόμετρο 1280 μέτρων όπου υπάρχει και κέντρο πληροφόρησης. Το κομμάτι αυτό της διαδρομής διαρκεί 2 ώρες και 45 λεπτά και μπορεί να πραγματοποιηθεί και με αυτοκίνητο.
Λακκώματα – Ορειβατικό Καταφύγιο Ταΰγετου
Από τα Λακκώματα ανηφορίζουμε προς το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης που συναντάμε σε υψόμετρο 1.550 μέτρων μετά από τρεις ώρες πεζοπορία. Στη διαδρομή συναντάμε πηγές για στάσεις και προμήθεια νερού ενώ το καταφύγιο προσφέρεται για διανυκτέρευση. Εδώ το μονοπάτι διασταυρώνεται με πλήθος από τοπικά μονοπάτια ενώ από το σημείο αυτό οι πεπειραμένοι ορειβάτες μπορούν να συνεχίσουν την πεζοπορία τους ως τον Προφήτη Ηλία, την κορυφή του Ταΰγετου στα 2.400 μέτρα υψόμετρο.
Ορειβατικό Καταφύγιο Ταΰγετου – Πενταυλοί – Άγιος Δημήτριος – Άρνα
Με αφετηρία το Καταφύγιο, το Ε4 διασχίζει μέσα από δασικούς δρόμους αστείρευτης ομορφιάς, τη δασική περιοχή των Πενταυλών με τις πέντε πηγές που αναβλύζουν νερά μέσα από τα βράχια, για να καταλήξει μετά από δύο περίπου ώρες στον Άγιο Δημήτριο που βρίσκεται στα 1490 μέτρα υψόμετρο. Από εκεί μετά από τρεισήμισι ώρες διαδρομή κατηφορίζουμε στην Άρνα (780 μ. υψόμετρο) με τη χαράδρα, τα παλιά γεφύρια και τους παραδοσιακούς νερόμυλους κοντά στον ποταμό.
Άρνα – Ρέμα Αγίας Μαρίνας – Μονή Παναγιάς Γιάτρισσας – Καστάνια
Από την Άρνα διασχίζουμε τη ρεματιά της Αγίας Μαρίνας (580 μέτρα υψόμετρο) και σε τρεισήμισι ώρες οδηγούμαστε στη Μονή της παναγίας της Γιάτρισσας στα 1000 μέτρα υψόμετρο. Διανυκτερεύουμε στην Καστάνια που προσεγγίζουμε μετά από μιας ώρας διαδρομή.
Καστάνια – Γύθειο
Το τελευταίο τμήμα της διαδρομής περιβάλλεται από δάση, λόφους, πηγές, σπήλαια και ρεματιές. Διασχίζοντας τους οικισμούς Βαρδούνια, Δεσφίνα, Αχουματά, Πλάτανος και Αγ. Βασίλειος φτάνουμε στον τελικό σταθμό μας, το Γύθειο όπου υπάρχουν πλήθος από ξενοδοχεία και εστιατόρια. Κοντά στην περιοχή βρίσκεται και το περίφημο δάσος της Βασιλικής που προσφέρει πεζοπορικές διαδρομές μοναδικής ομορφιάς.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr
Η ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας είναι γεμάτη από εντυπωσιακούς φυσικούς σχηματισμούς, που προικίζουν το τοπίο της με απίστευτη ομορφιά. Όρη, ποταμοί και φαράγγια συνθέτουν ένα μοναδικό ανάγλυφο, που εντυπωσιάζει τον κάθε επισκέπτη. Ένα από τα πολλά φαράγγια της περιοχής είναι και αυτό του Ριντόμου, το οποίο ξεκινάει από τις κορυφογραμμές του Ταϋγέτου και καταλήγει στην ακτή της Σάντοβας στο Μεσσηνιακό κόλπο.
Το φαράγγι του Ριντόμου βρίθει από φυσικές ομορφιές, όπως η πλούσια χλωρίδα, οι έντονες χαραδρώσεις, τα πολυποίκιλα πετρώματα και οι σχεδόν κατακόρυφες πλαγιές του. Η διάσχιση του φαραγγιού αυτού είναι δημοφιλής ανάμεσα στους φυσιολάτρες, οι οποίοι έχουν δύο επιλογές αφετηρίας: η πρώτη είναι από το χωριό Αναβρυτή και η δεύτερη από το καταφύγιο του ΕΟΣ Σπάρτης, στη θέση Βαρβάρα. Η πεζοπορία στο φαράγγι κρύβει πολλές όμορφες εκπλήξεις, όπως τον γραφικό οικισμό του Ριντόμου, τα χωράφια που άλλοτε καλλιεργούνταν από τους κατοίκους, γεφύρια, σπήλαια, καθώς και ίχνη από ασκηταριά. Η καλύτερη εποχή για τη διάσχισή του κρίνεται το τέλος της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού, οπότε οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν τη ‒σχετικά‒ απαιτητική διαδρομή.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr