Το Λασίθι καλωσορίζει τους επισκέπτες του εντυπωσιάζοντάς τους από την πρώτη στιγμή με τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές του. Χαρακτηρίζεται για την ηρεμία και τη φιλοξενία και προσφέρει ανεπανάληπτες πολιτιστικές και φυσιολατρικές διαδρομές σε παραδοσιακά χωριά, φαράγγια, σπήλαια, βιοτόπους, δάση, αρχαία μονοπάτια, μινωικά ανάκτορα, μεσαιωνικά μνημεία, μοναστήρια, ξωκλήσια, ατέλειωτους ελαιώνες, αμπέλια και περβόλια.
Είναι τόπος με μεγάλη τουριστική παράδοση, υψηλή ποιότητα υπηρεσιών και με ξενοδοχεία διεθνώς βραβευμένα. Εδώ βρίσκονται πολλά από τα σπουδαιότερα κέντρα του μινωικού πολιτισμού, τα ανάκτορα της Ζάκρου, οι μινωικές πόλεις του Παλαικάστρου και των Γουρνιών, τα ναυτικά κέντρα του Μόχλου και της Ψείρας και οι Ετεοκρητικές πόλεις Πραισός και Δρήρος, όπου εγκαταστάθηκαν οι τελευταίοι Μινωίτες, οι Ετεόκρητες, οι «γνήσιοι Κρητικοί», ενώ στο Οροπέδιο Λασιθίου βρίσκεται το Δικταίον Άντρον, όπου σύμφωνα με τη μυθολογία η Ρέα γέννησε τον Δία.
Δίπλα στις αρχαίες πόλεις και τα μνημεία του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης θα ανακαλύψετε τη λιτή αλλά ενδιαφέρουσα νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά της περιοχής, κυρίως πέτρινα κτίσματα και έργα, νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, κρήνες και άλλα, κατάλοιπα του αγροτικού και ποιμενικού βίου, αλλά και μικρά οχυρωματικά έργα. Υπάρχουν επίσης πολλά θρησκευτικά κτίσματα, τέσσερις όμορφες πόλεις γεμάτες ζωή και πολλά χωριά, κάποια εγκαταλελειμμένα και άλλα ζωντανά.
Φτάνοντας συναντάτε την Νεάπολη, πόλη του πνεύματος και των γραμμάτων, με τη μεγάλη ιστορική παράδοση, την ωραία πλατεία και τα παλιά αρχοντικά. Από εκεί κατευθυνθείτε στην πόλη του Αγίου Νικολάου η οποία έχει αναπτυχθεί πάνω στα ίχνη της αρχαίας πόλης “Λατούς προς Καμάρα”.” Το σημερινό όνομα, το πήρε από τη μικρή Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που χτίστηκε τον 7ο αιώνα και όπου διασώζονται παμπάλαιες τοιχογραφίες. Προχωρώντας μετά την εκκλησία το φυσικό τοπίο και η θέα του όρμου και της πόλης, είναι μοναδικά. Ο Άγιος Νικόλαος είναι γνωστός για τη γραφική του λίμνη και την κοσμοπολίτικη ζωή.
Η Λίμνη ενώνεται με τη θάλασσα με ένα στενό κανάλι, ενώ το φυσικό τοπίο και η θέα μαγεύει τους επισκέπτες που μπορούν να τα απολαύσουν χαλαρώνοντας στα γύρω εστιατόρια και στις καφετέριες. Το Λιμάνι, τριγυρισμένο από σπίτια και φωταγωγημένο τα βράδια από τα φώτα των μαγαζιών, των καϊκιών και των κρουαζιερόπλοιων που αράζουν στον προβλήτα, γοητεύει κάθε επισκέπτη.
Ο Παραλιακός Δρόμος, γεμάτος από καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ και ξενοδοχεία, ξεκινά από τη γέφυρα της λίμνης και δίνει ζωή στο λιμάνι, του οποίου την ομορφιά συμπληρώνουν το μικρό νησί με τον φάρο και το μεγάλο νησί με την εκκλησία των Αγίων Πάντων και τα αγριοκάτσικα κρι-κρι. Στο κέντρο της πόλης όπου βρίσκεται το μνημείο των Ηρώων και ο Καθεδρικός ναός της Αγίας Τριάδας, η γεμάτη ζωή Πλατεία Ελευθερίας αποτελεί σημείο αναφοράς. Λίγο πιο κάτω θα συναντήσετε μια από τις ωραιότερες μαρίνες του Αιγαίου, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, η οποία βρίσκεται δύο βήματα από την καρδιά της πόλης και φιλοξενεί σκάφη απ’ όλο τον κόσμο. Μην παραλείψετε επίσης μια βόλτα στο Αρχαιολογικό μουσείο της πόλης πριν κατευθυνθείτε προς Ελούντα.
Η Ελούντα συνδυάζει βουνό και λιμνοθάλασσα και είναι ένα από τα ωραιότερα τουριστικά θέρετρα της χώρας μας με πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες. Απέναντι από την Πλάκα της Ελούντας, η φημισμένη νησίδα Σπιναλόγκα με το Βενετσιάνικο κάστρο ήταν οχυρό της Κρήτης κατά την Ενετοκρατία και το τελευταίο σημείο της Μεγαλονήσου που κατέλαβαν οι Τούρκοι. Μετά την απελευθέρωση, χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος συγκέντρωσης των λεπρών από όλη την Ελλάδα. Πριν ξεκινήσετε για Ιεράπετρα επισκεφτείτε την Κριτσά, ένα πανέμορφο παραδοσιακό χωριό, 11 χλμ. περίπου από τον Άγιο Νικόλαο.
Από τις λίγες ανασκαφές που έχουν γίνει εδώ, ήρθαν στο φως ο χώρος της αγοράς με το Πρυτανείο, η εξέδρα και το Ιερό της Αρχαίας Πόλης Λατούς Ετέρας. Ένα χιλιόμετρο έξω από το χωριό βρίσκεται η αξιολογότερη εκκλησία του, η “Παναγιά Κερά”. Είναι τρίκλιτη, με τρούλο και πλάγιες αντηρίδες. Γύρω της τα κυπαρίσσια δημιουργούν μια γραφική εικόνα. Στον φιδωτό δρόμο προς Ιεράπετρα θα περάσετε το Καλό Χωριό και θα μαγευτείτε από την θέα του κόλπου του Μιραμπέλλου. Κατά την αρχαιότητα εκεί υπήρχε η πόλη Ίστρον. Σήμερα είναι ένα όμορφο τουριστικό θέρετρο για μπάνιο και φαγητό στις τοπικές ταβέρνες.
Η Ιεράπετρα, η νύμφη του Λιβυκού, είναι η νοτιότερη πόλη της Ευρώπης. Κάντε μια βόλτα στο κέντρο της πόλης κατά μήκος της προκυμαίας ή μέσα στα γραφικά στενά δρομάκια στην Κάτω Μερά και απολαύσετε την ατμόσφαιρα της παλιάς γειτονιάς. Σήμερα τα διάφορα καφενεία, μπαρ και εστιατόρια, κάνουν την Ιεράπετρα ιδανικό τόπο για διακοπές. Εδώ θα δείτε το παλιό κρητικό σπίτι όπου ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης φιλοξενήθηκε από μια οικογένεια όταν ο στόλος του κατά την πορεία του προς την Αίγυπτο, αγκυροβόλησε στα ανοιχτά του λιμανιού.
Το Μεσαιωνικό Τζαμί και η Ισλαμικού τύπου Κρήνη του, χαρακτηριστικά μνημεία από την οθωμανική περίοδο, έχουν διατηρηθεί θαυμάσια. Χτισμένο στην παλιά πόλη (Κάτω Μερά) περίπου στα τέλη του 19ου αι. όταν, όπως αναφέρεται οι Τούρκοι κατέλαβαν και τροποποίησαν την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Είναι μεγάλο κτίριο και ακόμη σε πολύ καλή κατάσταση, που φέρει επιγραφή από το Κοράνι σε μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο. Ο μιναρές του επισκευάστηκε το 1953 και εποπτεύει ολόκληρη την περιοχή. Ακριβώς απέναντι υπάρχει η Οθωμανική κρήνη που έχει κι αυτή επισκευαστεί.
Ο φημισμένος Καλές που κοσμεί το λιμάνι, φημολογείται πως χτίστηκε από τον Γενοβέζο πειρατή Πεσκατόρε το 1212 και συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της πόλης. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε, επίσης, την ενετική έπαυλη της Ετιάς, τον μεσαιωνικό οικισμό της Βόιλας και την πλούσια αρχαιολογική συλλογή. Ανατολικά και δυτικά της πόλης, από το Μύρτο ως το Μακρύ Γιαλό, θα ανακαλύψετε μια ατέλειωτη σειρά από παραλίες με γαλάζια κρυστάλλινα νερά, σε πολλές από τις οποίες, απονέμονται κάθε χρόνο Γαλάζιες Σημαίες.
Στα Φέρμα, 16 χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα, τουριστικό θέρετρο στο Λυβικό πέλαγος, οι ανασκαφές των αρχαιολόγων έφεραν στο φως μια Μινωική έπαυλη και μια έπαυλη Ρωμαϊκής περιόδου και 16 χιλιόμετρα δυτικά της Ιεράπετρας, στον οικισμό Μύρτος, βρέθηκαν στις θέσεις “Φούρνος” και “Πύργος” δύο Μινωικοί οικισμοί.
Τέλος, το σπίτι του Ναπολέοντα Ήταν Ιούλιος του 1798, όταν ο στόλος του Ναπολέοντα κατά την πορεία του προς την Αίγυπτο, για την εκστρατεία κατά των Μαμελούκων, αγκυροβόλησε στα ανοιχτά της Ιεράπετρας και ο Βοναπάρτης φιλοξενήθηκε από μια οικογένεια στην πόλη. Το παλιό κρητικό σπίτι στην «Κάτω Μερά» διατηρεί ακόμα την ανάμνηση της ιστορικής επίσκεψης! Είναι θρύλος ή πραγματικότητα το ότι ο Ναπολέων, στάθμευσε στην Κρήτη και πέρασε μια νύχτα στη Γεράπετρα, χωρίς να δηλώσει την ταυτότητά του, παρά την άλλη μέρα το πρωί με λακωνικό σημείωμα στο μαξιλάρι του, όταν είχε ήδη αποπλεύσει; Το σημείωμα στα γαλλικά έγραφε επί λέξει: «Αν θέλετε να μάθετε ποιος ήταν ο ξένος σας, μάθετε ότι είμαι ο Ναπολέων Βοναπάρτης». Βρίσκεται στην παλιά πόλη, έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και έχει αναστηλωθεί από την αρμόδια Υπηρεσία. Είναι ιδιοκτησία του Δήμου Ιεράπετρας.
Η Σητεία, με την αμφιθεατρική διάταξη, το φρούριο Καζάρμα και τη γραφική παλιά πόλη, είναι η πόλη του κεφιού και της διασκέδασης. Ήτις ή Ητεία ονομαζόταν η αρχαία πόλη της ανατολικής Κρήτης στην περιοχή περίπου της σημερινής Σητείας. Ήταν πατρίδα του Μύσωνα, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Η θέση της βυζαντινής πόλης βρίσκεται κάτω από τη σημερινή και ήταν γενέτειρα του Βιτσέντζου Κορνάρου, μεγάλου Έλληνα ποιητή, δημιουργού του “Ερωτόκριτου”. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τα πλούσια σε εκθέματα Αρχαιολογικό και Λαογραφικό μουσείo, να απολαύσετε τη θέα στον κόλπο της Σητείας από το ενετικό φρούριο της Καζάρμα, να δοκιμάσετε τα μοναδικά ντόπια γλυκίσματα, να κάτσετε στα γραφικά καφενεία του λιμανιού και να γευτείτε την κρητική κουζίνα στις ταβέρνες και στα εστιατόρια της πόλης. Θαυμάστε ιστορικά μνημεία όπως η Μονή Τοπλού, η Μονή Καψά, η ενετική οικία στην Ετιά, και το ερειπωμένο Μεσαιωνικό χωριό Βόιλα.
Επισκεφθείτε τα πανέμορφα Σητειακά χωριά και τους διάσπαρτους αρχαιολογικούς χώρους, το Μινωϊκό Ανάκτορο της Ζάκρου, σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Ανατολικής Κρήτης, την Ελληνιστική Ίτανο, τους Μινωικούς οικισμούς του Μόχλου και του Παλαιοκάστρου, και το Ρωμαϊκό θέατρο στο Κουφονήσι. Κολυμπήστε στο μοναδικό στην Ευρώπη φοινικόδασος Βάϊ, στις ερημικές παραλίες της Χιόνας, του Ξεροκάμπου και του Μακρύ Γιαλού στο Λιβυκό πέλαγος.
Το Λασίθι σας περιμένει!
Πηγή: www.incrediblecrete.gr
Ο περίπατός μας ξεκινά από την αρχή της οδού Αντιστάσεως όπου βρίσκεται η Πόρτα Guora ή Μεγάλη Πόρτα η οποία αποτελεί το μοναδικό απομεινάρι της αρχικής οχύρωσης του Ρεθύμνου. Προχωρώντας στον ίδιο δρόμο που αλλιώς ονομάζεται Μικρή Αγορά συναντάμε στα αριστερά μας τον Άγιο Φραγκίσκο και ακριβώς δίπλα το τούρκικο δημοτικό σχολείο. Αξίζει εδώ να παρατηρήσουμε το θύρωμα, το εξωτερικό μέρος του οποίου ήταν βενετσιάνικο και στη συνέχεια οι Τούρκοι το μίκρυναν, χτίζοντας ένα άλλο στο εσωτερικό του, διακοσμημένο με παράσταση κληματαριάς.
Δίπλα στις παραστάδες υπάρχουν ζεύγη ανάγλυφων που απεικονίζουν στο μεν κάτω μέρος λιοντάρια, στο δε πάνω σύμβολα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η είσοδος του σχολείου που ιδρύθηκε το 1796 βρίσκεται στην οδό Παπαμιχελάκη. Προχωρώντας στην οδό Αντιστάσεως στο δεξί μας χέρι θα συναντήσουμε την οδό Σουλίου, στην οποία αξίζει να παρακάμψουμε μιας και αποτελεί έναν από τους πιο γραφικούς δρομίσκους, γεμάτος μαγαζιά και είδη λαϊκής τέχνης. Βγαίνουμε στην οδό Παλαιολόγου. Στο δεξί μας χέρι, ακριβώς στη συμβολή της Παλαιολόγου με την Αρκαδίου βρίσκεται η Loggia, που σήμερα στεγάζει το πωλητήριο γνήσιων αντιγράφων αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Διασχίζουμε την οδό Παλαιολόγου προς τα δυτικά και φθάνουμε στην περίφημη πλατεία του Πλατάνου (Πλατεία Πετυχάκη), την οποία κοσμεί η βενετσιάνικη κρήνη Rimondi. Αφού θαυμάσουμε την κρήνη και περπατήσουμε στην πλατεία με τα παραδοσιακά καφενεία, τις ταβέρνες και τα καταστήματα, στρίβουμε προς την οδό Βερνάρδου για να συναντήσουμε αμέσως το τζαμί Νερατζές με τον πανύψηλο μιναρέ. Το τζαμί, του οποίου ο τρούλος εντυπωσιάζει, στα χρόνια των Βενετών, αποτελούσε την εκκλησία της Santa Maria και το μοναστήρι των Αυγουστινιανών μοναχών, που στεκόταν στο κέντρο της βενετσιάνικης πλατείας. Εντυπωσιάζει το θύρωμά του με τα κορινθιακά κιονόκρανα και το φουρούσι στο κλειδί του τόξου.
Η εκκλησία της Santa Maria μετατράπηκε σε τζαμί το 1657 και το 1890 προστέθηκε ο ψηλότερος μιναρές της πόλης με δύο εξώστες. Λίγο πιο πάνω στην οδό 30 Βερνάρδου μπορούμε να επισκεφθούμε το Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου και λίγο παραπάνω να σταματήσουμε σε ένα από τα πιο ξεχωριστά θυρώματα του Ρεθύμνου, όπου διαβάζουμε την επιγραφή “VIRTUTE FULCIDA DOMUS. MDCIXKAL. JUNII” (Με την αρετή αστράφτει το σπίτι, πρώτες μέρες του Ιούνη του 1609).Βγαίνοντας από την οδό Βερνάρδου βρισκόμαστε στην οδό Νικηφόρου Φωκά και στην πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων.
Η εκκλησία της Μικρής Παναγίας, όπως την αποκαλούν οι Ρεθυμνιώτες, οικοδομήθηκε στα χρόνια της Βενετοκρατίας και ήταν αφιερωμένη στην Αγία Μαρία Μαγδαληνή του Τάγματος των Δομηνικανών. Πρόκειται για τρίκλιτη εκκλησία που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί και το 1680 προστέθηκε μιναρές που σύντομα κατέρρευσε. Παρακάμπτουμε από την πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων στην οδό Αραμπατζόγλου, όπου μπορούμε να θαυμάσουμε τις προσόψεις των κατοικιών με τα υπέροχα θυρώματα και τα ξύλινα κιόσκια, που εδώ είναι τα περισσότερα που σώζονται σ΄ όλη την πόλη. Βγαίνουμε από την οδό Αραμπατζόγλου στην οδό Μεσολογγίου και στρίβουμε αριστερά στην οδό Ραδαμάνθυος. Στον αριθμό 25 βρίσκεται η είσοδος του τούρκικου χαμάμ που σήμερα είναι ιδιωτικό κτίριο και ως εκ τούτου μη επισκέψιμο. Το χαμάμ χτίστηκε το 1670 και αποτελείται από δύο χώρους στεγασμένους με ημικυκλικούς θόλους.
Στη δυτική συμβολή της οδού Ραδαμάνθυος με την οδό Νικηφόρου Φωκά στρίβουμε δεξιά και προχωρούμε επί της Φωκά. Στρίβουμε στο πρώτο στενό που συναντάμε στα αριστερά μας, στην οδό Κλειδή, για να θαυμάσουμε το περίφημο θύρωμα με την ανάγλυφη διακόσμηση στο νούμερο 13. Προχωράμε ως το τέλος της Κλειδή και στρίβουμε αριστερά στην οδό Ρενιέρη. Αξίζει να παρατηρήσουμε τα θαυμάσια βενετσιάνικα θυρώματα και τα σαχνισιά, ώσπου να φθάσουμε στην οδό Πάνου Κορωναίου. Αξιοπρόσεκτο είναι το θύρωμα στο 12 της Κορωναίου με την πλούσια ανάγλυφη φυτική διακόσμηση. Προχωρώντας προς τα δυτικά στην οδό Κορωναίου στη διασταύρωσή της με την οδό Σμύρνης υπάρχουν 5 κρήνες, δύο επί της οδού Κορωναίου και τρεις κάτω από την καμάρα.
Αν συνεχίσουμε ως το τέρμα της Κορωναίου θα φθάσουμε στην πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου ,όπου δεσπόζει το νεοκλασικό πρώην Νομαρχιακό Μέγαρο. Γυρίζουμε πίσω στην οδό Κορωναίου και κατευθυνόμαστε προς την ανατολική πλευρά της. Στην οδό Μαβίλη στρίβουμε δεξιά και προχωρούμε θαυμάζοντας τα νοικοκυρεμένα σπίτια με τα λουλούδια και τις εσωτερικές αυλές. Στρίβουμε αριστερά στην οδό Πηγά, διασχίζουμε την οδό Πατελάρου και φθάνουμε στην οδό Νικηφόρου Φωκά, το περίφημο Μακρύ Στενό της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο που βρεθήκαμε, στη συμβολή Φωκά με την Παπαμιχελάκη, αξίζει να παρατηρήσουμε το πέτρινο εντοιχισμένο εικονοστάσι. Διασχίζοντας τη Νικηφόρου Φωκά προς τα νότια, στρίβουμε αριστερά στην οδό Μπουνιαλή τα παλιά πεταλάδικα, την περιοχή δηλαδή όπου ήταν συγκεντρωμένες οι βιοτεχνίες κατασκευής σαμαριών. Προχωρώντας ανατολικά θα φθάσουμε στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως και αν κοιτάξουμε δεξιά θα δούμε τη Μεγάλη Πόρτα, την Porta Guora, το σημείο δηλαδή απ’ όπου ξεκινήσαμε.
Πηγή: www.incrediblecrete.gr
Το σύγχρονο Ηράκλειο κρατά την παράδοση μιας από τις πιο ελκυστικές πόλεις της Μεσογείου! Καλύπτει και ικανοποιεί όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις του επισκέπτη, μα και του μόνιμου κατοίκου. Τα αξιοθέατα στο Ηράκλειο είναι πολλά, αφού εδώ βρίσκονται τα αρχαιότερα μνημεία και τα δείγματα του πρώτου πολιτισμού της Ευρώπης, μαρτυρίες του δυτικού πολιτισμού. Στην περιοχή του Ηρακλείου, ο θεός της φιλοξενίας, ο Ζευς, έσμιξε με την πανέμορφη βασιλοπούλα Ευρώπη, που γέννησε τους Μινωίτες βασιλιάδες και σοφούς, τους θεμελιωτές και ιδρυτές του πρώτου πολιτισμένου κόσμου της ηπείρου μας.
Στο κέντρο της πόλης βρίσκονται πολλά μνημεία των μεσαιωνικών χρόνων της Κρήτης, που δείχνουν τη μεγάλη της ακμή στα χρόνια αυτά. Ανεβαίνοντας από το λιμάνι, συναντάς το πρώτο σπουδαίο μνημείο, τη Λότζια που στεγάζει σήμερα το Δημοτικό Συμβούλιο και μέρος των Υπηρεσιών του Δήμου Ηρακλείου. Η Λότζια, που υπήρξε Λέσχη του Δούκα και των αξιωματούχων της Κρήτης, στολισμένη με γλυπτά οικόσημα, τρόπαια, με 82 μετώπες κ.ά. συγκέντρωνε επί αιώνες τους άρχοντες για την αναψυχή και τα παιχνίδια τους αλλά και τις επίσημες τελετές τους. Οι στοές της χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα, ενώ η τελική της μορφή από τις αρχές του 17ου. Ήταν κτισμένη στην Piazza dei Signori (των Διοικητικών Αρχών). Θεωρείται το κομψότερο βενετσιάνικο μνημείο, που το 1987 πήρε το πρώτο βραβείο EUROPA NOSTRA, ως το πιο καλά αναπαλαιωμένο και συντηρημένο ευρωπαϊκό μνημείο της χρονιάς.
Νότια της Λότζια, είναι η Βασιλική του Αγίου Μάρκου που κτίστηκε το 1239 στην Piazza delle Biade(πλατεία των Σιτηρών) κι ήταν ο Καθεδρικός Ναός της Κρήτης. Ανήκε στο Δούκα της και στο χώρο της θάβονταν οι Δούκες. Σήμερα ο Άγιος Μάρκος στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου. Σε απόσταση λίγων μέτρων από την εκκλησία, βρίσκεται το περίτεχνο σιντριβάνι, γνωστό με το όνομα «Λιοντάρια» με τον εξαιρετικό γλυπτό διάκοσμό του με θέματα του ζωικού βασιλείου και της θάλασσας. Κτίστηκε στις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνα από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, για να στολίσει την πλατεία αλλά και να προσφέρει πολύτιμο νερό στην μεγάλη πολιτεία.
Νοτιοδυτικά της πλατείας των Λιονταριών, σε απόσταση 100 μέτρων, βρίσκεται το μεσαιωνικό μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης που υπήρξε το κρητικό πανεπιστήμιο του Μεσαίωνα και ανέδειξε πλήθος Ευρωπαίων καλλιτεχνών, φιλοσόφων, εκκλησιαστικών πατέρων, ποιητών και συγγραφέων. Σήμερα, η Αγία Αικατερίνη στεγάζει μία πλούσια και σπουδαία συλλογή πινάκων της κρητικής αγιογραφίας.
Λίγα μέτρα από την Αγία Αικατερίνη ορθώνεται ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Μηνά, που είναι ο προστάτης Άγιος του Ηρακλείου και διέσωσε τους Χριστιανούς της πόλης από τη σφαγή, όταν οι Τούρκοι, νωρίς, τον 19ο αιώνα επιχείρησαν να τους εξολοθρεύσουν. Ο ναός χτιζόταν τριάντα περίπου χρόνια και εγκαινιάστηκε το 1896 με μεγαλοπρεπείς τελετές και λαμπρό εορτασμό. Δίπλα του βρίσκεται η μικρή εκκλησία του Αγίου Μηνά, παλαιότερη και καταστόλιστη με έξοχες αγιογραφίες στους τοίχους και εικόνες μεγάλων αγιογράφων.
Στο κέντρο του Ηρακλείου, στο βορειοανατολικό άκρο της πλατείας Ελευθερίας, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο (Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου), όπου χιλιάδες επισκέπτες, βλέπουν τους αμύθητους θησαυρούς των μινωικών, των αρχαίων, των κλασικών, των ελληνιστικών και των ρωμαϊκών χρόνων της Κρήτης.
Στο λιμάνι ορθώνεται μεγαλόπρεπο το φρούριο, ο Κούλες, που, επί αιώνες, προστάτευε την πολιτεία αλλά χρησίμεψε και σαν υγρή φυλακή. Δυτικά από το λιμάνι του Ηρακλείου, βρίσκεται το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, όπου φυλάσσονται οι θησαυροί των βυζαντινών και των νεότερων χρόνων της Μεγαλονήσου. Καλλιτεχνικά έργα του λαϊκού πολιτισμού της Κρήτης, κάποια έργα του μεγάλου ζωγράφου Εl Greco, που γεννήθηκε και σπούδασε ζωγραφική στο Ηράκλειο, καθώς και αγιογραφίες της περίφημης Αγιογραφικής Κρητικής Σχολής στολίζουν το σπουδαίο αυτό μουσείο. Ένα πρότυπο κρητικό σπίτι και δύο αίθουσες με ενθυμήματα του μεγάλου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη στεγάζονται επίσης στο ίδιο μουσείο.
Η πόλη του Ηρακλείου “ζώνεται” από τα πελώρια ενετικά τείχη, που την προστάτευαν από τους εχθρούς και την ανάδειξαν ως την πιο καλά οχυρωμένη πολιτεία της Μεσογείου. Εικοσιπέντε χρόνια άντεξε με τα τείχη της την πολιορκία των Τούρκων, που πήραν τελικά την πόλη ύστερα από προδοσία Βενετσιάνου μηχανικού, που τους έβαλε νύχτα, από μυστική είσοδο, μέσα στο Ηράκλειο. Στο νότιο τείχος ορθώνεται ο προμαχώνας Μαρτινέγκο, όπουέχει θαφτεί ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας του Ζορμπά και ποιητής της ΟδύσσειαςΝίκος Καζαντζάκης, ενώ νοτιότερα βρίσκεται η παλιά Πύλη -είσοδος της πόλης προς τη δυτική Κρήτη, η γνωστή Χανιώπορτα. Νότια της σημερινής πόλης, βρίσκονται τα ανάκτορα της Κνωσού.
Εκκλησίες του χθες και του σήμερα, κρήνες, προμαχώνες, και μεσαιωνικοί δρόμοι, στολίζουν ακόμη το Ηράκλειο, που σφύζει από ζωή και κίνηση μέρα και νύχτα.
Τέχνη
Το Ηράκλειο στη μακραίωνη ιστορική διαδρομή του έδωσε θαυμαστά δείγματα αρχιτεκτονικής, γλυπτικής, κεραμικής, γέννησε μεγάλους ζωγράφους και λογοτέχνες. Είναι εντυπωσιακός ο μεγάλος αριθμός των τοιχογραφημένων μνημείων σε ολόκληρη την Κρήτη από τον 11ο μέχρι τον 15ο αιώνα.
Με την άλωση της Πόλης, αλλά και πριν από αυτή, πολλοί επώνυμοι και ανώνυμοι καλλιτέχνες έφτασαν ως τη βενετοκρατούμενη Κρήτη, όπου αντάμωσαν και ζυμώθηκαν καλλιτεχνικά οι ιδέες που έφεραν από τη μεγάλη πρωτεύουσα με την παράδοση που συνεχιζόταν στο νησί. Με το άπλωμα της Κρητικής Σχολής στα Βαλκάνια και στο μεσογειακό χώρο (1450 – 1700) δημιουργείται ένα τεράστιο ρεύμα που κορυφώνεται τον 16ο αιώνα και σβήνει σιγά σιγά με την πτώση του Χάνδακα (1669) και την έναρξη της Τουρκοκρατίας στο νησί.
Οι επιρροές της δυτικοευρωπαϊκής καλλιτεχνικής παρουσίας στον πολιτισμό που αναπτύχθηκε στην Κρήτη κατά το τέλος του Μεσαίωνα και στην αυγή της νεότερης εποχής είναι σημαντικός. Δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος του υλικού δεν υπάρχει πια, είτε έχει αλλοιωθεί σε βαθμό που δύσκολα αναγνωρίζεται. Τα έργα ζωγραφικής απομακρύνθηκαν από την Κρήτη κατά την αποχώρηση των Βενετών ή καταστράφηκαν. Ο μεγαλύτερος αριθμός κτιρίων και ο διάκοσμός τους εξαφανίστηκαν. Διατηρήθηκε μόνο ένας μικρός αριθμός έργων της αρχιτεκτονικής, σημαντικά αλλοιωμένων και μέρος μόνο της αρχιτεκτονικής γλυπτικής.
Σήμερα, παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη, το Ηράκλειο έχει αναπτύξει έντονη καλλιτεχνική δράση στον τομέα των πολιτιστικών εκδηλώσεων και των περιοδικών εκθέσεων τοπικού, εθνικού αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος, σε συνεργασία με πολλούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Όλες οι διοργανώσεις πλαισιώνονται από παράλληλες εκδηλώσεις.
Ζωγραφική
Mετά την άλωση της Kωνσταντινούπολης το 1453, η παραγωγή των φορητών εικόνων εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στη θρησκευτική τέχνη των ορθόδοξων πληθυσμών, γνωρίζοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη κυρίως στη βενετοκρατούμενη Kρήτη, στην πόλη Candia – σημερινό Hράκλειο. Πολλοί ζωγράφοι εγκαταλείπουν την Kωνσταντινούπολη και έρχονται να μείνουν στην Candia. Eκεί διδάσκουν τα μυστικά της τέχνης τους στους ντόπιους ζωγράφους. Tα πρότυπα της εποχής των Παλαιολόγων συνδυάζονται πολλές φορές με στοιχεία από τη δυτική τέχνη, εξαιτίας της επαφής των Κρητικών αυτών ζωγράφων με καλλιτέχνες από τη Bενετία.
Δημιουργούνται έτσι οι βάσεις της κρητικής ζωγραφικής που διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα μέχρι και την κατάληψη του Xάνδακα από τους Tούρκους το 1669. Μετά την κατάκτηση της Κρήτης οι κρητικές πόλεις παύουν να αποτελούν ηγετικά καλλιτεχνικά κέντρα. Η φήμη των Κρητικών ζωγράφων διατηρήθηκε στον ορθόδοξο κόσμο και αφού είχε τελειώσει η περίοδος της μεγάλης ακμής. Στον 18ο αιώνα, στην Κρήτη εξακολούθησε να υπάρχει κάποια καλλιτεχνική δραστηριότητα και οι Κρητικοί ζωγράφοι συνέχισαν να ταξιδεύουν σε άλλες περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι έμειναν εστίες περιφερειακές, μικρότερης όμως σημασίας, όπου συνεχίστηκε η παράδοση της χειροτεχνικής μαστοριάς, αν όχι και άλλα πιο ουσιώδη καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά.
Σήμερα η παράδοση της αγιογραφίας συνεχίζεται. Παράλληλα με την παραδοσιακή τέχνη, μια νέα γενιά ζωγράφων παράγει δυναμικά και χαρακτηρίζει με το έργο της την εικαστική αναζήτηση του τόπου. Η Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου -που στεγάζεται, στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου- φιλοξενεί τις μόνιμες συλλογές των Κρητικών ζωγράφων, ενώ τακτικά γίνονται περιοδικές εκθέσεις τοπικού, αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος σε συνεργασία με πολλούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Κρητική Σχολή Αγιογραφίας
Το Ηράκλειο στα χρόνια της Ενετοκρατίας, µετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, εξελίσσεται σε ένα από τα σηµαντικότερα καλλιτεχνικά κέντρα της βενετσιάνικης επικράτειας.Το 1600 περίπου, η πόλη είχε 20.000 κατοίκους.Την περίοδο αυτή στο Ηράκλειο εργάζονταν 200 ζωγράφοι, των οποίων η φήµη εξαπλώνεται πολύ έξω από τα όρια του νησιού και φτάνουν να κοσµούν µε τη δουλειά τους µεγάλα µοναστικά κέντρα όχι µόνο της υπόλοιπης Ελλάδας αλλά και της ορθόδοξης Ανατολής. Στα πλαίσια αυτά διαµορφώνεται σιγά σιγά η “Κρητική Σχολή” ζωγραφικής. Εικόνες και εικονογραφηµένα χειρόγραφα ταξιδεύουν σε ολόκληρη την ενετοκρατούµενη Ανατολή και στα σηµαντικά ορθόδοξα µοναστικά κέντρα.
Η Κρητική Σχολή Αγιογραφίας δηµιουργεί σηµαντικά έργα, τα οποία σήµερα βρίσκονται σε µουσεία, µοναστήρια, ιδιωτικές και δηµόσιες συλλογές, και στο σύνολό τους συγκροτούν ένα πολύ σηµαντικό και ιδιαίτερο κεφάλαιο της ιστορίας της τέχνης. Δυστυχώς µετά από δυο αιώνες ακµής (16ος & 17ος), µε την κατάληψη του Ηρακλείου (Candia) από τους Τούρκους διακόπτεται βίαια όλη αυτή η πνευµατική ακµή της Κρητικής Αναγέννησης. Σηµαντικοί εκπρόσωποι της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας είναι οι εξής: Άγγελος (17ος αιώνας), Μιχαήλ Δαµασκηνός (16ος), Δοµήνικος Θεοτοκόπουλος (16ος), Θεοφάνης ο Κρης (16ος αιώνας), Γεώργιος Κλόντζας (17ος αιώνας) και ο Ιωάννης Κορνάρος (18ος αιώνας).
Δοµήνικος Θεοτοκόπουλος ή El Greco
Ο El Greco, µια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας ζωγραφικής, γεννήθηκε στο βενετοκρατούµενο Ηράκλειο (Candia).Εδώ πήρε τα πρώτα µαθήµατα ζωγραφικής και µέχρι την ηλικία των 20 ετών, οπότε φεύγει για την Ιταλία, φαίνεται να έχει κατακτήσει ήδη την τέχνη της βυζαντινής αγιογραφίας, γιατί σε αναφορές των αρχείων της εποχής εµφανίζεται ήδη σαν καταξιωµένος ζωγράφος. Στην Βενετία, όπου είναι ο πρώτος σταθµός του διδάσκεται από τον Τιτσιάνο και τελειοποιεί τις γνώσεις του στη δυτική ζωγραφική.
Μετά από ένα σύντοµο πέρασµα από τη Ρώµη, το 1577 εγκαθίσταται στο Τολέδο της Ισπανίας, όπου δηµιουργεί το µεγάλο του έργο. Δεν παύει όµως ποτέ να µνηµονεύει τις κρητικές του ρίζες και σε όλα του τα έργα υπογράφει “Δοµήνικος Θεοτοκόπουλος Κρης Εποίει”. Με βαθιά γνώση τόσο της βυζαντινής λόγιας παράδοσης όσο και της αρχαίας ελληνικής και αναγεννησιακής σκέψης καταφέρνει να αποτυπώσει στα έργα του τη µυστική φλόγα της ορθόδοξης τέχνης και τους προσωπικούς του οραµατισµούς. Σήµερα στο Ηράκλειο, σε ειδικά διαµορφωµένη αίθουσα του Ιστορικού Μουσείου, εκτίθεται ένα από τα πρώιµα έργα του El Greco, το ” Όρος Σινά”.
Μιχαήλ Δαµασκηνός
Πρόκειται για το σημαντικότερο ίσως ζωγράφο της Κρητικής Σχολής. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο (Candia) γύρω στο 1540 και διδάχτηκε την τέχνη της ζωγραφικής στη Σχολή της Αγίας Αικατερίνης των Σιναΐτών. Στα έργα του αναδεικνύεται η θαυµαστή συνύπαρξη της βυζαντινής αγιογραφίας µε τις τεχνικές της δυτικής ζωγραφικής και της αναγεννησιακής τέχνης. Έχει φιλοτεχνήσει πολλά έργα τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα σε συλλογές από τον Άγιο Γεώργιο της Βενετίας και το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών έως και τη Βυζαντινή Συλλογή της Αγίας Αικατερίνης των Σιναΐτών. Εκεί εκτίθενται έξι από τις σημαντικότερες εικόνες του, οι οποίες ανήκαν στη Μονή Βροντησίου. Μάλιστα, πιθανολογείται ότι εργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστηµα στο εργαστήριο αγιογραφίας της Μονής.
Πηγή: www.incrediblecrete.gr
Ο επισκέπτης που έρχεται για πρώτη φορά στα Χανιά, εκπλήσσεται από το μεγάλο αριθμό κτιρίων και μνημείων πάνω στα οποία άφησαν τα χνάρια τους η μεγάλη ιστορία και ο πλούσιος πολιτισμός.Ο Μινωικός πολιτισμός άφησε παρακαταθήκη μεγαλοπρεπείς τάφους, εντυπωσιακή κεραμική και αντικείμενα διαφόρων περιόδων. Η συμβίωση στην πόλη, κατά την Ενετοκρατία και την Τουρκοκρατία, ανθρώπων διαφορετικής εθνικότητας, κουλτούρας και θρησκείας (Χριστιανοί Καθολικοί και Ορθόδοξοι, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι), χάραξε βαθιά σημάδια και φιλοτέχνησε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες δημιουργίες.
Στη συνοικία Τοπανάς ο επισκέπτης συναντά, ανάμεσα σε στενά πλακόστρωτα δρομάκια, βενετσιάνικα αρχοντικά με περίτεχνα στολισμένες όψεις και τούρκικα σπίτια με τα ξεπροβάλλοντα σαχνισιά τους. Εκεί βρίσκονται και η οχύρωση Φιρκάς, το Ναυτικό Μουσείο, η εκκλησία του Σαν Σαλβατόρε των Φραγκισκανών μοναχών (15ο.-17ο.αι.μ.Χ.) που φιλοξενεί την πρωτοβυζαντινή και βυζαντινή συλλογή των Χανίων, το κτίριο με την συλλογή της ΙΛΑΕΚ και πολλά μαγαζιά που προσφέρουν παραδοσιακά χειροτεχνήματα.
Στην παλιά εβραϊκή συνοικία, την Οβραϊκή, υπάρχει η συναγωγή, ενώ στην οδό Χάληδων το Λαογραφικό Μουσείο (Κρητικό Σπίτι) και η εκκλησία του Αγ. Φραγκίσκου. Η εκκλησία στεγάζει το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης και φυλάσσει θησαυρούς από τη μινωική έως και την ελληνιστική περίοδο. Απέναντι βρίσκεται ο μητροπολιτικός ναός των Εισοδείωνμε της εξαιρετικής τεχνοτροπίας αγιογραφίες του και παραδίπλα βρίσκονται τα παλιά τουρκικά λουτρά. Στην περιοχή του Συντριβανιού, γύρω από την ομώνυμη πλατεία, υπάρχει το τέμενος του Κιουτσούκ Χασάν (1645) και απέναντί του δεσπόζει η προκυμαία με το βενετσιάνικο φάρο. Λίγο παραπέρα ορθώνονται αγέρωχα στο χρόνο τα 7 από τα 17 νεώρια (14ο.-16ο αιώνας μ.Χ.). Επίσης, ξεχωρίζει το Μεγάλο Αρσενάλι, που χρησιμοποείται σήμερα ως συνεδριακός χώρος και αίθουσες εκθέσεων.
Κατά μήκος του λιμανιού μικρά καφέ και εστιατόρια δημιουργούν μια θελκτική ατμόσφαιρα. Πάνω στο λόφο του Καστελιού υπάρχουν ακόμη τμήματα από το παλάτι του ρετόρε και την αυλή του και σ’ ένα υπέρθυρο μια επιγραφή θυμίζει την ύπαρξη του βενετσιάνικου αρχείου. Εκεί κοντά βρίσκεται και η ανασκαφή της αρχαίας Κυδωνίας και τα ερείπεια της εκκλησίας της Σάντα Μαρία των Μιράκολι (1615). Στα Στιβανάδικα, όπου ακόμη γίνεται αισθητός ο ανατολίτικος χαρακτήρας, μπορεί κάποιος να αγοράσει δερμάτινα είδη. Εκεί δίπλα υπάρχει και το κτίριο του «Χρυσοστόμου» και η νέα Δημοτική Πινακοθήκη.
Στη Σπλάντζια, την παλιά τουρκογειτονιά, στην πλατεία του πρώην μοναστηριού του Αγ. Νικολάου (1204) με το καμπαναριό και το μιναρέ, βρίσκεται η μικρή αναγεννησιακή εκκλησία του Αγ. Ρόκου (1630). Εκεί κοντά είναι η εκκλησία των Αγ. Αναργύρων (16ο αι.μ.Χ.) με τις απερίγραπτης αξίας αγιογραφίες και η Αγ. Αικατερίνη. Έξω από τα τείχη, ανατολικά της παλιάς πόλης, συναντούμε το Κουμ-Καπί, εκεί όπου τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Βεδουίνοι έκτισαν ένα χωριό. Σήμερα η περιοχή είναι αγαπημένος τόπος συνάντησης των νέων. Στη συνοικία Χαλέπα υπάρχουν: το παλάτι του Πρίγκηπα Γεωργίου, το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου, η Γαλλική Σχολή (1860), η εκκλησία της Αγ. Μαγδαληνής (1903) και η εκκλησία του Ευαγγελισμού.
Από τη νεότερη εποχή ενδιαφέρον παρουσιάζουν το αρχοντικό «Βίλα Κούνδουρου», το Κέντρο Εικαστικού Εργαστηρίου και το πολύκεντρο Νεολαίας, ο Δημοτικός Κήπος (1870) με το Ρολόι, η Aγορά (1913) σταυροειδές κτίριο με εκατοντάδες μικρά μαγαζιά, το Πάρκο ειρήνης και φιλίας των λαών, το κτιριακό συγκρότημα των Δικαστηρίων και της πρώην Νoμαρχίας, το Βενιζέλειο Ωδείο, το Ιστορικό Αρχείο, το Πολεμικό Μουσείο και το Μουσείο της Χημείας.
Στις συνοικίες έξω από τα τείχη υπάρχουν πολλά νεοκλασικά κτίρια με ωραιότατους κήπους, όπου ευωδιάζουν τα γιασεμιά, οι βουκαμβίλιες και τα τριαντάφυλλα. Στα σύνορα της πόλης με το Ακρωτήρι βρίσκονται οι τάφοι των Ελευθερίου και Σοφοκλή Βενιζέλου.
Η πόλη των Χανίων, η πρώτη πρωτεύουσα της Κρήτης, κράτησε σχεδόν ανέπαφη την ιστορική παρακαταθήκη τόσων πολλών αιώνων. Η ατμόσφαιρά της τράβηξε κοντά επιστήμονες, φιλοσόφους, ποιητές και καλλιτέχνες διαφορετικής προέλευσης κι έτσι μετουσιώθηκε σε κέντρο πολιτισμού.
Πηγή: www.incrediblecrete.gr