Στο οροπέδιο του Αίπους, πάνω από τον οικισμό του Βροντάδου, έχουν εντοπισθεί λείψανα αγροτοποιμενικών εγκαταστάσεων που χρονολογούνται από την κλασσική αρχαιότητα (5ος – 1ος πΧ. αι.). Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις, τα αρχαία θεμέλια των αναλημματικών τοίχων και των μαντριών βρίσκονται στη βάση των σύγχρονων, συνεχίζοντας την ίδια χρήση του χώρου μέσα στους αιώνες.
Ο επισκέπτης μπορεί να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της εκτεταμένης αρχαιολογικής περιοχής, από δύο σημεία, το «Ρημόκαστρο» και τον «Αστυφιδόλακκο», στα οποία έχουν κατασκευαστεί εξέδρες θέασης και υπάρχουν πληροφοριακές πινακίδες. Όσοι αγαπούν την πεζοπορία μπορούν να περπατήσουν το μονοπάτι που ενώνει τις δύο τοποθεσίες, στο οποίο έχει τοποθετηθεί ειδική σήμανση. Η συνολική απόσταση είναι 4,5 χλμ.
Οι αγροτοποιμενικές εγκαταστάσεις στο Αίπος οργανώθηκαν σε μία περιοχή στρατηγικής σημασίας, πάνω στην πορεία της «Ελληνόστρατας», της αρχαίας οδικής αρτηρίας που συνέδεε το Ανατολικό παράλιο τμήμα του νησιού με το Βόρειο και το Δυτικό και η οποία ήταν σε χρήση μέχρι και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.
Η καλλιέργεια της γης και η κτηνοτροφική δραστηριότητα πιστοποιείται στην περιοχή από την αρχαιότητα μέχρι και τους νεότερους χρόνους. Λείψανα αγροτοποιμενικών εγκαταστάσεων έχουν ανασκαφεί στις θέσεις «Ρημόκαστρο», «Καμπούρη Γύρισμα», «Εβριακή», ενώ υπάρχουν αρχαιολογικές ενδείξεις για συναφείς εγκαταστάσεις και σε άλλες θέσεις, στην ευρύτερη περιοχή του οροπεδίου.
Οι μεγάλοι λιθοσωροί, γνωστοί ως «Σωροί της Γριάς» που εντοπίζονται κυρίως στην περιοχή «Αστυφιδόλακκος», είναι το αποτέλεσμα επίπονης και μακροχρόνιας προσπάθειας εκχέρσωσης της γης δια μέσου των αιώνων, με σκοπό την καλλιέργεια σε ένα τόπο, ο οποίος σήμερα φαίνεται εντελώς αφιλόξενος. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις προστατεύονται από «γυρίσματα», μεγάλους λιθόκτιστους τοίχους που εμπόδιζαν τα βοσκώντα ζώα να εισέλθουν σ’ αυτές. Μεγάλες υδατοδεξαμενές για τη συλλογή των ομβρίων υδάτων κάλυπταν τις ανάγκες ανθρώπων και ζώων.
Το σημαντικότερο οικοδομικό σύνολο είναι αυτό του Ρημόκαστρου, κτισμένο πάνω από τη χαράδρα του χείμαρρου Κρικελή, γνωστού και ως «Άγριου». Το κύριο οικοδομικό συγκρότημα που πιθανότατα αποτελούσε την κατοικία του ιδιοκτήτη, έχει κάτοψη συμμετρική, με στεγασμένους χώρους εκατέρωθεν μιας κεντρικής τετράγωνης αυλής, στον άξονα ΑΔ. Πιθανώς, το ΝΑ διαμέρισμα ήταν πύργος, αρχιτεκτονική μορφή συνηθισμένη στις αγροικίες του 4ου αι. πΧ.
Βοηθητικά κτίσματα και μία μεγάλη, φροντισμένη δεξαμενή εξυπηρετούσαν τις ποικίλες αγροτικές δραστηριότητες των κατοίκων του συγκροτήματος. Ο χώρος ήταν σε χρήση τουλάχιστον από τη στροφή του 5ου προς τον 4ο αι. πΧ. συνεχώς, μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ τα ευρήματα μαρτυρούν ότι δεν ερημώθηκε τελείως, τουλάχιστον μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους.
Από κάποιους ερευνητές, συνδυάστηκαν τα τεκμήρια αγροτοποιμενικής εκμετάλλευσης της περιοχής, με ένα περιστατικό της Χιακής ιστορίας που αγγίζει τα όρια του μύθου. Πρόκειται για την επανάσταση των δούλων του νησιού, με αρχηγό το Δρίμακο που οι φιλολογικές μαρτυρίες τοποθετούν από το 600 πΧ. μέχρι τον 4ο αι. πΧ. Οι επαναστατημένοι δούλοι κατέφυγαν «εις τα όρη», όπου εγκαταστάθηκαν για μικρό χρονικό διάστημα. Κάποτε μάλιστα η «πολιτεία» αυτή των δούλων έκοβε δικά της μέτρα και σταθμά, ενώ ο αρχηγός τους, Δρίμακος, ανταμείφθηκε για την προσπάθειά του να φερθεί με δικαιοσύνη, όχι μόνο προς τους δούλους οπαδούς του, αλλά και προς τους πρώην αφέντες του, με την ίδρυση Ηρώου στον τάφο του και την ανακήρυξή του ως «Ήρωος Ευμενούς». Άλλοι όμως ερευνητές επισημαίνουν ότι, η μορφή των αγροικιών του Αίπους και η μνημειακή διαμόρφωση κάποιων από αυτές, δεν συνάδει προς τον προσωρινό χαρακτήρα που θα περίμενε κανείς από εγκαταστάσεις επαναστατών που βρισκόταν συνεχώς σε «εμπόλεμη» κατάσταση και συχνά υπό διωγμόν. Η ολοκλήρωση των ανασκαφικών ερευνών στην περιοχή αναμένεται να δώσει τις απαντήσεις στους παραπάνω προβληματισμούς.
Πηγή: Chios Travel Guide
Παλιός Ταξιάρχης Μεστών,...
Η εκκλησία του Παλιού Ταξιάρχη, μέσα στο Μεσαιωνικό φρουριακό οικισμό των Μεστών, είναι μία μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική, η οποία το 1714 έγινε δίκλιτη. Στο παλιό τμήμα του ναού υπάρχουν τυφλά αψιδώματα με διακοσμητικά... διαβάστε περισσότερα
Άγιος Ισίδωρος, Χίος
Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Ισιδώρου, στη συνοικία Λέτσαινα, βόρεια της πόλης της Χίου, κτίστηκε στα μέσα του 5ου αι. μ.Χ., επί προγενεστέρου ρωμαϊκού κτίσματος. Σύμφωνα με ανασκαφές της 3ης Εφορείας Βυζαντινών... διαβάστε περισσότερα
Άγιοι Απόστολοι, Χίος
Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων, στο Πυργί, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των "νησιώτικων" οκταγωνικών ναών. Αποτελεί μικρό αντίγραφο του καθολικού της Νέας Μονής και είναι ένα άριστα διατηρούμενο βυζαντινό μνημείο. Εξωτερικά... διαβάστε περισσότερα
Παναγία Κρήνα, Χίος
Ο ναός της Παναγίας Κρήνας, στους Βαβύλους, κατασκευάστηκε στα τέλη του 12ου αι. Κτήτορες του αρχικού ναού ήταν ο Ευστάθιος Κοδράτος και η σύζυγός του Ειρήνη Δούκαινα Πεπαγωμένη που ανήκαν στον κύκλο της αυλής της Κωνσταντινούπολης... διαβάστε περισσότερα
Citrus Memories, Χίος
Το Citrus Memories, είναι ο χώρος όπου φιλοξενούνται οι μνήμες και τα ντοκουμέντα και στοιχεία της ιστορίας των εσπεριδοειδών του Κάμπου. Αποτελεί ένα δυναμικό εκθεσιακό χώρο στο κάτω μέρος του αρχοντικού και μέσα μπορείς να πληροφορηθείς... διαβάστε περισσότερα
Εκκλησιαστικό Μουσείο...
Το Μουσείο στεγάζεται στο Παλιό Δημοτικό Σχολείο (1913) του χωριού, το οποίο επισκευάστηκε γι ' αυτό το λόγο. Χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες: Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται τα έργα του μεγάλου βυζαντινού αγιογράφου Γεωργίου... διαβάστε περισσότερα
