Tα Γουρνιά -με άγνωστη την αρχαία ονομασία- είναι το χαρακτηριστικότερο ανασκαμμένο παράδειγμα ενός μεσαίου μεγέθους οικισμού της εποχής της μινωικής ακμής (Υστερομινωική Ι περίοδος : 1550-1450 π.Χ.) και διατηρείται καλά, γι΄αυτό τον ονόμασαν “Πομπηία της μινωικής Κρήτης”. Είναι κτισμένος σε χαμηλό λόφο, πολύ κοντά στη θάλασσα, στον Ισθμό της Ιεράπετρας.
Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην Πρωτομινωική ΙΙΙ περίοδο (2300 π.Χ.). Σώζονται απομεινάρια της Μεσομινωικής περιόδου (2000-1600 π.Χ.), ενώ στο τέλος της κτίσθηκε το ανάκτορο, το οποίο καταστράφηκε μαζί με την πόλη γύρω του το 1450 π.Χ., την ίδια εποχή που συνέβη το ίδιο στα άλλα μινωικά κέντρα. Πενήντα χρόνια αργότερα υπήρξε μία περίοδος “ανακατάληψης” του χώρου. Ο οικισμός εγκαταλείπεται οριστικά γύρω στα 1200 π.Χ.
Tα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα του αρχαιολογικού χώρου των Γουρνιών είναι τα ακόλουθα:
Η ατείχιστη πόλη απλωνόταν στις πλαγιές χαμηλού λόφου. Δύο περιφερειακοί πλακόστρωτοι δρόμοι που τέμνονται από καθέτους προς αυτούς, συχνά κλιμακωτοί, συνδεδεμένοι όλοι με αποχετευτικό δίκτυο, ορίζουν οικοδομικά τετράγωνα, επτά από τα οποία έχουν ήδη ανασκαφεί. Οι διώροφες οικίες (οι μεγαλύτερες διαστάσεων 5Χ5μ.), έχουν κοινούς εξωτερικούς τοίχους. Σήμερα σώζονται οι αποθηκευτικοί και εργαστηριακοί χώροι του ισογείου και τα υπόγεια, που ήταν προσπελάσιμα με ξύλινες σκάλες από πάνω. Ο πρώτος όροφος, όπου βρίσκεται και η κυρίως κατοικία, προσεγγίζεται με κλίμακα κατ’ ευθείαν από το δρόμο. Οι τοίχοι του κατώτερου τμήματος είναι λιθόκτιστοι, ενώ ο όροφος ήταν κατασκευασμένος από ωμές πλίνθους.
Τα Γουρνιά δίνουν την εικόνα της καθημερινής ζωής των Μινωιτών που ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την αγγειοπλαστική και την υφαντουργία, αφού αποκαλύφθηκαν διάφορα εργαλεία (σμίλες, αγκίστρια, σφυριά κλπ.) που το επιβεβαιώνουν. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως και άλλα πολυτελέστερα αγγεία (όπως ρυτά και τελετουργικά αγγεία).
Το ανάκτορο -έδρα τοπικού άρχοντα- βρίσκεται στην κορυφή του λόφου, δυτικά ορθογώνιας αυλής από την οποία έχουν είσοδο αρκετές ιδιωτικές κατοικίες. Αποτελούσε το κέντρο, ίσως και την αγορά του οικισμού. Μία σειρά βαθμίδων σε σχήμα Γ ακουμπά στη νότια πλευρά του ανακτόρου, που βλέπει στην αυλή. Σ΄αυτές φαίνεται ότι κάθονταν οι θεατές και παρακολουθούσαν δρώμενα που είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα. Πρόκειται δηλαδή για έναν υποτυπώδη “θεατρικό χώρο”. Πίσω από την κλίμακα υπάρχει μικρό δωμάτιο, του οποίου το πάτωμα καλύπτεται από ένα λίθο με οπές, που ερμηνεύθηκε ως πλατφόρμα για τη θυσία ταύρου, ενώ δίπλα βρίσκεται «κέρνος» -μικρός λίθος με εσοχές- για προσφορές στις θεότητες. Η δυτική πλευρά του ανακτόρου που έβλεπε σε μια μικρή πλακόστρωτη δυτική αυλή, είχε μνημειώδη όψη με διακοσμητικές εσοχές και εξοχές, θύρα στο κέντρο και παράθυρα που δεν σώζονται πια.
Το εσωτερικό του ανακτόρου δεν διατηρείται καλά, διέθετε όμως διάφορους επίσημους χώρους καθώς και αποθήκες επάνω από τις οποίες θα υπήρχαν μεγάλα δωμάτια. Η κεντρική αίθουσα του ανακτόρου διαχωριζόταν από την κεντρική αυλή με κιονοστοιχία στρογγυλών ξύλινων κιόνων εναλλάξ με τετράγωνες λίθινες παραστάδες. Βόρεια του ανακτόρου και ανεξάρτητα από αυτό υπάρχει ένα μικρό δημόσιο ιερό αφιερωμένο στη μινωική θεά των όφεων, προσιτό από ένα αδιέξοδο δρόμο. Είναι τετράγωνο (3 x 4 μ.) δωμάτιο, με θρανίο στη νότια πλευρά για την τοποθέτηση των λατρευτικών αντικειμένων, μερικά από τα οποία αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές: πήλινα ειδώλια θεάς με υψωμένα χέρια, τριποδικός βωμός, σωλήνες φιδιών.
Προσβάσιμο από Α.Μ.Ε.Α: ΝΑΙ
Περιοχή: Παχειά Άμμος, Τ.Κ. 72200, Ιεράπετρα
Fax: +3028410 22462
Email: kdepka@culture.gr
Τηλέφωνο: +3028410 22462, +3028410 24943, +3028410 22382
Πηγή: www.incrediblecrete.gr
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού,...
Η ένταξη της περιοχής μας στην οικογένεια Γεωπάρκων της UNESCO τα τελευταία χρόνια σε καμία περίπτωση δεν θα μας προϊδέαζε για τη μεγάλη αλλαγή που θα σηματοδοτούσε στο μέλλον την περιοχή μας. Αυτή η μεγάλη αλλαγή δημιούργησε... διαβάστε περισσότερα
Παραλία Ελούντας
Η όμορφη αμμουδερή παραλία της Ελούντας, βόρεια από το λιμανάκι, βρίσκεται 11 χιλιόμετρα Βόρεια από τον Άγιο Νικόλαο και 70-77 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ηρακλείου (Νέα ή Παλαιά Εθνική Οδός). Δεν επηρεάζεται... διαβάστε περισσότερα
Παραλία Βούλισμα
Το Βούλισμα είναι ο δεύτερος από τους τρεις κόλπους του όμορφου χωριού Ίστρον. Το Ίστρον βρίσκεται πολύ κοντά στο Καλό Χωριό, περίπου 12 χιλιόμετρα ανατολικά από τον Άγιο Νικόλαο και 22 χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράπετρας. Η παραλία... διαβάστε περισσότερα
Αγροτικός Συνεταιρισμός...
Τυροκομικά προϊόντα "Δίκτη" Το Τυροκομείο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Οροπεδίου Λασιθίου βρίσκεται στο Τζερμιάδο, ένα από τα πανέμορφα χωριουδάκια του οροπεδίου Λασιθίου, και παράγει κεφαλοτύρι, γραβιέρα, γιαούρτι πρόβειο,... διαβάστε περισσότερα
Λάσινθος
Η φιλοσοφία των δημιουργών του “Λάσινθος” δεν είναι άλλος από την αναβίωση της παράδοσης και του πολιτισμού μας, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, τη διάσωση και την ανάδειξη της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας της Κρητικής... διαβάστε περισσότερα
Amazonas Park
Το Πάρκο Amazonas «ΑΜΑΖΟΝΕΣ», ένα δημόσιο πάρκο για τα πουλιά ανάμεσα στα βουνά, είναι πραγματικά ένα πολύ ιδιαίτερο είδος πάρκου. Στο πέρασμα του χρόνου αυτό το πάρκο εξελίχθηκε σταδιακά ώστε να αποτελεί ένα σπίτι για τους... διαβάστε περισσότερα
