Ο περίπατός μας ξεκινά από την αρχή της οδού Αντιστάσεως όπου βρίσκεται η Πόρτα Guora ή Μεγάλη Πόρτα η οποία αποτελεί το μοναδικό απομεινάρι της αρχικής οχύρωσης του Ρεθύμνου. Προχωρώντας στον ίδιο δρόμο που αλλιώς ονομάζεται Μικρή Αγορά συναντάμε στα αριστερά μας τον Άγιο Φραγκίσκο και ακριβώς δίπλα το τούρκικο δημοτικό σχολείο. Αξίζει εδώ να παρατηρήσουμε το θύρωμα, το εξωτερικό μέρος του οποίου ήταν βενετσιάνικο και στη συνέχεια οι Τούρκοι το μίκρυναν, χτίζοντας ένα άλλο στο εσωτερικό του, διακοσμημένο με παράσταση κληματαριάς.
Δίπλα στις παραστάδες υπάρχουν ζεύγη ανάγλυφων που απεικονίζουν στο μεν κάτω μέρος λιοντάρια, στο δε πάνω σύμβολα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η είσοδος του σχολείου που ιδρύθηκε το 1796 βρίσκεται στην οδό Παπαμιχελάκη. Προχωρώντας στην οδό Αντιστάσεως στο δεξί μας χέρι θα συναντήσουμε την οδό Σουλίου, στην οποία αξίζει να παρακάμψουμε μιας και αποτελεί έναν από τους πιο γραφικούς δρομίσκους, γεμάτος μαγαζιά και είδη λαϊκής τέχνης. Βγαίνουμε στην οδό Παλαιολόγου. Στο δεξί μας χέρι, ακριβώς στη συμβολή της Παλαιολόγου με την Αρκαδίου βρίσκεται η Loggia, που σήμερα στεγάζει το πωλητήριο γνήσιων αντιγράφων αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Διασχίζουμε την οδό Παλαιολόγου προς τα δυτικά και φθάνουμε στην περίφημη πλατεία του Πλατάνου (Πλατεία Πετυχάκη), την οποία κοσμεί η βενετσιάνικη κρήνη Rimondi. Αφού θαυμάσουμε την κρήνη και περπατήσουμε στην πλατεία με τα παραδοσιακά καφενεία, τις ταβέρνες και τα καταστήματα, στρίβουμε προς την οδό Βερνάρδου για να συναντήσουμε αμέσως το τζαμί Νερατζές με τον πανύψηλο μιναρέ. Το τζαμί, του οποίου ο τρούλος εντυπωσιάζει, στα χρόνια των Βενετών, αποτελούσε την εκκλησία της Santa Maria και το μοναστήρι των Αυγουστινιανών μοναχών, που στεκόταν στο κέντρο της βενετσιάνικης πλατείας. Εντυπωσιάζει το θύρωμά του με τα κορινθιακά κιονόκρανα και το φουρούσι στο κλειδί του τόξου.
Η εκκλησία της Santa Maria μετατράπηκε σε τζαμί το 1657 και το 1890 προστέθηκε ο ψηλότερος μιναρές της πόλης με δύο εξώστες. Λίγο πιο πάνω στην οδό 30 Βερνάρδου μπορούμε να επισκεφθούμε το Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου και λίγο παραπάνω να σταματήσουμε σε ένα από τα πιο ξεχωριστά θυρώματα του Ρεθύμνου, όπου διαβάζουμε την επιγραφή “VIRTUTE FULCIDA DOMUS. MDCIXKAL. JUNII” (Με την αρετή αστράφτει το σπίτι, πρώτες μέρες του Ιούνη του 1609).Βγαίνοντας από την οδό Βερνάρδου βρισκόμαστε στην οδό Νικηφόρου Φωκά και στην πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων.
Η εκκλησία της Μικρής Παναγίας, όπως την αποκαλούν οι Ρεθυμνιώτες, οικοδομήθηκε στα χρόνια της Βενετοκρατίας και ήταν αφιερωμένη στην Αγία Μαρία Μαγδαληνή του Τάγματος των Δομηνικανών. Πρόκειται για τρίκλιτη εκκλησία που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί και το 1680 προστέθηκε μιναρές που σύντομα κατέρρευσε. Παρακάμπτουμε από την πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων στην οδό Αραμπατζόγλου, όπου μπορούμε να θαυμάσουμε τις προσόψεις των κατοικιών με τα υπέροχα θυρώματα και τα ξύλινα κιόσκια, που εδώ είναι τα περισσότερα που σώζονται σ΄ όλη την πόλη. Βγαίνουμε από την οδό Αραμπατζόγλου στην οδό Μεσολογγίου και στρίβουμε αριστερά στην οδό Ραδαμάνθυος. Στον αριθμό 25 βρίσκεται η είσοδος του τούρκικου χαμάμ που σήμερα είναι ιδιωτικό κτίριο και ως εκ τούτου μη επισκέψιμο. Το χαμάμ χτίστηκε το 1670 και αποτελείται από δύο χώρους στεγασμένους με ημικυκλικούς θόλους.
Στη δυτική συμβολή της οδού Ραδαμάνθυος με την οδό Νικηφόρου Φωκά στρίβουμε δεξιά και προχωρούμε επί της Φωκά. Στρίβουμε στο πρώτο στενό που συναντάμε στα αριστερά μας, στην οδό Κλειδή, για να θαυμάσουμε το περίφημο θύρωμα με την ανάγλυφη διακόσμηση στο νούμερο 13. Προχωράμε ως το τέλος της Κλειδή και στρίβουμε αριστερά στην οδό Ρενιέρη. Αξίζει να παρατηρήσουμε τα θαυμάσια βενετσιάνικα θυρώματα και τα σαχνισιά, ώσπου να φθάσουμε στην οδό Πάνου Κορωναίου. Αξιοπρόσεκτο είναι το θύρωμα στο 12 της Κορωναίου με την πλούσια ανάγλυφη φυτική διακόσμηση. Προχωρώντας προς τα δυτικά στην οδό Κορωναίου στη διασταύρωσή της με την οδό Σμύρνης υπάρχουν 5 κρήνες, δύο επί της οδού Κορωναίου και τρεις κάτω από την καμάρα.
Αν συνεχίσουμε ως το τέρμα της Κορωναίου θα φθάσουμε στην πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου ,όπου δεσπόζει το νεοκλασικό πρώην Νομαρχιακό Μέγαρο. Γυρίζουμε πίσω στην οδό Κορωναίου και κατευθυνόμαστε προς την ανατολική πλευρά της. Στην οδό Μαβίλη στρίβουμε δεξιά και προχωρούμε θαυμάζοντας τα νοικοκυρεμένα σπίτια με τα λουλούδια και τις εσωτερικές αυλές. Στρίβουμε αριστερά στην οδό Πηγά, διασχίζουμε την οδό Πατελάρου και φθάνουμε στην οδό Νικηφόρου Φωκά, το περίφημο Μακρύ Στενό της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο που βρεθήκαμε, στη συμβολή Φωκά με την Παπαμιχελάκη, αξίζει να παρατηρήσουμε το πέτρινο εντοιχισμένο εικονοστάσι. Διασχίζοντας τη Νικηφόρου Φωκά προς τα νότια, στρίβουμε αριστερά στην οδό Μπουνιαλή τα παλιά πεταλάδικα, την περιοχή δηλαδή όπου ήταν συγκεντρωμένες οι βιοτεχνίες κατασκευής σαμαριών. Προχωρώντας ανατολικά θα φθάσουμε στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως και αν κοιτάξουμε δεξιά θα δούμε τη Μεγάλη Πόρτα, την Porta Guora, το σημείο δηλαδή απ’ όπου ξεκινήσαμε.
Πηγή: www.incrediblecrete.gr