Η σχέση των Χιωτών με τη θάλασσα και τη ναυτιλία έχει επηρεάσει τα έθιμα του τόπου. Κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων, τα παιδιά που γύριζαν τις γειτονιές και τραγουδούσαν τα κάλαντα, κατασκεύαζαν και κρατούσαν ένα καράβι που το έδειχναν με καμάρι, από σπίτι σε σπίτι.
Καράβια εξάλλου «στόλιζαν» οι Χιώτες και μέσα στα σπίτια, αντί για δέντρο που είναι ευρωπαϊκό έθιμο, το οποίο υιοθετήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Η κατασκευή και η επίδειξη πολεμικών πλοίων από τα μικρά αγόρια, καθιερώθηκε μετά την απελευθέρωση του νησιού από την τουρκική κατοχή, σε ένδειξη τιμής και μνήμης στο στόλο που απελευθέρωσε το νησί.
Με τα χρόνια τα μικρά αγόρια από γειτονιές ή ενορίες κυρίως της Χώρας και του Βροντάδου, άρχισαν να συνεργάζονται για να κατασκευάσουν μοντέλα πλοίων, πολύ μεγάλα και πιστά αντίγραφα συνήθως πολεμικών πλοίων, για τα οποία δούλευαν πολλούς μήνες, μέχρι να τα τελειοποιήσουν.
Τα αποτελέσματα άρχισαν να είναι τόσο εντυπωσιακά και ο ανταγωνισμός των παιδιών – για το μεγαλύτερο και καλύτερο βαπόρι- τόσο μεγάλος, που την παραμονή της Πρωτοχρονιάς κατέβαιναν στην κεντρική πλατεία όλοι μαζί και με τη συνοδεία μουσικής και «παινεμάτων» (επίκαιρα στιχάκια και λόγια που οι ίδιοι έγραφαν) παρουσίαζαν το καράβι στον κόσμο που περνούσε από την πλατεία.
Η φθίνουσα πορεία του εθίμου, εμφανής από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, ανακόπηκε στα 1976, όταν η Περιηγητική Λέσχη Χίου, υλοποιώντας πρόταση του Δ. Μαγγανά και του Γ. Τρεχαντζάκη, αποφάσισε να του εμφυσήσει νέα πνοή ζωής, δίνοντάς του μορφή εθιμικού διαγωνισμού.
Από τότε και μέχρι σήμερα, λοιπόν, κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς, η πόλη της Χίου έχει τη δυνατότητα μιας εορταστικής αυτοπαρουσίασης και «εκτός των τειχών» της πλέον, χάρη στα αγιοβασιλιάτικα καραβάκια της, τα οποία διαφοροποιημένα τα ίδια, αλλά και με διαφοροποιημένες τις συνθήκες διεξαγωγής τους εξακολουθούν να επικοινωνούν σε ένα πολυπληθές κοινό τη Μεγάλη Ευχή στην τριπλή της σύνθεση: την αφήγηση της καλής αγγελίας, τον υπερβολικό έπαινο και το μουσικό της μέλος. Και ταυτόχρονα εξακολουθούν να οραματίζονται την ευφρόσυνη ρότα του εθίμου στο μέλλον, έτσι όπως την επιθυμεί και ο λαϊκός καλαντιστής:
«Απόψε το καράβι μας χαίρεται π’ αρμενίζει
μαζί με τον παινεματή σφυρά, καλησπερίζει»
Πηγή: Ταξίδι στο παρελθόν και στο παρόν με τα «Αγιοβασιλιάτικα καραβάκια» της Χίου, Στέλλα Τσιροπινά, Φιλόλογος
Πηγή: Chios Travel Guide
Παλιός Ταξιάρχης Μεστών,...
Η εκκλησία του Παλιού Ταξιάρχη, μέσα στο Μεσαιωνικό φρουριακό οικισμό των Μεστών, είναι μία μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική, η οποία το 1714 έγινε δίκλιτη. Στο παλιό τμήμα του ναού υπάρχουν τυφλά αψιδώματα με διακοσμητικά... διαβάστε περισσότερα
Άγιος Ισίδωρος, Χίος
Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Ισιδώρου, στη συνοικία Λέτσαινα, βόρεια της πόλης της Χίου, κτίστηκε στα μέσα του 5ου αι. μ.Χ., επί προγενεστέρου ρωμαϊκού κτίσματος. Σύμφωνα με ανασκαφές της 3ης Εφορείας Βυζαντινών... διαβάστε περισσότερα
Άγιοι Απόστολοι, Χίος
Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων, στο Πυργί, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των "νησιώτικων" οκταγωνικών ναών. Αποτελεί μικρό αντίγραφο του καθολικού της Νέας Μονής και είναι ένα άριστα διατηρούμενο βυζαντινό μνημείο. Εξωτερικά... διαβάστε περισσότερα
Παναγία Κρήνα, Χίος
Ο ναός της Παναγίας Κρήνας, στους Βαβύλους, κατασκευάστηκε στα τέλη του 12ου αι. Κτήτορες του αρχικού ναού ήταν ο Ευστάθιος Κοδράτος και η σύζυγός του Ειρήνη Δούκαινα Πεπαγωμένη που ανήκαν στον κύκλο της αυλής της Κωνσταντινούπολης... διαβάστε περισσότερα
Citrus Memories, Χίος
Το Citrus Memories, είναι ο χώρος όπου φιλοξενούνται οι μνήμες και τα ντοκουμέντα και στοιχεία της ιστορίας των εσπεριδοειδών του Κάμπου. Αποτελεί ένα δυναμικό εκθεσιακό χώρο στο κάτω μέρος του αρχοντικού και μέσα μπορείς να πληροφορηθείς... διαβάστε περισσότερα
Εκκλησιαστικό Μουσείο...
Το Μουσείο στεγάζεται στο Παλιό Δημοτικό Σχολείο (1913) του χωριού, το οποίο επισκευάστηκε γι ' αυτό το λόγο. Χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες: Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται τα έργα του μεγάλου βυζαντινού αγιογράφου Γεωργίου... διαβάστε περισσότερα
