Σήμερα σώζονται περίπου 30 πύργοι στην ύπαιθρο του νησιού. Δημιουργήθηκαν από τους φεουδάρχες Ενετούς κυρίως (και από άλλους Λατίνους ευγενείς) οι οποίοι χρησιμοποιώντας τους ως βάση τους εκμεταλλεύονταν την κτηματική περιουσία του φέουδου που κατείχαν. Έχουν φρουριακό χαρακτήρα. Η αμυντική γραμμή τους περιελάμβανε επάλξεις, ζεματίστρες, πολεμίστρες, τεράστιες πόρτες και μικρά παράθυρα, για να προφυλάσσονται οι υπερασπιστές. Είναι όλοι πολυώροφοι και πέτρινοι, με χοντρούς τοίχους.
Πύργος Μπαζαίου
Βρίσκεται έξω από το χωριό Σαγκρί και ξεχωρίζει χάρη στην αρχιτεκτονική του και την υποδειγματική αναστήλωση που έχει γίνει. Στους χώρους του φιλοξενείται κάθε καλοκαίρι μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις των Κυκλάδων, το Φεστιβάλ Νάξου.
Οχυρωμένος με ψηλούς τοίχους πολεμίστρες και μικρά παράθυρα οι πύργος κτίστηκε γύρω στο 1600, αλλά δέχθηκε μετατροπές στο πέρασμα των χρόνων. Τη σημερινή του μορφή την πήρε το 1789. Αρχικά στέγασε το μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, το οποίο στις αρχές του 19ου αι. ερήμωσε και το 1834 πέρασε στην ιδιοκτησία του νέου ελληνικού κράτους. Στον πύργο για πολλά χρόνια είχαν τα εργαστήριά τους αγγειοπλάστες. Στα τέλη του 19ου αιώνα το κτίσμα πουλήθηκε στην οικογένεια Μπαζαίου, ή Bassegio, μέλη της οποίας εντοπίζονται κυρίως στην Ιταλία και τη Βραζιλία. Ο ιδιοκτήτης του, Γεώργιος Μάριος Βαζαίος, είναι ο εν Ελλάδι απόγονος και αντιπρόεδρος του οργανισμού «Αιών».
Πύγος Υψηλής
Στην αρχή της διαδρομής από τη Χώρα προς τον Απόλλωνα, θα δείτε τον επισκέψιμο πύργο Υψηλής, ή πύργο Υψηλοτέρας ή μονή Υψηλοτέρας. Ηταν κάποτε οχυρωμένο μοναστήρι και διατηρείται το καθολικό και οι εντυπωσιακές οχυρώσεις, οι πύργοι, οι ζεματίστρες, κλπ. Ανήκε στην οικογένεια των Κόκκων (υπάρχει επιγραφή «Ιάκωβος Κόκκος 1600»). Το μοναστήρι ήταν επαναστατικό κέντρο σε εξεγέρσεις των Ναξιωτών ενάντια στην καταπίεση των Λατίνων ευγενών.
Πύργος Μπελόνια
Φεύγοντας από την πόλη ακολουθείτε τον κεντρικό δρόμο προς Γαλανάδο (4 χλμ από τη Χώρα) διασχίζοντας τα Λιβάδια της Νάξου. Θα περάσετε έξω από τον καλοδιατηρημένο πύργο Μπελόνια που είναι κτισμένος πριν από το 1610. Στο εσωτερικό υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη το οποίο είναι και καθολικό και ορθόδοξο μαζί, γεγονός που συμβαίνει σπανίως.
Αλλοι πύργοι:
Πύργος Κρισπι-Γλέζου (Χώρα)
Πύργος De La Rocca Barozzi (Χώρα)
Πύργος Μπαρότσι στο Χαλκί
Πύργος Μαρκοπολίτη στο Καραμί
Πύργος Μπαρδάνη και Ζευγωλή στην Απείρανθο
Πηγή: aegeanislands.gr