Ο τάφος βρίσκεται στο δυτικότερο τμήμα του λόφου Αζοϊρές, νότια της Απτέρας και ανατολικά του επαρχιακού δρόμου που οδηγεί στο σύγχρονο χωριό Στύλος Αποκορώνου.
Μετά από υπόδειξη ιδιώτη, ανασκάφτηκε το 1961 από τους Ν. Πλάτωνα και Κ. Δαβάρα. Πρόκειται για μνημειακό θολωτό τάφο τοπάρχη της περιοχής, με κυκλικό, λιθόκτιστο θάλαμο και μακρύ, κτιστό δρόμο. Αρχικά ερευνήθηκε ο θόλος του τάφου με τον κυκλικό λιθόκτιστο θάλαμο, διαμέτρου 4.30 μ., ο οποίος βρέθηκε συλημένος. Από τα όστρακα του κατώτατου στρώματος του θαλάμου ο τάφος χρονολογήθηκε στην Υστερομινωική ΙΙΙ Β περίοδο (περ. 1390 – 1190 π.Χ.). Στο ανακουφιστικό τρίγωνο, πάνω από το υπέρθυρο της εισόδου, ύψους 0.70 μ., βρέθηκαν 12 κύπελλα της όψιμης ελληνιστικής περιόδου, στοιχείο που δηλώνει την τέλεση εναγισμών εκεί. Ανάλογα αγγεία ελληνιστικών χρόνων βρέθηκαν και στο δρόμο, αλλά και σε διαταραγμένα στρώματα και μέσα στην επίχωσή του.
Ο τάφος κατέστη επισκέψιμος το 1970 όταν ερευνήθηκε από τον Κ. Δαβάρα ο λιθόκτιτος δρόμος του, μήκους 20.80 μ., και αφαιρέθηκε το σωζόμενο τμήμα του φράγματος της εισόδου. Την ίδια χρονιά ο Κ. Δαβάρας ανέσκαψε στη ΝΑ πλευρά του λόφου Αζοϊρές, τμήμα σημαντικού μινωικού οικισμού. Ο οικισμός, στον οποίο φαίνεται ότι ανήκει και ο θολωτός τάφος, συνδέεται ίσως με την Απτέρα της μινωικής περιόδου, γνωστή από τις πινακίδες της Γραμμικής γραφής Β΄ με την ονομασία A-pa-ta-wa. Η ίδρυση του οικισμού τοποθετείται στα πρωτομινωικά χρόνια και η εγκατάλειψή του στην Υστερομινωική ΙΙΙ Γ περίοδο (περ. 1190 – 1070 π.Χ.).
(Συντάκτες: Βάννα Νινιού, Αγγελική Τσίγκου, Αρχαιολόγοι)
Προσβάσιμο από Α.Μ.Ε.Α: ΌΧΙ
Πηγή: www.incrediblecrete.gr