Κυπαρισσιακός Κόλπος
Ο Κυπαρισσιακός κόλπος αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο βιότοπο αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στην Μεσόγειο. Βρίσκεται στη Δυτική Πελοπόννησο και εκτείνεται από το ακρωτήριο του Κατάκολου στα βόρεια έως το ακρωτήριο του Κούνελου στα νότια. Η μαγευτική αμμώδης παραλία του εκτείνεται σε μήκος 46 χλμ. και διακόπτεται μόνο από τον ποταμό Αλφειό και δύο μικρότερους ποταμούς, τη Νέδα και τον Αρκαδικό. Χαρακτηριστικά του μοναδικού σε ομορφιά σκηνικού είναι η πλουσιότερη και πιο εκτεταμένη στην Ελλάδα ζώνη των αμμολόφων στο πίσω μέρος της παραλίας, το παράκτιο πευκόδασος που απλώνεται πίσω από την παραλία και χαρίζει στον επισκέπτη στιγμές χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς και φυσικά ο έντονος κυματισμός του Ιονίου πελάγους.
Ολόκληρος ο Κυπαρισσιακός φιλοξενεί κατά μέσο όρο 700 φωλιές της Caretta caretta κάθε χρόνο, το 86% της φωλεοποίησης του είδους όμως εντοπίζεται στο νοτιότερο τμήμα του κόλπου και συγκεκριμένα μεταξύ των εκβολών της Νέδας και του χωριού Καλό Νερό, μήκους 10 χλμ., που αποτελεί και τον πυρήνα του βιοτόπου. Το τμήμα αυτό έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR2550005 «Θίνες Κυπαρισσίας: Νεοχώρι – Κυπαρισσία», κυρίως λόγω της αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας και των προστατευόμενων ειδών φυτών που υπάρχουν στην ζώνη των αμμολόφων. Η δε θαλάσσια περιοχή του κόλπου έχει συμπεριληφθεί και αυτή στο ίδιο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών με κωδικό GR 2330008 «Θαλάσσια περιοχή κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρωτήριο Κατάκολο – Κυπαρισσία», καθώς εντοπίζονται εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας, τα οποία αποτελούν τόπους αναπαραγωγής και διατροφής για ένα πλήθος οργανισμών.
Το πρόγραμμα «Νέδα» στο Γιαννιτσοχώρι Ν. Ηλείας
Σημαντικός αριθμός φωλιών όμως, απαντάται και στο τμήμα του κόλπου που βρίσκεται βόρεια των εκβολών της Νέδας, μέχρι το Γιαννιτσοχώρι Ν. Ηλείας, μήκους 4 χλμ. Ολόκληρη η περιοχή αυτή έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR2550005 «Θίνες Κυπαρισσίας: Νεοχώρι – Κυπαρισσία», κυρίως λόγω της αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας και των προστατευόμενων ειδών φυτών που υπάρχουν στην ζώνη των αμμολόφων. Η δε θαλάσσια περιοχή του κόλπου έχει συμπεριληφθεί και αυτή στο ίδιο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών με κωδικό GR 2330008 «Θαλάσσια περιοχή κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρωτήριο Κατάκολο – Κυπαρισσία», καθώς εντοπίζονται εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας, τα οποία αποτελούν τόπους αναπαραγωγής και διατροφής για ένα πλήθος οργανισμών.
Ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ διεξάγει πρόγραμμα καταγραφής και προστασίας της αναπαραγωγικής δραστηριότητας από το 1983 έως και σήμερα στο τμήμα του κόλπου, μεταξύ των εκβολών της Νέδας και του χωριού Καλό Νερό. Η περίοδος αναπαραγωγής ξεκινά στα τέλη Μαΐου και διαρκεί μέχρι και τον Οκτώβριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο κοινοτικού προγράμματος LIFE-Nature, που διεξήγαγε ο ΑΡΧΕΛΩΝ στην περιοχή, αφενός εκπονήθηκε Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και Διαχειριστικό Σχέδιο για την παράκτια ζώνη που στοχεύουν στην προώθηση της αειφορικής διαχείρισης, με τη συνεργασία της τοπικής κοινωνίας, για την αποτελεσματική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ήπια ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, αφετέρου ιδρύθηκε και λειτουργεί ο Περιβαλλοντικός Επιστημονικός Σταθμός Αγιαννάκη, στον οποίο, στα πλαίσια προγράμματος περιβαλλοντικής αγωγής, γίνονται οργανωμένες ξεναγήσεις για μαθητικές και άλλες ομάδες επισκεπτών.
Λακωνικός Κόλπος
Το πρόγραμμα του Λακωνικού κόλπου διεξάγεται στις παραλίες που περιβάλλουν την πόλη του Γυθείου, μια πανέμορφη πόλη που χαρακτηρίζεται από το γραφικό της λιμάνι, τα νεοκλασσικά σπίτια, τα στενά ανηφορικά σοκάκια, τους πέτρινους δρόμους και τα μαρμάρινα σκαλάκια. Εδώ σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, φιλονίκησε ο Θεός Απόλλων με τον Ηρακλή για τον μαγικό τρίποδα του μαντείου των Δελφών και στο τέλος συμφιλιώθηκαν, δίνοντας στον τόπο την σημερινή του ονομασία (Γύθειο δηλ. γη θεών).
Οι μοναδικές σε φυσικό πλούτο και ομορφιά παραλίες του βόρειου Λακωνικού κόλπου, μήκους 23 χλμ. περίπου, φιλοξενούν κατά μέσο όρο 200 φωλιές της Caretta caretta κάθε χρόνο, ενώ ο θαλάσσιος χώρος της περιοχής αποτελεί το μοναδικό σημείο στην Ελλάδα που συναντάται συχνά και άλλο είδος θαλάσσιας χελώνας, η πράσινη χελώνα (Chelonia mydas). Τμήμα της περιοχής έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR2540003 «Δέλτα Ευρώτα» καθώς, εκτός από περιοχή αναπαραγωγής θαλάσσιας χελώνας, αποτελεί τόπο ανάπαυσης, διατροφής και αναπαραγωγής για πολλά είδη ορνιθοπανίδας, η δε ζώνη των αμμόλοφων φιλοξενεί προστατευόμενα είδη φυτών όπως ο Κρίνος της Θάλασσας (Pancratium maritimum). Στα θαλάσσια οικοσυστήματα του Λακωνικού εντοπίζονται εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας τα οποία αποτελούν τόπους αναπαραγωγής και διατροφής για ένα πλήθος οργανισμών, καθώς και για ψάρια με εμπορική σημασία.
Ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ, διαπιστώνοντας ότι η περιοχή του Λακωνικού κόλπου συνιστά σημαντική περιοχή ωοτοκίας της Caretta caretta , ξεκίνησε για πρώτη φόρα πρόγραμμα καταγραφής και προστασίας των φωλιών το 1985, το οποίο διεξάγει μέχρι και σήμερα. Συγκεκριμένα καταγράφεται η αναπαραγωγική δραστηριότητα σε 4 παραλίες τις περιοχής (Μαυροβούνι, Βαθύ, Σεληνίτσα, Βαλτάκι), συνολικού μήκους 8,5 χλμ. περίπου, οι οποίες αποτελούν «περιοχή δείκτη» και για την υπόλοιπη περιοχή.
Οι εθελοντές μπορούν να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους κάνοντας θαλάσσια μπάνια, να περιηγηθούν ξέγνοιαστα στα γραφικά σοκάκια της πόλης του Γυθείου, να επισκεφτούν τα μοναδικά χωριά της Μάνης και φυσικά να απολαύσουν την φημισμένη μανιάτικη κουζίνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΑΡΧΕΛΩΝ το 1989, με έδρα το Γύθειο, ξεκίνησε το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα αλληλεπίδρασης χελωνών και αλιείας στην Ελλάδα, με τους ψαράδες του Λακωνικού κόλπου. Το πρόγραμμα αυτό αποτέλεσε σημείο εκκίνησης για τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Συλλόγου στη θάλασσα και την ανάπτυξη προγραμμάτων συνεργασίας με αλιείς και σε άλλες περιοχές. Επίσης στο πλαίσιο κοινοτικού προγράμματος LIFE-Nature που έγινε στην περιοχή με τη συμμετοχή του ΑΡΧΕΛΩΝ, ολοκληρώθηκαν Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και Διαχειριστικό Σχέδιο για την παράκτια ζώνη. Στόχος τους είναι η προώθηση της αειφορικής διαχείρισης, με τη συνεργασία της τοπικής κοινωνίας, για την αποτελεσματική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Κορώνη
Η Κορώνη είναι μια πανέμορφη παραλιακή κωμόπολη του Νομού Μεσσηνίας που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του Μεσσηνιακού Κόλπου και απέχει περίπου 50 χλμ. από την Καλαμάτα, Έχει περίπου 2.000 κατοίκους, οι περισσότεροι εκ των οποίων ασχολούνται με την γεωργία, την αλιεία και τον τουρισμό, ενώ υπολογίζεται ότι κατά τους θερινούς μήνες ο πληθυσμός της ξεπερνά τους 10.000, καθώς λόγω της ομορφιάς της αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της Μεσσηνίας. Είναι φημισμένη για το βενετσιάνικο κάστρο που δεσπόζει πάνω από την πόλη, την ιδιαίτερη γραφικότητά της που οφείλεται όχι μόνο στην μοναδική γεωγραφική της θέση αλλά και στην αρχιτεκτονική της σύνθεση και στις χρυσές αμμουδιές που την περιβάλλουν.
Η σημαντικότητα της παραλίας Ζάγκα – Μεμί της Κορώνης (μήκους 2,7 χλμ. ) για την αναπαραγωγή της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta είχε επισημανθεί από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80. Πρόκειται για μια πολυσύχναστη παραλία που φιλοξενεί κατά μέσο όρο 40 φωλιές τον χρόνο. Από το 1995 μέχρι και σήμερα ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ διεξάγει συστηματικά κάθε καλοκαίρι πρόγραμμα καταγραφής και προστασίας των φωλιών.
Οι εθελοντές μπορούν να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους κάνοντας θαλάσσια μπάνια, να παρακολουθήσουν μια από τις κάθε είδους πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται καθημερινά στην Κορώνη, να περιηγηθούν ξέγνοιαστα στα γραφικά σοκάκια της πόλης με τα ιδιαίτερα σπίτια και τα πλακόστρωτα δρομάκια και φυσικά να επισκεφτούν τις γειτονικές πανέμορφες πόλεις της περιοχής (Μεθώνη, Φοινικούντα, Πύλος, Γιάλοβα, Μεσσήνη) όπου η ιστορία και τα αρχαία μνημεία συναντούν την πλούσια φυσική ομορφιά με πλήθος προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας.
Ενημέρωση και δράσεις
Η περίοδος αναπαραγωγής ξεκινά στα τέλη Μαΐου και διαρκεί μέχρι και τον Οκτώβριο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και συγκεκριμένα από την 1η Ιουνίου μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή εθελοντών από όλον τον κόσμο, ο ΑΡΧΕΛΩΝ θα διεξάγει τις παρακάτω δραστηριότητες:
- Πρωινή παρατήρηση, κατά την οποία καταγράφεται καθημερινά η αναπαραγωγική δραστηριότητα
- Νυχτερινή παρατήρηση και μαρκάρισμα των ενήλικων χελωνών
- Προστασία των φωλιών από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τη θήρευση από θηλαστικά (αλεπούδες, σκύλοι κ.ά.), η οποία γίνεται με περίφραξη και σήμανση των φωλιών και σκίασή τους όπου αυτό είναι απαραίτητο
- Εκσκαφή των φωλιών μετά την ολοκλήρωση της εξόδου των νεοσσών για την εκτίμηση του αριθμού των νεοσσών που βγήκαν από την φωλιά
- Ενημέρωση του κοινού με τη λειτουργία Εποχικών Σταθμών Ενημέρωσης, με τη διοργάνωση ενημερωτικών προβολών με διαφάνειες σε τουριστικές μονάδες καθώς και με ενημερωτικές εξορμήσεις στην παραλία για την ευαισθητοποίηση των λουόμενων
Πηγή: www.archelon.gr
