Ο Νομός Δράμας, είναι προικισμένος με πλούσια δασική έκταση. Στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης διακρίνονται τα δάση της Ελατιάς ή Καρά Ντερέ, στην περιοχή Σιδηρονέρου – Σκαλωτής. Η περιοχή βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομού και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου.
Τα δάση καλύπτούν το 37% της συνολικής επιφάνειας του νομού και το δάσος της Ελατιάς αποτελεί το μεγαλύτερο δασικό σύμπλεγμα στη χώρα. Το σπάνιο κοκκινόκορμο έλατο (ερυθρελάτη) ευδοκιμεί μόνο εδώ σε υψόμετρο 1200μ. χαμηλότερα συναντώνται η Χνοώδης και η Πλατύφυλλος Δρυς, ενώ ψηλότερα είναι η ζώνη της Οξιάς, του Μαύρου Πεύκου και της Ελάτης. Το δασικό χωριό αποτελεί μια βάση από όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν εκδρομές στο Στραβόρεμα και στο γειτονικό πανέμορφο δάσος, όπου μέσα σ» ένα θαυμάσιο περιβάλλον κυλούν γάργαρα παγωμένα νερά δίνοντας τη δυνατότητα σε όλους να απολαύσουν την υπέροχη αίσθηση της άμεση επαφής με τη φύση. (NESTOS – MESTA 001) Το δάσος Ελατιάς βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομού και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Χαρακτηρίζεται από δάση που την καλύπτουν σε ποσοστό 90% και την ύπαρξη του χωριού Ελατιάς. Στη θέση Κούτρα και σε απόσταση 72χλμ. από τη Δράμα υπάρχει το μοναδικής ομορφιάς δάσος ερυθρελάτης και στην ευρύτερη περιοχή της Ελατιάς, στη θέση Μαγούλα υπάρχει δάσος σημύδας. Αλλα είδη δένδρων που απαντώνται είναι η οξιά, η δασική πεύκη, ο γαύρος, ο φράξος κ.ά., ενώ υπάρχει και πλήθος ποωδών φυτών, καθώς και μανιταριών.
Γενικά, η χλωρίδα της Ελατιάς είναι πλούσια σε είδη (περισσότερα από 700), με πολλά σπάνια για τον ελληνικό χώρο. Η πανίδα της περιοχής είναι και αυτή πλούσια σε είδη, όπως η καφέ αρκούδα, το αγριογούρουνο, το ελάφι, το ζαρκάδι, ο λύκος και πολλά είδη πουλιών, π.χ. αετοί και γεράκια.
Πηγή: Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας, Θράκης
Το παραποτάμιο δάσος Κοτζά Ορμάν ή Μεγάλο Δάσος αποτελεί φυσικό τοπίο ανεκτίμητης οικολογικής αξίας και ομορφιάς. Ήταν κάποτε από τα μεγαλύτερα υδροχαρή της Ευρώπης, καθώς τη δεκαετία του «50 είχαν καταγραφεί 74.000 στρέμματα.
Το 1946 όμως εκχερσώθηκαν 54.000 στρέμματα και δόθηκαν στους αγρότες για καλλιέργεια, αφήνοντας ένα μικρό κομμάτι, το οποίο το Δασαρχείο Καβάλας προσπαθεί να διαφυλάξει περιφράζοντας περιμετρικά τμήματα γης και απαγορεύοντας οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα φυτά που κυριαρχούν είναι οι ιτιές, τα σκλήθρα, οι βελανιδιές, οι φτελιές, οι φράξοι και τα αναρριχόμενα φυτά (η αγράμπελη, ο λυκίσκος, ο κισσός κ.ά.).
Καταγράφονται αρκετά είδη της άγριας πανίδας, όπως ο αγριόχοιρος, το τσακάλι, η αλεπού, το ζαρκάδι, ο λαγός, ο ασβός και ο μοναδικός μη εκτρεφόμενος πληθυσμός κολχικού φασιανού στην Ευρώπη. Το Δασαρχείο σε μια έκταση περίπου 15.000 στρεμμάτων καλλιεργεί λεύκες, στοχεύοντας τόσο στην παραγωγή ξυλείας όσο και στην επαναδημιουργία του φυσικού παραποτάμιου δάσους.
Πηγή: Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας, Θράκης
Στην οροσειρά της Ροδόπης, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, υπάρχει το δάσος Δρυμός, γνωστό και ως Χαϊντού. Το δάσος Χαϊντούς είναι ένας επίγειος παράδεισος με θεόρατες αιωνόβιες οξιές ύψους άνω των 30 μέτρων. Εκτός από τις οξιές το δάσος έχει πεύκα, ελάτη, ερυθρελάτη αλλά και κίτρινο κρίνο που φύεται στα βουνά της Ροδόπης.
Στην περιοχή βρίσκουν καταφύγιο αρκούδες, λύκοι και ζαρκάδια. Από την δεκαετία του ογδόντα 180 στρέμματα του δάσους έχουν χαρακτηριστεί «Μνημείο της Φύσης» και είναι προστατευόμενη περιοχή. Στην περιοχή συναντά κανείς αρκετά φυτά ενδημικά της Ροδόπης, καθώς και άλλα σπάνια είδη χλωρίδας του ελλαδικού χώρου. Υπάρχουν επίσης σπάνια είδη θηλαστικών και ορνιθοπανίδας.
Στη Χαϊντού υπάρχουν γυμνές εκτάσεις και λιβάδια καθώς και γυμνές ορεινές πλαγιές. Πολλά ρυάκια και μικροί ποταμοί ρέουν με γρήγορα και κρύα νερά που αποτελούν τη ζώνη της πέστροφας. Πρόκειται για ένα δάσος με αιωνόβιες οξιές, έκτασης 18 εκταρίων και βρίσκεται στην περιοχή του βουνού Χαϊντού, στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης, βόρεια από την πόλη της Ξάνθης.
Το ύψος των δέντρων ξεπερνάει τα 30μ. και η διάμετρος του κορμού τους κυμαίνεται γύρω στο 1-1,30μ. δημιουργώντας μια επιβλητική εικόνα. Στην ευρύτερη περιοχή (όρος Χαϊντού, όρος Κούλα και γύρω κορυφές) υπάρχουν πολλά σπάνια θηλαστικά και πτηνά. Σπουδαιότερα από αυτά είναι η αρκούδα, το ζαρκάδι, ο λύκος, το αγριογούρουνο, η αλεπού, το κουνάβι, οι αγριόκουρκοι, οι νεροκότσιφες, οι μακροτσικλιτάρες.
Πηγή: Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας, Θράκης
Βρίσκεται στα όρια των Νομών Ξάνθης και Καβάλας, νότια του οικισμού της Σταυρούπολης με έκταση 2.380 εκτάρια. Είναι από τα ωραιότερα τοπία της Ελλάδας με μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον. Μπορεί κανείς να δει πληθώρα σπάνιων φυτών, όπως η αγριοπασχαλιά, η χαμπερλέα, η κόκκινη παιώνια και ο ράμνος της Ροδόπης.
Παράλληλα, πλούσια είναι και η πανίδα της περιοχής όπου φωλιάζουν λύκοι, αγριόγατοι -που είναι είδος προς εξαφάνιση- βίδρες, κουνάβια, αλλά και σπάνια πουλιά όπως ο μαυροπελαργός, το όρνιο, η αλκυώνη, η καστανόχηνα και η λαγγόνα.
Μέσα από τα Στενά του Νέστου διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τις πόλεις της Θράκης, ακολουθώντας ένα μαγευτικό τοπίο. Εκτός, όμως από το τρένο υπάρχει και χαραγμένο μονοπάτι, το οποίο ξεκινάει από τον οικισμό της Γαλάνης και φτάνει μέχρι τη Σταυρούπολη και Λειβαδίτη.
Πηγή: Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας, Θράκης
Η Σαπιέντζα είναι νησάκι των μεσσηνιακών Οινουσσών, και μάλιστα το δεύτερο μεγαλύτερο, μετά τη Σχίζα. Είναι ένα κατάφυτο νησί, έκτασης 9 τ. χλμ., με σπάνια χλωρίδα, που του προσδίδει ιδιαίτερη ομορφιά. Από το 1986 η Σαπιέντζα έχει ανακηρυχθεί «διατηρητέο μνημείο της φύσης» και έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, μαζί με τη γειτονική της Σχίζα και την περιοχή γύρω από το ακρωτήρι Ακρίτας.
Σαπιέντζα στα ιταλικά σημαίνει σοφία, και πράγματι, εδώ η φύση έχει αποκαλύψει τη σοφία της σε όλο της το μεγαλείο: στο κέντρο του νησιού υπάρχει μεγάλη έκταση κατάφυτη με την τυπική μεσογειακή βλάστηση των αείφυλλων πλατύφυλλων, που όμως εδώ δεν έχουν το συνηθισμένο μέγεθος θάμνου, αλλά έχουν τη μορφή δέντρων, που ξεπερνούν τα 10 μ. σε ύψος. Η πανίδα του νησιού είναι επίσης ενδιαφέρουσα, με τα γνωστά κρι κρι να ζουν εδώ σε μεγάλους πληθυσμούς, μαζί με αγριοπρόβατα και αρκετά είδη πτηνών.
Στα ανοιχτά των νοτιοδυτικών ακτών της Μεσσηνίας, απέναντι από τη Μεθώνη, βρίσκεται το νησάκι Σαπιέντζα, ένα από τα επτά νησιά που απαρτίζουν τις μεσσηνιακές Οινούσσες. Ιστορικά, η Σαπιέντζα αποτέλεσε σημείο διεκδίκησης, κυρίως λόγω της στρατηγικής της θέσης –στο σταυροδρόμι μεταξύ Ιταλίας και Μέσης Ανατολής– αλλά και των δυνατoτήτων που παρείχε ως σημείο αγκυροβόλησης. Το 1209 πέρασε στα χέρια των Βενετών, αιώνες αργότερα, με την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους, περιήλθε στους Έλληνες, ενώ διεκδικήθηκε από τους Άγγλους ως τμήμα των Ιονίων νήσων κατά την περίοδο 1847-1850, με την περίφημη ««υπόθεση Πατσίφικο», κατά την οποία οι σχέσεις Ελλάδας-Βρετανίας ήταν τεταμένες.
Φτάνοντας στη Σαπιέντζα, μπορεί κανείς να αγκυροβολήσει στο Πόρτο Λόγγο, όπως λέγεται ο κλειστός όρμος που υποδέχεται τον επισκέπτη. Από εκεί ξεκινάει μονοπάτι, που οδηγεί στον περίφημο φάρο του νησιού: είναι μια εντυπωσιακή αγγλική κατασκευή του 1890, η κορυφή της οποίας προσφέρει εκπληκτική θέα. Στο κέντρο του νησιού δεσπόζει το περίφημο δάσος αείφυλλων πλατύφυλλων, 240 στρεμμάτων, μοναδικό στο είδος του στη Μεσόγειο, το οποίο ανέδειξε το νησί σε διατηρητέο μνημείο, εντάσσοντάς το στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000. Η πρωτοτυπία του δάσους έγκειται στο ότι η βλάστηση σε ορισμένα σημεία έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο ύψος, ώστε έχει σχηματιστεί πυκνό δάσος, η ηλικία του οποίου υπολογίζεται στα 15.000 χρόνια! Στο κέντρο του νησιού υπάρχει πλάτωμα που καλύπτεται από πορτοκαλοκίτρινο πέτρωμα, το οποίο σχηματίστηκε από την εναπόθεση τεραστίων ποσοτήτων γύρης επί χιλιάδες χρόνια. Το πλάτωμα λέγεται Σπαρτόλακκα και αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για τους επιστήμονες, όσον αφορά τη χρονολόγηση του δάσους και της γύρω περιοχής. Νοτιοδυτικά του νησιού υπάρχει επίσης το περίφημο φρέαρ των Οινουσσών, το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου (5.121 μ.).
Το νησί διαθέτει μία όμορφη, απάνεμη παραλία, την Άμμο, η οποία βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και έχει εύκολη πρόσβαση. Στο βόρειο άκρο, επίσης, σε μικρό βάθος έχουν εντοπιστεί ευρήματα από ναυάγια, το σημαντικότερο περιλαμβάνει τις κολόνες του Μεγάλου Περιστυλίου από την Καισάρεια της Παλαιστίνης, του 1ου αιώνα μ.Χ. Η θέση αυτή, που ονομάζεται ακρωτήριο Καρσή, είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τους δεινούς δύτες.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr
Το όρος Πάρνωνας, που είναι γνωστό και ως Μαλεβός, καταλαμβάνει μια έκταση 2 εκ. στρεμμάτων στα ανατολικά της Πελοποννήσου. Ήδη από την αρχαιότητα θεωρούνταν θαυμαστό βουνό: το όνομά του σημαίνει κορυφή που λάμπει. Πράγματι, η περιοχή του Πάρνωνα έχει ιδιαίτερη ιστορική, πολιτιστική και οικολογική αξία. Η κατοίκησή του ξεκίνησε ήδη από την παλαιολιθική εποχή και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας, όπως μαρτυρούν οι ενδείξεις που είναι διάσπαρτες στην περιοχή: αρχαιολογικά λείψανα, κάστρα, παρατηρητήρια, λατομεία και μνημεία της βυζαντινής περιόδου μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία σε όλη την έκτασή του. Στην περιοχή του Πάρνωνα αναπτύχθηκε επίσης ιδιαίτερα ο μοναστικός βίος. Το βουνό βρίθει από μοναστήρια, και για το λόγο αυτό έχει χαρακτηριστεί το «Άγιο Όρος της Πελοποννήσου».
Ο Πάρνωνας, βέβαια, φημίζεται ιδιαίτερα για το μοναδικό φυσικό περιβάλλον του, που τον καθιστά μία από τις σημαντικότερες οικολογικές ζώνες στην Ελλάδα. Καλύπτεται σε σημαντικό ποσοστό από δάση, που αποτελούνται κυρίως από πλατάνια, καστανιές, μαυρόπευκα, έλατα Κεφαλληνίας, μηλόκεδρους, δρύες και χαρουπιές. Ιδιαίτερη σημασία έχει το δάσος από δενδρόκεδρους, στην περιοχή της Μονής Μαλεβής, που είναι το μοναδικό που απαντάται στην Ευρώπη και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο της φύσης. Η χλωρίδα του Πάρνωνα περιλαμβάνει πλήθος ειδών, ανάμεσά τους αρκετά με θεραπευτικές ιδιότητες. Πάνω από 80 είδη σπανίων φυτών έχουν καταγραφεί εδώ, ανάμεσά τους και 12 ενδημικά.
Η περιοχή του Πάρνωνα περιλαμβάνει πάνω από 15 τύπους οικότοπων· ως οικότοπος ορίζεται ένα μέρος που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα βιολογικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Αρκετοί από τους οικότοπους παρουσιάζουν αυξημένη ανάγκη για προστασία, εξαιτίας σπανίων ειδών που περικλείουν. Η οικολογική ζώνη του Πάρνωνα είναι μία από αυτές τις περιπτώσεις, και έχει αναδειχθεί σε Προστατευόμενη Περιοχή: τέσσερις επιμέρους ζώνες της έχουν επίσημα ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000: η Μονή Ελώνης με τη χαράδρα Λεωνιδίου, με κωδικό GR2520005, η περιοχή του Παράλιου Άστρους με τη λίμνη Μουστού, με κωδικό GR2520003, οι κορυφές του Πάρνωνα με την περιοχή Μονής Μαλεβής, με κωδικό GR2520006 και τα όρη Γιδοβούνι, Χιονοβούνι, Γαϊδουροβούνι, Κορακιά, Καλογεροβούνι, Κουλοχέρα, με την περιοχή της Μονεμβάσιας, με κωδικό GR2540001.
Στη φυσική ομορφιά του Πάρνωνα συμβάλλουν επίσης τα επιβλητικά τοπία του, με τις βαθιές χαραδρώσεις, τις όμορφες κοιλάδες, τις αμέτρητες βουνοκορφές, τις σπηλιές, τους καταρράκτες, τις πηγές και τους ποταμούς, τα περισσότερα από τα οποία αποκαλύπτονται μέσα από πλήθος πεζοπορικών διαδρομών. Οι οικισμοί που δημιουργήθηκαν εδώ χαίρονται προνομιακά το υπέροχο τοπίο του Πάρνωνα: Λεωνίδιο, Πραστός, Τυρός, Καστάνιτσα, Σίταινα, Άγιος Πέτρος, Καρυές, Βρέσθενα και πλήθος άλλων, περιμένουν τον επισκέπτη για να του αποκαλύψουν τους θησαυρούς του μαγικού αυτού βουνού.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr
Το δάσος της Βασιλικής βρίσκεται στο νότιο τμήμα της οροσειράς του Ταϋγέτου, 8 χλμ. νοτιότερα της κορυφής του, και εκτείνεται σε περίπου 11.000 δασικά στρέμματα. Πρόκειται για ένα σχετικά απομονωμένο δάσος, το οποίο περιβάλλεται από κορυφές. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται από το Εξωχώρι, και υπάρχει δρόμος που μπορεί κανείς να ακολουθήσει εντός του δάσους για 21 χλμ.
Τα κύρια δέντρα που συναντά κανείς εδώ είναι έλατα και μαυρόπευκα. Την περίοδο της ιταλικής κατοχής τεράστια πυρκαγιά κατέκαψε μεγάλες εκτάσεις του δάσους, το οποίο όμως μόνο του κατάφερε να αναγεννηθεί. Σήμερα μπορεί κανείς να συναντήσει σε αυτό ορισμένα δέντρα ηλικίας μέχρι και 300 ετών.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr
Ενταγμένο στο δίκτυο NATURA 2000, το μοναδικό επίπεδο δάσος της Ελλάδας, το δάσος Φολόης, εκτιμάται από αρχαιοτάτων χρόνων. Στα σύνορα μεταξύ των νομών Ηλείας, Αρκαδίας και Αχαΐας σε υψόμετρο 600 μέτρων και έκταση 218.000 στρέμματα, αποτελείται από σπερμοφυή βελανιδιά.
Ο μύθος θέλει να ονομάστηκε έτσι από τον φίλο του Ηρακλή, Κένταυρο Φόλο. Ο Ηρακλής στην πορεία του για τον εντοπισμό του Ερυμάνθου Κάπρου, φιλοξενήθηκε από τον Φόλο, ο οποίος τον φιλοξένησε γενναιόδωρα. Το θεϊκό κρασί που κέρασε ο Φόλος τον Ηρακλή, αναστάτωσε τους υπόλοιπους Κένταυρους, οι οποίοι επιτέθηκαν στους δύο φίλους. Στη διάρκεια της μάχης ο Φόλος πληγώθηκε κατά λάθος από τα βέλη του Ηρακλή, και έτσι ο ημίθεος ήρωας αποφάσισε να ονομάσει το δάσος προς τιμήν του φίλου του, Φολόη. Ενταγμένο στο δίκτυο NATURA 2000, το μοναδικό επίπεδο δάσος της Ελλάδας, το δάσος Φολόης, εκτιμάται από αρχαιοτάτων χρόνων. Στα σύνορα μεταξύ των νομών Ηλείας, Αρκαδίας και Αχαΐας σε υψόμετρο 600 μέτρων και έκταση 218.000 στρέμματα, αποτελείται από σπερμοφυή βελανιδιά.
Κατά την αρχαιότητα το οροπέδιο της Φολόης ήταν γεμάτο βλάστηση, δρύες, πεύκα, πουρνάρια, κουμαριές κ.α. αλλά και άγρια ζώα, λύκους, ελάφια, κάπρους, αλεπούδες, πέρδικες, μπεκάτσες, φάσες και ένα σωρό άλλα. Ενώ στα δυτικά του οροπεδίου βρισκόταν η πιο αξιόλογη πόλις της Ακρώρειας, ο Αασιών. Την πόλη κατέστρεψε ολοκληρωτικά ο Αλάριχος το 396μ.Χ. Σήμερα, 15 χλμ από το χωριό Λάλα ξεκινά το δρυοδάσος της Φολόη με τις υπέργηρες βελανιδιές του, απομεινάρι των αρχαίων δασών της Πελοποννήσου. Κατά την περιήγηση σας στο δάσος, σε αρκετά σημεία η θέα προς το βουνά και την κοιλάδα του Αλφείου είναι συναρπαστική.
Πηγή: www.mythicalpeloponnese.gr