Εναλλακτικές μορφές τουρισμού, Φυσικό Πάρκο Σητείας

Η ένταξη της περιοχής μας στην οικογένεια  Γεωπάρκων της UNESCO  τα τελευταία  χρόνια σε καμία περίπτωση δεν θα μας προϊδέαζε για τη μεγάλη αλλαγή που θα σηματοδοτούσε στο μέλλον την περιοχή μας.

Αυτή η μεγάλη αλλαγή δημιούργησε ένα  νέο τουριστικό  προϊόν που ονομάζεται  Γεωπάρκο  Σητείας και που αποδεικνύεται στο χρόνο, δυνατός  πόλος έλξης στην αγορά τουρισμού και ιδιαίτερα στις εναλλακτικές  μορφές. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι το φυσικό περιβάλλον όχι μόνο δεν είναι εμπόδιο στην τουριστική ανάπτυξη αλλά αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών!

Το διαπιστώνουμε καθημερινά από τους πελάτες μας και από  τα γραφεία εξωτερικού, αλλά κυρίως το διαπιστώσαμε τους τελευταίους 4 μήνες από τις συμμετοχές του Γεωπάρκου Σητείας στις διαδικτυακές εκθέσεις εναλλακτικού τουρισμού με Βέλγιο, Πολωνία, Αγγλία, Γερμανία και Γαλλία όπου πυροδοτήθηκε ένα μεγάλο ενδιαφέρων  από πρακτορεία εναλλακτικού τουρισμού, δημοσιογράφους και συγγραφείς τουριστικών άρθρων για την περιοχή μας.

Και γιατί το νέο μας προϊών είναι διαφορετικό και  καλύτερο από το προηγούμενο.

Πριν να  χαρακτηριστεί η περιοχή μας Γεωπάρκο, το τουριστικό προϊόν της Σητείας ήταν η Κρήτη, ένα προϊόν που είδη πουλιόταν και από άλλες περιοχές. Όπως πχ, τα Χανιά πουλάνε Κρήτη , το Ρέθυμνο πουλάει Κρήτη το Ηράκλειο πουλάει Κρήτη, κλπ. Τεράστιος ανταγωνισμός!.

Το νέο μας προϊόν Γεωπάρκο Σητείας όμως μας δίνη αυτοδυναμία διαφορετικότητα, το κατέχουμε μόνο εμείς υπάρχει μόνο στην περιοχή μας και είναι απόλυτα συμβατό με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Φαίνεται λοιπόν ότι η περιοχή μας από φτωχός συγγενής και κομπάρσος, αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη σκακιέρα του τουρισμού,  ανταποκρινόμενο  όλο και περισσότερο στις σημερινές ανάγκες του σύγχρονου τουρίστα.

Με δεδομένο  ότι το κλασικό τουριστικό προϊόν του μαζικού τουρισμού με την παθητική συμμετοχή των τουριστών και το τρίπτυχο ήλιος , θάλασσα, αρχαιότητες  έχοντας συμπληρώσει τον κύκλο ζωής του αρχίζει να φτάνει στον κορεσμό  να  παρακμάζει όπως  συμβαίνει στην εξελικτική  διαδικασία όλων των προϊόντων και υπηρεσιών. Έτσι η εξέλιξη της τουριστικής ζήτησης από μαζική, παθητική και ομοιόμορφη μετατρέπεται σε ειδική και επιλεκτική δηλαδή σε εναλλακτικές  μορφές τουρισμού.

Τι είναι όμως ο εναλλακτικός τουρισμός. Θα παραθέσω την περιγραφή που έχω βρει ως καταλληλότερη. Είναι οι μορφές τουρισμού, όπου είναι συμβατές με  τις κοινωνικές  και περιβαλλοντολογικές άξιες τις περιοχής  και οι οποίες επιτρέπουν  τόσο στην κοινωνία υποδοχής όσο και στους επισκέπτες να απολαύσουν μια θετική και αξιόλογη αλληλεπίδραση και κοινές εμπειρίες. Δηλαδή εγώ θα έλεγα ότι  Εναλλακτικές μορφές τουρισμού είναι η ανάπτυξη που ικανοποίει ταυτόχρονα και τις ανάγκες των τουριστών αλλά και τις ανάγκες των περιοχών που τους υποδέχονται.

Στην περιοχή μας και εντός, Γεωπάρκου Σητείας τα τελευταία 12 χρόνια  έχουν οργανωθεί  και αναπτυχθεί 3 μορφές εναλλακτικού τουρισμού οι οποίες είδη πωλούνται σε μορφή πακέτου σε γραφεία του εξωτερικού.

 Η 1η  εναλλακτική μορφή τουρισμού είναι ο περιπατητικός τουρισμός  με πάνω από 25 σηματοδοτημένες διαδρομές με οργανωμένα και κοστολογημένα πακέτα τα οποία περιλαμβάνουν διαμονή, μεταφορές, και περιπατητικές διαδρομές με οδηγό-ξεναγό για μεμονωμένους  επισκέπτες καθώς και  μικρές ομάδες Κρουπ των 6-15 ατόμων.

Η 2η  μορφή  εναλλακτικού τουρισμού είναι το άθλημα τις Ιστιοσανίδας  η κοινώς wind surfing που πραγματοποιείται όπως όλοι γνωρίζουμε στην παραλία του Κουρεμένου. Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα  εναλλακτικού στην περιοχή μας και πραγματοποιείται τα τελευταία 18 χρόνια. Το πακέτο  περιλαμβάνει  διανομή σε καταλύματα του Παλαικάστρου  μεταφορές και ο εξοπλισμός (σκάφος, πανιά) που προμηθεύονται από τους 2 σταθμούς  ιστιοσανίδας  που βρίσκονται στην παραλία.

Η 3η  μορφή εναλλακτικού τουρισμού είναι ο ποδηλατικός  τουρισμός. Με πάνω από 7 σηματοδοτημένες ποδηλατικές διαδρομές εντός Γεωπάρκου,  με οργανωμένα και κοστολογημένα πακέτα τα οποία περιλαμβάνουν, διαμονή στην περιοχή μας, μεταφορές  και παροχή ποδήλατου πόλης η βουνού για  μεμονωμένους πελάτες η μικρά Κρουπ 6-15 ατόμων.

Μια 4η  πολλά υποσχόμενη μορφή εναλλακτικού τουρισμού  ο καταδυτικός  τουρισμός  φαίνεται ότι θα προστεθεί  στην περιοχή μας με την δημιουργία καταδυτικού πάρκου τα επόμενα χρόνια..

Αν τώρα τεθεί το ερώτημα, σήμερα ποιο θα ήταν το μελλοντικό συμφέρων τουριστικό μοντέλο για μια περιοχή θα έλεγα, 30% μαζικό τουρισμό και 70 % εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Δύσκολο να επιτύχεις τις παραπάνω αναλογίες  γνωρίζοντας  τι έχει συμβεί στις περιοχές όπου ξέφυγε ο μαζικός τουρισμός. Χρειάζεται κρατική και δημοτική παρέμβαση για να τηρηθούν τα παραπάνω  και πάντα σε σχέση με τη φέρουσα ικανότητα τις περιοχής.

Γιατί 30% μαζικός τουρισμός. Όπως όλοι γνωρίζουμε ο μαζικός  τουρισμός ελέγχει τις αεροπορικές εταιρίες και διακινεί ναι μεν εκατομμύρια κόσμο αλλά δημιουργεί πολλά αρνητικά στις  περιοχές υποδοχείς. (βλέπε, Μάλια, Χερσόνησο, Φαληράκι Ρόδου, κλπ). Έχει όμως 2 θετικά που χρειαζόμαστε στην περιοχή μας 1) Εξαιτίας του αεροδρομίου Σητείας θα αποκτήσουμε απευθείας πτήσεις από εξωτερικό που σημαίνει ευκολία και ταχύτητα στη πρόσβαση του προορισμού και μειωμένο κόστος πακέτου και για τους πελάτες, του εναλλακτικού τουρισμού. 2) θα  δημιουργηθούν κάποιες θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία για τους νέους.

Και τώρα δείτε γιατί  70% εναλλακτικές μορφές τουρισμού

1)   Σε ατομική δαπάνη ένας Πελάτης εναλλακτικού τουρισμού αντιστοιχεί με 10 πελάτες μαζικού τουρισμού

2)   Είναι ανθεκτικότερος από το μαζικό τουρισμό σε κρίσεις και πανδημίες. Παράδειγμα πρόσφατο,  λόγο covid  τα μικρά καταλύματα  και οι μικροί  προορισμοί συνέχισαν να  δουλεύουν έστω και με κάποια πτώση ενώ αντίθετα τα μεγάλα ξενοδοχεία των χιλιάδων κλινών  έμειναν  κλειστά το 2020  και θα μείνουν και το 2021..

3)   Δεν εκβιάζεται εύκολα από μεγάλους tour operator..

4)   Είναι εργαλείο κατά τις  απειλής που επιφέρει  ο μαζικός τουρισμός στο ντόπιο πληθυσμό και στο οικοσύστημα.

5)   Βοηθά στην αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον

6)   Δημιουργεί αειφόρα τουριστική ανάπτυξη καθώς  ικανοποιούνται ταυτόχρονα οι ανάγκες  των τουριστών  και οι ανάγκες των  περιοχών – υποδοχείς στο παρόν ενώ προστατεύει και αυξάνει τις ευκαιρίες  για το μέλλον

7)   Το μεγαλύτερο μέρος του κέρδους διοχετεύεται στην τοπική κοινωνία και όχι σε 2-3 άτομα όπως συμβαίνει στον μαζικό τουρισμό..

8)   Δημιουργεί επαναλαμβανομένους πελάτες

9)   Προσελκύει  τουρίστες συνειδητοποιημένους  υψηλής αισθητικής και ιδιαίτερα ποιοτικών προδιαγραφών για τους οποίους ο μαζικός τουρισμός έχει τον χαρακτήρα του φαστ φουντ…

Αφιερωμένο στις νέες γενιές!

Καθώς  οι σημερινές μας ενέργειες δεν θα πρέπει να περιορίσουν την ικανότητα των μελλοντικών γενιών να εκπληρώσουν και αυτοί τις δικές τους ανάγκες!

Με εκτιμηση

Μπελιμπασακης Γιωργος

Web: https://www.sitia-geopark.gr/ 

TourMap: https://tours.nhmc.uoc.gr/geo/sitia/

Άρθρα για το Λασίθι

Εναλλακτικές μορφές τουρισμού,...

  • Μαΐ 12,2021

Η ένταξη της περιοχής μας στην οικογένεια  Γεωπάρκων της UNESCO  τα τελευταία  χρόνια σε καμία περίπτωση δεν θα μας προϊδέαζε για τη μεγάλη αλλαγή που θα σηματοδοτούσε στο μέλλον την περιοχή μας. Αυτή η μεγάλη αλλαγή δημιούργησε... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Ελούντας

  • Ιούλ 18,2017

Η όμορφη αμμουδερή παραλία της Ελούντας, βόρεια από το λιμανάκι, βρίσκεται 11 χιλιόμετρα Βόρεια από τον Άγιο Νικόλαο και 70-77 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ηρακλείου (Νέα ή Παλαιά Εθνική Οδός). Δεν επηρεάζεται... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Βούλισμα

  • Ιούλ 18,2017

Το Βούλισμα είναι ο δεύτερος από τους τρεις κόλπους του όμορφου χωριού Ίστρον. Το Ίστρον βρίσκεται πολύ κοντά στο Καλό Χωριό, περίπου 12 χιλιόμετρα ανατολικά από τον Άγιο Νικόλαο και 22 χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράπετρας. Η παραλία... διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Συνεταιρισμός...

  • Μαΐ 30,2017

Τυροκομικά προϊόντα "Δίκτη" Το Τυροκομείο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Οροπεδίου Λασιθίου βρίσκεται στο Τζερμιάδο, ένα από τα πανέμορφα χωριουδάκια του οροπεδίου Λασιθίου, και παράγει κεφαλοτύρι, γραβιέρα, γιαούρτι πρόβειο,... διαβάστε περισσότερα

Λάσινθος

  • Νοέ 9,2016

Η φιλοσοφία των δημιουργών του “Λάσινθος” δεν είναι άλλος από την αναβίωση της παράδοσης και του πολιτισμού μας, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, τη διάσωση και την ανάδειξη της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας της Κρητικής... διαβάστε περισσότερα

Amazonas Park

  • Νοέ 9,2016

Το Πάρκο Amazonas «ΑΜΑΖΟΝΕΣ», ένα δημόσιο πάρκο για τα πουλιά ανάμεσα στα βουνά, είναι πραγματικά ένα πολύ ιδιαίτερο είδος πάρκου. Στο πέρασμα του χρόνου αυτό το πάρκο εξελίχθηκε σταδιακά ώστε να αποτελεί ένα σπίτι για τους... διαβάστε περισσότερα

διαβάστε περισσότερα

Τα Αστερούσια

ΤΑ ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΑ ΌΡΗ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗ ΝΟΤΙΟΤΕΡΗ ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.

Σχηματίζονται ανάμεσα στην πεδιάδα της Μεσαράς και στο Λιβυκό Πέλαγος, ξεκινώντας ανατολικά από τον Τσούτσουρα και καταλήγοντας στα δυτικά στο Ακρωτήριο Λίθινο. Το υψόμετρο των Αστερουσίων δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, αλλά η πρόσβαση είναι γενικά δύσκολη, καθώς το ανάγλυφο είναι πολύ άγριο, με χωματόδρομους, φαράγγια και χαράδρες. Η ψηλότερη κορυφή είναι ο Κόφινας με υψόμετρο 1231μ..

Κύριο χαρακτηριστικό των Αστερουσίων είναι οι υψηλές θερμοκρασίες, η ξηρασία και η πολύ χαμηλή βλάστηση, κυρίως από φρύγανα. Τα ελάχιστα δέντρα που πασχίζουν να φυτρώσουν γίνονται αμέσως βορά στις πεινασμένες κατσίκες που θερίζουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Γυμνά βουνά, κοφτερά βράχια και απότομοι γκρεμοί εκατοντάδων μέτρων που καταλήγουν στην θάλασσα, δίνουν ένα μυστηριακό χαρακτήρα σε όλη την περιοχή, που όμοια της δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη.

Πηγή: www.incrediblecrete.gr


Άρθρα για το Ηράκλειο

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

  • Μαΐ 30,2017

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου στην Κρήτη είναι από τα πιο μεγάλα και αξιόλογα μουσεία στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Τα εκθέματά του περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλες τις περιόδους... διαβάστε περισσότερα

Τυροκομικά Κρήτης Αεράκης

  • Μαΐ 30,2017

Στο χωριό Σοκαρά Γόρτυνας του νομού Ηρακλείου ο Μιχάλης Αεράκης έχει φτιάξει ένα από τα πιο πρότυπα τυροκομεία της Κρήτης. Τα τυροκομικά προϊόντα Αεράκη παράγονται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα που συλλέγεται από... διαβάστε περισσότερα

Οινοποιείο Μπουτάρη στο...

  • Μαΐ 30,2017

Το οινοποιείο Μπουτάρη στην Κρήτη είναι κτισμένο έξω από το χωριό Σκαλάνι, στο κτήμα Φανταξομέτοχο σε απόσταση μόλις 8 χλμ. από το κέντρο της πόλης του Ηρακλείου και αποτελεί το στολίδι της αμπελουργικής ζώνης Αρχάνες. Το... διαβάστε περισσότερα

Λικέρ Dinapoja

  • Μαΐ 30,2017

Καίτη Ντιναπόγια H εταιρεία Dinapoja είναι μια βιοτεχνία που παράγει λικέρ και σιρόπια με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης. Πίσω της κρύβεται η ιστορία της Καίτης Ντιναπόγια, που λίγο μετά τα πενήντα της, είδε τη ζωή της να αλλάζει... διαβάστε περισσότερα

Cretan Thematic Park – «Γνωρίζοντας...

  • Νοέ 9,2016

Το “Cretan Thematic Park” είναι ένα καινοτόμο θεματικό πάρκο αναβίωσης του Μινωικού Πολιτισμού. Αποτελεί μία ευκαιρία για τους επισκέπτες να γνωρίσουν τον Μινωικό πολιτισμό, με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας και με δύο χοροθεατρικά... διαβάστε περισσότερα

Ηράκλειο

  • Νοέ 8,2016

Το σύγχρονο Ηράκλειο κρατά την παράδοση μιας από τις πιο ελκυστικές πόλεις της Μεσογείου! Καλύπτει και ικανοποιεί όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις του επισκέπτη, μα και του μόνιμου κατοίκου. Τα αξιοθέατα στο Ηράκλειο είναι... διαβάστε περισσότερα

διαβάστε περισσότερα

Ίδη(Ψηλορείτης)

Η ΆΓΡΙΑ ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΕ ΌΠΟΙΟΝ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ.

Η οροσειρά της Ίδης, πιο γνωστή ως Ψηλορείτης, βρίσκεται στο κέντρο της Κρήτης και φιλοξενεί την ψηλότερη κορυφή της Κρήτης, τον Τίμιο Σταυρό με υψόμετρο 2456μ., στον οποίο υπάρχει το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού. Το χιόνι στον Ψηλορείτη διατηρείται συνήθως ως τον Ιούνιο. Μοναδικά σπήλαια, καρστικοί σχηματισμοί, βαθιά φαράγγια, μικρά οροπέδια, δάση, χωριά στην άκρη του γκρεμού και γυμνές αλπικές ζώνες συνθέτουν το ανεπανάληπτο σκηνικό.

Οι αρχαίοι Μινωίτες τον θεωρούσαν ιερό βουνό και πολλοί μύθοι τον έχουν επίκεντρο, με κυριότερο την ανατροφή του Δία στο σπήλαιο του Ιδαίου Άντρου. Παλαιότερα ο Ψηλορείτης καλυπτόταν από μεγάλα δάση, δείγματα των οποίων βρίσκονται σε πολλά σημεία του, με το πρινοδάσος του Ρούβα να είναι το σημαντικότερο. Στον ορεινό Μυλοπόταμο, με πρωτεύουσα τα Ανώγεια, ο επισκέπτης θα γνωρίσει τους αυθεντικούς Κρητικούς. Αξίζει κάποιος να επισκεφτεί το Οροπέδιο της Νίδας με τα μητάτα, τα «πρωτόγονα» πέτρινα θολωτά τυροκομεία δίπλα στις μάντρες που αρμέγουν τα κοπάδια τους οι βοσκοί το καλοκαίρι και παράγουν τα μοναδικά Κρητικά τυριά. Εκεί κοντά υπάρχει το Ιδαίον Άντρον, η Αρχαία Ζώμινθος και το αστεροσκοπείο του Σκίνακα.

Ο Ψηλορείτης είναι γεμάτος με εντυπωσιακά σπήλαια, με επισκέψιμα αυτά του Σφενδόνη στα Ζωνιανά και του Γεροντόσπηλιου στο Μελιδόνι, ενώ τεράστιας αρχαιολογικής αξίας είναι το σπήλαιο των Καμαρών. Ο γιγάντιος ορεινός όγκος αποθηκεύει τεράστιες ποσότητες νερού τροφοδοτώντας πολλές πηγές και λίμνες, όπως του Ζαρού, το φράγμα της Φανερωμένης και τις πηγές του Αλμυρού ποταμού στα Ελληνοπεράματα. Το έδαφος του Ψηλορείτη σκίζεται από μεγάλα και βαθιά φαράγγια. Εντυπωσιακότερα είναι το καταπράσινο φαράγγι του Γάφαρη στο Ρούβα, το άγριο φαράγγι των Βοριζίων, των Ζωνιανών, του Αλμυρού, του Κρουσσώνα, του Βρωμονερού, των Ασιτών και των Πλατανιών Αμαρίου.

Πηγή: www.incrediblecrete.gr

Άρθρα για το Ρέθυμνο

Η καρδιά της οινικής Κρήτης...

  • Οκτ 18,2018

Η πόλη γιορτάζει τη διάκριση ως Ευρωπαϊκή Πόλη του Κρασιού για το 2018! Τα καλύτερα νέα για τους οινόφιλους ακούνε στο όνομα Ρέθυμνο! Η κρητική πόλη απέσπασε τον τίτλο ως η Ευρωπαϊκή Πόλη του Κρασιού για το 2018, και ανοίγει... διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ...

  • Ιαν 30,2018

Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι 2018 ξεκίνησε, καλώντας όλους να «Γίνουν ο Καλύτερος τους Εαυτός»!! Το Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2018, σε μια φαντασμαγορική τελετή, που κορυφώθηκε με ένα ανεπανάληπτο πάρτι στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη,... διαβάστε περισσότερα

9οι Διεθνείς Αγώνες Ψηλορείτη...

  • Νοέ 3,2017

Η διαδρομή τους αναβιώνει μια ιερή πορεία της αρχαιότητας όπου προσκυνητές της ιερής πόλης της Μινωικής Κνωσού ανηφόριζαν στις κορυφές του Ψηλορείτη για να τιμήσουν τον υπέρτατο Θεό τους, τον Κρηταγενή Δία, ο οποίος σύμφωνα... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Μισίρια

  • Ιούλ 18,2017

Τα Μισίρια, ένα τουριστικό θέρετρο, είναι στη πραγματικότητα προάστιο του Ρεθύμνου, σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης, μόλις 3 χιλιόμετρα προς τα Ανατολικά και πάνω στην μεγάλη αμμουδερή παραλία του Ρεθύμνου. Διαθέτει... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Πλακιάς

  • Ιούλ 18,2017

Η παραλία Πλακιά βρίσκεται σχεδόν 40 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου, στον ομώνυμο οικισμό του νομού Ρεθύμνου. Η παραλία Πλακιά, μήκους 1,3 χιλιομέτρου, στα ανατολικά της κλείνεται από ένα ψηλό, λείο, ασβεστολιθικό τοίχωμα, κάτω... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Άδελε

  • Ιούλ 18,2017

Σε απόσταση 8 χιλιομέτρων ανατολικά της πόλης του Ρεθύμνου, μέσα σε μια πεδιάδα που φέρει το όνομά της, στο νομό Ρεθύμνου, βρίσκεται η παραλία Άδελε. Μπροστά από τον Αδελιανό κάμπο απλώνεται η τεράστια αμμώδης παραλία Άδελε,... διαβάστε περισσότερα

διαβάστε περισσότερα

Δίκτη

Η ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΗΣ ΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΛΑΣΙΘΙΟΥ.

Η ψηλότερη κορυφή της Δίκτης ονομάζεται Σπαθί (2148μ.), ενώ υπάρχουν ακόμη δύο κορυφές πάνω από τα 2000μ.. Στο κέντρο της οροσειράς, σε υψόμετρο 850μ. σχηματίζεται το μεγαλύτερο οροπέδιο της Κρήτης, το Οροπέδιο Λασιθίου, περιτριγυρισμένο από τα οροπέδια του Καθαρού, του Λιμνάκαρου, της Μάρης, της Λαπάθου, του μικρού Ομαλού της Βιάννου, της Εργάνου, του Νήσιμου και άλλα. Στο Λιμνάκαρο υπάρχει το καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου, από το οποίο ξεκινάει η ανάβαση στο Καρφί.

Αρκετά φαράγγια διασχίζουν τον ορεινό όγκο της Δίκτης. Δύο από αυτά έχουν το όνομα Χαυγάς και βρίσκονται στο Οροπέδιο Λασιθίου και στη Καλαμαύκα. Γνωστά είναι και τα πεζοπορικά φαράγγια της Σαρακίνας, του Αδριανού, της Ρόζας και της Κριτσάς. Η Δίκτη αποτελεί σπουδαίο καταφύγιο πανίδας και χλωρίδας. Οι πλαγιές σε χαμηλά υψόμετρα είναι κατάφυτες από ελιές, χαρουπιές και πεύκα. Στις νοτιοανατολικές υπερώιες σχηματίζεται το μεγαλύτερο πευκοδάσος της Κρήτης, το Σελάκανο, ενώ κοντά στο Κράσι υπάρχει ένα σπουδαίο δάσος από μεγάλες αριές, το Αζιλακόδασος.

Τα εύφορα οροπέδια και οι ορεινές κοιλάδες της Δίκτης παράγουν ποικιλία γεωργικών προϊόντων όπως πατάτες, κηπευτικά, αχλάδια, μήλα και καρύδια. Επίσης στα ορεινά υπάρχει σημαντική παραδοσιακή κτηνοτροφία αιγοπροβάτων. Στο οροπέδιο Λασιθίου, κοντά στο χωριό Ψυχρό βρίσκεται το επισκέψιμο Δικταίο Άντρο, το σπήλαιο στο οποίο πιστεύεται ότι γεννήθηκε ο Δίας.

Πηγή: www.incrediblecrete.gr


Άρθρα για το Λασίθι

Εναλλακτικές μορφές τουρισμού,...

  • Μαΐ 12,2021

Η ένταξη της περιοχής μας στην οικογένεια  Γεωπάρκων της UNESCO  τα τελευταία  χρόνια σε καμία περίπτωση δεν θα μας προϊδέαζε για τη μεγάλη αλλαγή που θα σηματοδοτούσε στο μέλλον την περιοχή μας. Αυτή η μεγάλη αλλαγή δημιούργησε... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Ελούντας

  • Ιούλ 18,2017

Η όμορφη αμμουδερή παραλία της Ελούντας, βόρεια από το λιμανάκι, βρίσκεται 11 χιλιόμετρα Βόρεια από τον Άγιο Νικόλαο και 70-77 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ηρακλείου (Νέα ή Παλαιά Εθνική Οδός). Δεν επηρεάζεται... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Βούλισμα

  • Ιούλ 18,2017

Το Βούλισμα είναι ο δεύτερος από τους τρεις κόλπους του όμορφου χωριού Ίστρον. Το Ίστρον βρίσκεται πολύ κοντά στο Καλό Χωριό, περίπου 12 χιλιόμετρα ανατολικά από τον Άγιο Νικόλαο και 22 χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράπετρας. Η παραλία... διαβάστε περισσότερα

Αγροτικός Συνεταιρισμός...

  • Μαΐ 30,2017

Τυροκομικά προϊόντα "Δίκτη" Το Τυροκομείο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Οροπεδίου Λασιθίου βρίσκεται στο Τζερμιάδο, ένα από τα πανέμορφα χωριουδάκια του οροπεδίου Λασιθίου, και παράγει κεφαλοτύρι, γραβιέρα, γιαούρτι πρόβειο,... διαβάστε περισσότερα

Λάσινθος

  • Νοέ 9,2016

Η φιλοσοφία των δημιουργών του “Λάσινθος” δεν είναι άλλος από την αναβίωση της παράδοσης και του πολιτισμού μας, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, τη διάσωση και την ανάδειξη της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας της Κρητικής... διαβάστε περισσότερα

Amazonas Park

  • Νοέ 9,2016

Το Πάρκο Amazonas «ΑΜΑΖΟΝΕΣ», ένα δημόσιο πάρκο για τα πουλιά ανάμεσα στα βουνά, είναι πραγματικά ένα πολύ ιδιαίτερο είδος πάρκου. Στο πέρασμα του χρόνου αυτό το πάρκο εξελίχθηκε σταδιακά ώστε να αποτελεί ένα σπίτι για τους... διαβάστε περισσότερα

διαβάστε περισσότερα

Λευκά Όρη

ΤΑ ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΕΚΤΑΣΗ ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ ΚΟΡΥΦΗ ΤΙΣ ΠΑΧΝΕΣ (2453Μ.).

Στην καρδιά της οροσειράς δημιουργείται η Ορεινή Έρημος, ένα σεληνιακό υψίπεδο με περισσότερες από πενήντα γυμνές κορυφές πάνω από τα 2000μ. που μοιάζουν με κώνους, οι λεγόμενοι σωροί. Στις βάσεις τους σχηματίζονται δολίνες σε μορφή ανεστραμμένου κώνου. Είναι το πιο μυστηριώδες και απόκοσμο τοπίο που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα και μοναδικό σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο. Η ορειβασία στα Λευκά Όρη απαιτεί πολύ καλή φυσική κατάσταση, εμπειρία και πολύ καλό προσανατολισμό. Σε πολλά σημεία υπάρχουν καταφύγια, από όπου μπορεί κάποιος να συνεχίσει την ανάβασή του στις κοντινές κορυφές.

Τα χιόνια καλύπτουν τις υψηλότερες περιοχές έως τον Ιούνιο. Στα Λευκά Όρη υπάρχουν πολλά σπήλαια, σπηλαιοβάραθρα και φαράγγια. Το διασημότερο φαράγγι είναι το φαράγγι της Σαμαριάς στον Εθνικό Δρυμό των Λευκών Ορέων, ενώ άλλα γνωστά φαράγγια στα νότια είναι της Αράδαινας, της Τρυπητής, του Κλάδου, της Αγίας Ειρήνης, της Ίμβρου, του Καλλικράτη και στα βόρεια το Βρυσί, του Θερίσου, του Κυκλάμινου, των Μποριανών, το Κυδώνι και άλλα. Στα Λευκά Όρη υπάρχουν τα βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα της Ελλάδος, όπως ο Γουργούθακας και το Λιοντάρι. Πολλά είναι και τα οροπέδια, με σημαντικότερα του Ομαλού και τα μικρότερα οροπέδια της Ανώπολης, του Ασκύφου, της Ταύρης και της Νιάτου.

Τα Λευκά Όρη φιλοξενούν πάρα πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, πολλά από τα οποία είναι στενοενδημικά, δηλαδή δεν απαντώνται πουθενά αλλού, ούτε σε άλλες περιοχές της Κρήτης. Οι περιοχές κοντά στις νότιες πλαγιές καλύπτονται από δάση με κυπαρίσσια, πουρνάρια και πεύκα, ενώ περιοχές με περισσότερη υγρασία καλύπτονται από δάση με καστανιές, πλατάνια και άλλα υδρόφιλα φυτά.

Πηγή: www.incrediblecrete.gr

Άρθρα για τα Χανιά

Παραλία Μάλεμε

  • Ιούλ 18,2017

Η παραλία του Μάλεμε, του ιστορικού χωριού της Κρήτης εκτείνεται σε μήκος περίπου ενός χιλιομέτρου και ουσιαστικά αποτελεί επέκταση της μεγάλης παραλίας του Πλατανιά. Απέχει μόλις 18 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Η παραλία... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Γεράνι

  • Ιούλ 17,2017

Μπροστά στο πανέμορφο χωριό Γεράνι, που βρίσκεται 13 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων, ανάμεσα στις παραλίες Μάλεμε και Πλατανιά, απλώνεται μια εκπληκτική παραλία. Η παραλία του Γερανίου έχει μήκος δυόμιση χιλιόμετρα, χρυσαφένια... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Πλατανιά

  • Ιούλ 17,2017

Η παραλία του Πλατανιά είναι μια υπέροχη τεράστια αμμουδιά, κατά μήκος της οποίας υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία, όλων των κατηγοριών και όλες οι συνηθισμένες τουριστικές υποδομές. Η παραλία του Πλατανιά είναι η κεντρική παραλία... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Κολυμπάρι

  • Ιούλ 17,2017

Η παραλία στο Κολυμπάρι είναι η τεράστια αμμώδης παραλία μπροστά από το ομώνυμο παραθαλάσσιο χωριό που βρίσκεται 24 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων. Η παραλία Κολυμπάρι είναι οργανωμένη και εκτείνεται σε μήκος πολλών χιλιομέτρων.... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Μαύρος Μώλος

  • Ιούλ 17,2017

O Μαύρος Μώλος είναι η κεντρική παραλία, που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον παραλιακό δρόμο της Κίσσαμου και απέχει 36 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Στην πιο πολυσύχναστη παραλία της περιοχής θα βρείτε χρυσαφένια... διαβάστε περισσότερα

Παραλία Δραπανιάς

  • Ιούλ 17,2017

Η παραλία του Δραπανιά βρίσκεται ανάμεσα στον Κορφαλώνα και στα Νωπήγεια πέντε χιλιόμετρα ανατολικά της Κίσσαμου και 32 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων. Ονομάζεται έτσι από το ομώνυμο χωριό, το οποίο βρίσκεται μόλις ένα χιλιόμετρο... διαβάστε περισσότερα

διαβάστε περισσότερα

Όλυμπος, η στέγη της Ελλάδας

Ο Όλυμπος δε θέλει πολλές συστάσεις: το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, διάσημο από την μυθολογία, στόχος για ορειβάτες από όλο τον κόσμο, αλλά και ένας φυσικός παράδεισος.

olumpos9Ορθώνεται απότομα πάνω από τον Θερμαϊκό κόλπο, στα όρια Μακεδονίας-Θεσσαλίας. Ανήκει στους νομούς Πιερίας και Λαρίσης. Στα νότιά του βρίσκονται ο Κάτω Όλυμπος και τα Τέμπη, στα βορειοδυτικά του ο Τίταρος και τα Πιέρια όρη. Ο Όλυμπος είναι ο παλιότερος Εθνικός Δρυμός της χώρας, από το 1938.

Το τοπίο στον Όλυμπο είναι επιβλητικό. Οι πλαγιές του ξεκινάνε από τον κάμπο της Κατερίνης και η ψηλότερή κορφή του, ο Μύτικας, φτάνει τα 2.918μ. Η ανάβαση στον Όλυμπο είναι μια συναρπαστική εμπειρία, και το τοπίο επιφυλάσσει διαρκώς οπτικές εκπλήξεις.

Οι κλασσικές διαδρομές για τον Όλυμπο ξεκινούν από τα ανατολικά του, από το Λιτόχωρο ή από την τοποθεσία Πριόνια όπου φτάνει δασικός δρόμος. Η ανάβαση στις ψηλές κορυφές γίνεται συνήθως τους μήνες Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Σε χαμηλότερα υψόμετρα μπορεί να πάει κανείς και άνοιξη ή φθινόπωρο. Το χειμώνα η ανάβαση γίνεται αρκετά τεχνική και επικίνδυνη.

olumpos1
olumpos3
olumpos4
olumpos8
olumpos10
olumpos11

Η φύση στον Όλυμπο

Κορυφές
Οι κορυφές του Ολύμπου παλιά ήταν κατοικία των θεών – μέχρι την κατάκτησή τους το 1913 από τους Χρ.Κάκαλο, F.Boissonnas και D.Baud-Bovy. Οι γνωστότερες κορυφές του είναι:

  • Μύτικας (2.918μ.), η ψηλότερη της Ελλάδας, απόκρημνη και απαιτητική, στόχος κάθε ορειβάτη.
  • Σκολιό (2.905μ.), πιο εύκολη ανάβαση, αλλά με εξαιρετική θέα.
  • Στεφάνι (2.912μ.), γνωστό και ως «Θρόνος του Δία», η δυσκολότερη κορυφή του Ολύμπου, απαιτεί αναρριχητική εμπειρία.
  • Σκάλα (2.866μ.), από εδώ ξεκινάει η πιο συνηθισμένη ανάβαση για τον Μύτικα.
  • Προφήτης Ηλίας (2.803μ.), στο πανέμορφο οροπέδιο των Μουσών.
  • Αγ. Αντώνιος (2.815μ.), στο νότιο κομμάτι του Ολύμπου, λίγοι τον πατάνε

olumpos6Βλάστηση και οικότοποι
Ο Όλυμπος έχει τεράστιο υψομετρικό εύρος: από τα 100μ. του κάμπου της Κατερίνης μέχρι σχεδόν τα 3 χιλιόμετρα υψόμετρο στις κορφές του. Στα χαμηλά το βουνό έχει μεσογειακή βλάστηση, και από τα 800μ. και πάνω εκτεταμένα δάση μαυρόπευκου και οξιάς. Λίγο ψηλότερα φυτρώνουν επίσης ρόμπολα και έλατα. Το ρόμπολο (Pinus heldreichii) είναι το δέντρο της Ελλάδας που φυτρώνει ψηλότερα από οποιοδήποτε άλλο – στον Όλυμπο ανέρχεται μέχρι περ. τα 2400μ. Από εκεί και πάνω συναντάμε την αλπική ζώνη, με αλπικά λιβάδια, λιθώνες και γκρεμούς.

Χλωρίδα
Η χλωρίδα του είναι ιδιαίτερα πλούσια, με πάνω από 1700 είδη ανώτερων φυτών – περίπου των ¼ της ελληνικής χλωρίδας. Από αυτά, τα 27 είναι ενδημικά του Ολύμπου. Η γιαγκαία του Χελδράιχ (Jankaea heldreichii) που απαντάται σε χαράδρες του βουνού, και η βιόλα του Ολύμπου (Viola striis-notata) που φυτρώνει στα αλπικά, είναι δύο διάσημα ενδημικά αγριολούλουδα.

olumpos5Πανίδα
Στον Όλυμπο ζουν Ζαρκάδια, Λύκοι, Αγριογούρουνα, Αλεπούδες και άλλα. Η Καφέ Αρκούδα Ursus arctos έχει κάνει πρόσφατα την εμφάνισή της. Το πιο εντυπωσιακό θηλαστικό του Ολύμπου είναι το Αγριόγιδο Rupicapra rupicapra. Απόλυτα προσαρμοσμένο στα ψηλά βουνά, περπατάει με άνεση και σιγουριά σε σάρες, ζωνάρια, γκρεμούς του Ολύμπου. Μπορούμε να το δούμε σχετικά εύκολα στο οροπέδιο των Μουσών. Ο Όλυμπος φημίζεται επίσης για τις πεταλούδες του.

olumpos7Ορνιθοπανίδα
Στα ψηλά του Ολύμπου θα δούμε να πετάνε μεγάλα κοπάδια από Κιτρινοκαλλιακούδες, και διάφορα αλπικά μικροπούλια όπως η Χιονάδα και ο Χιονοψάλτης. Αν είμαστε πολύ τυχεροί, θα βρούμε στις ορθοπλαγιές τον ακριβοθώρητο Τοιχόδρομο Tichodroma muraria, ένα πουλί με εντυπωσιακά χρώματα, μαύρο, γκρι, κόκκινο. Στα πυκνά δάση του βουνού αν προσέξουμε ίσως πετύχουμε Σταυρομύτες, Λοφιοπαπαδίτσες, Πύρρουλες και άλλα δασικά είδη.

Προστατευόμενες περιοχές
  • Ο Εθνικός Δρυμός Ολύμπου ανακηρύχθηκε το 1938, και ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου ιδρύθηκε το 2002. Η έκταση του Δρυμού είναι 238 τ.χλμ, εκ των οποίων περίπου 46 τ.χλμ καταλαμβάνει ο πυρήνας του.
  • Στην περιοχή περιλαμβάνονται 2 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 με την ονομασία «Όρος Όλυμπος» (Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Ειδική Ζώνη Διατήρησης).
  • Υπάρχουν τέσσερα Καταφύγια Άγριας Ζωής στα οποία απαγορεύεται αυστηρά το κυνήγι.
  • Ο Όλυμπος είναι Βιοσφαιρικό Απόθεμα της UNESCO από το 1981.
Τι να επισκεφτώ
Κέντρα πληροφόρησης
Το Κέντρο Πληροφόρησης Επισκεπτών του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2016. Βρίσκεται στο Λιτόχωρο Πιερίας και διαθέτει ολοκαίνουρια, σύγχρονη έκθεση για το μυθικό βουνό και τη φύση του. Είναι ανοιχτό κάθε μέρα. Για πληροφορίες, στον Φορέα Διαχείρισης Ολύμπου, τηλ. 23520-83000.
Προτάσεις
Αρχαία και βυζαντινά μνημεία

  • Δίον, από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας, στη σκιά του Ολύμπου
  • Παλαιά Μονή Αγίου Διονύσου του 16ου αιώνα, μέσα στην καρδιά του Ολύμπου, στη χαράδρα του ποταμού Ενιπέα
  • Μονή Κανάλων του 17ου αιώνα, στα νότια του Ολύμπου
  • Κάστρο Πλαταμώνα, κτισμένο στην εποχή της Φραγκοκρατίας από Λομβαρδούς ιππότες
Διαδρομές
Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, με απότομες κλίσεις, ευμετάβλητο καιρό, απόκρημνες κορφές. Οι ορειβατικές διαδρομές δεν προτείνονται για όλους, και πρέπει να γίνονται μόνο από άτομα υπεύθυνα και με σχετική εμπειρία, και με τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες.
Ορειβατικά μονοπάτια:

  • Από το Λιτόχωρο στα Πριόνια, μέσα από την χαράδρα του Ενιπέα (δύσκολο)
  • Από τα Πριόνια στο Καταφύγιο Α’ (εύκολο το καλοκαίρι)
  • Από τον Σταυρό στα καταφύγια στο οροπέδιο των Μουσών (δύσκολο)
  • Από το Καταφύγιο Α’ στον Μύτικα (δύσκολο, χρειάζεται εμπειρία αναρρίχησης)
  • Από το οροπέδιο των Μουσών στον Μύτικα (δύσκολο, χρειάζεται εμπειρία αναρρίχησης)

Με αυτοκίνητο:

  • Από το Λιτόχωρο στα Πριόνια και τους καταρράκτες του Ενιπέα
  • Από τον ίδιο δρόμο, για την Παλαιά Μονή Αγίου Διονυσίου
  • Στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου
Πληροφορίες
Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου
Φαράγγι Ενιπέα, Τ.Θ 37, 60200 Λιτόχωρο.
Τηλ./Φαξ: 23520-83000
Σχετικά βιβλία
Η μονογραφία του Νίκου Νέζη για τον Όλυμπο περιέχει όλη την πληροφορία που χρειάζεστε:
– Ν. Νέζης (2003). Όλυμπος. Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης, Εκδόσεις Ανάβαση, Αθήνα.

Η επετειακή έκδοση για τα 100 χρόνια από την κατάκτηση του Ολύμπου έχει πλούσιο υλικό και εκπληκτικές αεροφωτογραφίες:

– Π. Ματσούκα (2013). Όλυμπος 100 χρόνια. Εκδόσεις Ανάβαση, Αθήνα.
Διατίθεται και στα γραφεία της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης στην Αθήνα, οδ. Νίκης 20, 10557 Αθήνα, τηλ. 210-3224944, email: info@eepf.gr

Πηγή: www.eepf.gr

διαβάστε περισσότερα

Με τις μούσες και νύμφες του Παρνασσού

parnassos8Ο Παρνασσός είναι ένα από τα ομορφότερα βουνά της χώρας, γνωστός από τη μυθολογία και την ιστορία. Ορθώνεται απότομα πάνω από τους κάμπους της Βοιωτίας. Στα νοτιοανατολικά του συνδέεται με την Κίρφη και τον Ελικώνα, στα δυτικά του ακουμπάει στην Γκιώνα. Μοιράζεται διοικητικά ανάμεσα στους νομούς Βοιωτίας, Φωκίδας και Φθιώτιδας. Ο Παρνασσός μαζί με τον Όλυμπο είναι οι παλιότεροι Εθνικοί Δρυμοί της χώρας και προστατεύονται από το 1938.

Η θέση του στη μυθολογία είναι ξεχωριστή: στις κορυφές του ναυάγησε ο Δευκαλίωνας με την Πύρρα μετά τον αρχαίο καταυλισμό. Ο Παρνασσός ήταν το βουνό του Απόλλωνα και των μουσών, γι’ αυτό κι έχει υμνηθεί από ποιητές όσο κανένα άλλο. Το μαντείο των Δελφών στα νότια κράσπεδά του ήταν για αιώνες ο «ομφαλός της γης».

Το τοπίο του Παρνασσού έχει μεγάλη ποικιλία: από τους γκρεμούς στην πλευρά της Αράχωβας και των Δελφών, στα σκούρα ελατοδάση του Εθνικού Δρυμού, μέχρι την εκτεταμένη αλπική ζώνη με τις απόκρημνες κορυφές – με ψηλότερη την ονομαστή Λιάκουρα στα 2.457μ.

Η πιο συνηθισμένες προσβάσεις του βουνού είναι από τα νότια, μέσω Αράχωβας ή Δελφών. Αξίζει τον κόπο και η εξερεύνηση της βόρειας πλευράς του βουνού, που παρουσιάζει διαφορετική, πιο δασωμένη όψη, από Τιθορέα, Αμφίκλεια ή Αγόριανη. Ο Παρνασσός είναι γνωστός κυρίως σαν χειμωνιάτικος προορισμός λόγω των χιονοδρομικών κέντρων. Κι όμως, το περπάτημα πάνω από τους Δελφούς την άνοιξη, ή στις αλπικές κορυφές το φθινόπωρο, είναι εκπληκτικές εμπειρίες.

parnassos2
parnassos3
parnassos4
parnassos5
parnassos6
parnassos7
parnassos9

Η φύση του Παρνασσού

Βλάστηση και οικότοποι
Στα χαμηλά του ο Παρνασσός καλύπτεται από μεσογειακή βλάστηση. Η περιοχή των Δελφών είναι πολύ δημοφιλής όχι μόνο για τα αρχαία της μνημεία αλλά και για τα πανέμορφα μεσογειακά αγριολούλουδα. Από τα 600μ. μέχρι τα 1800μ. κυριαρχεί η κεφαλληνιακή ελάτη, αλλά σε ορισμένα σημεία στα βόρεια του βουνού εμφανίζεται και μαύρη πεύκη. Σε μεγαλύτερα υψόμετρα ο Παρνασσός έχει εκτεταμένα αλπικά λιβάδια που εναλλάσσονται με ορθοπλαγιές.

Χλωρίδα
Το βουνό διαθέτει αξιόλογη χλωρίδα με πάνω από 850 είδη, εκ των οποίων 6 είναι τοπικά ενδημικά του Παρνασσού, και πολλά άλλα είναι ενδημικά της Ρούμελης ή της Ελλάδας. Ενδιαφέροντα ενδημικά είδη είναι η απειλούμενη παιώνια η παρνασσική Paeonia parnassica με τα πορφυρά της άνθη που φυτρώνει μόνο στα ελατοδάση του Παρνασσού και του γειτονικού Ελικώνα, η καμπανούλα των Δελφών, η κενταύρια των μουσών, η ευφορβία του Ορφανίδη και άλλα. Γνωστά για την ομορφιά τους είναι επίσης ο κόκκινος κρίνος Lilium calchedonicum και η βιόλα των ποιητών Viola poetica.

Πανίδα
Στον Παρνασσό θα βρούμε τα συνηθισμένα είδη θηλαστικών της νότιας Ελλάδας, Αλεπού, Κουνάβι, Λαγό. Ο Λύκος, το Ζαρκάδι και το Αγριογούρουνο εμφανίζονται σποραδικά. Το Αγριόγιδο Rupicapra rupicapra έχει εξαφανιστεί εδώ και δεκαετίες. Ο Παρνασσός είναι πάντως αρκετά γνωστός για τις πεταλούδες του.

Ορνιθοπανίδα
Παλαιότερα τα κάθετα βράχια στις Φαιδριάδες Πέτρες των Δελφών και στο Ζεμενό ήταν από τα κορυφαία μέρη της Ελλάδας για παρατήρηση αρπακτικών πουλιών. Δυστυχώς οι γυπαετοί, τα όρνια και οι ασπροπάρηδες δεν φωλιάζουν πλέον εδώ. Ωστόσο, ο Παρνασσός παραμένει αξιόλογος προορισμός για παρατήρηση πουλιών του δάσους και κυρίως της αλπικής ζώνης. Ο επισκέπτης θα βρει Κιτρινοκαλλιακούδες, Χιονοψάλτες, Πυροκότσυφες, και αν είναι τυχερός, Χιονόστρουθους Montifringilla nivalis και Τοιχόδρομους Tichodroma muraria.


Προστατευόμενες περιοχές
Η περιοχή λόγω της σημαντικότητάς της απολαμβάνει διάφορα καθεστώτα προστασίας.

  • Ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού ανακηρύχθηκε το 1938, και ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού ιδρύθηκε το 2002. Η έκταση του Δρυμού είναι 37 τ.χλμ.
  • Στην περιοχή υπάρχουν 2 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000, η Ζώνη Ειδικής Προστασίας «Εθνικός Δρυμός Παρνασσού» και η Ειδική Ζώνη Διατήρησης «ΝΑ Παρνασσός-Εθνικός Δρυμός Παρνασσού-Δάσος Τιθορέας».
  • Υπάρχει Καταφύγιο Άγριας Ζωής στην περιοχή πάνω από την Αράχωβα, όπου απαγορεύεται αυστηρά το κυνήγι.
  • Το Αισθητικό Δάσος Τιθορέας θεσμοθετήθηκε το 1979.
Τι να επισκεφτώ
Κέντρα πληροφόρησης
Δεν υπάρχει κέντρο πληροφόρησης για τον Εθνικό Δρυμό. Ο επισκέπτης όμως έχει εξαιρετικές δυνατότητες για υπαίθρια περιήγηση στα πολυάριθμα μνημεία και μονοπάτια του.
Προτάσεις
Αρχαία, βυζαντινά και νεότερα μνημεία

  • Μαντείο Δελφών, από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας
  • Κωρύκειο Άντρο (ή αλλιώς «Σαρανταύλι»), το ιερό σπήλαιο του Απόλλωνα στο οποίο κατοικούσαν οι νύμφες
  • Αγία Ιερουσαλήμ, σπηλαιώδης ναός του 11ου αιώνα μέσα στην χαράδρα του Κεραμιδίου στην Αμφίκλεια
  • Το σπήλαιο του αγωνιστή Οδυσσέα Ανδρούτσου πάνω από την Τιθορέα (Βελίτσα)
Διαδρομές
Ο Παρνασσός είναι μεγάλο και ψηλό βουνό, και οι ορειβατικές διαδρομές σε αυτόν πρέπει να γίνονται μόνο από άτομα υπεύθυνα και με σχετική εμπειρία, και κάτω από τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες.
Πεζοπορικά και ορειβατικά μονοπάτια:

  • Από τους Δελφούς στο αρχαίο μονοπάτι της «Σκάλας» προς Κρόκι και Κωρύκειο Άντρο (εύκολο)
  • Από το ορειβατικό καταφύγιο στο Σαραντάρι προς τις κορυφές Γεροντόβραχο και Λιάκουρα (δύσκολο, το χειμώνα απαιτείται ορειβατική εμπειρία)
  • Από την Αμφίκλεια στη χαράδρα του Κεραμιδίου και την Αγία Ιερουσαλήμ (μέτριο)
  • Από την Τιθορέα στο σπήλαιο του Ανδρούτσου (μέτριο)
  • Με τα πόδια ή ποδήλατο:
    Περιπλάνηση στους δασικούς δρόμους του Εθνικού Δρυμού, από το Λιβάδι Αράχωβας
  • Με ορειβατικά σκι:
    Η κατάβαση της χαράδρας της Βελίτσας είναι η πιο διάσημη διαδρομή ορειβατικού σκι στην Ελλάδα (δύσκολη, απαιτείται ειδική εμπειρία ορειβατικού σκι)
  • Με αυτοκίνητο:
    Από τους Δελφούς ή την Αράχωβα προς το Λιβάδι και την Αγόριανη
    Από το Λιβάδι προς τα χιονοδρομικά κέντρα και την Αμφίκλεια
Πληροφορίες
Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού
ΚΠΕΕ Αμφίκλειας, 35002 Φθιώτιδα
Τηλ.: 22340-23529
email: info@parnassosnp.gr
Σχετικά βιβλία
Π. Ματσούκα, Τ. Αδαμακόπουλος (2009). Γκιώνα-Βαρδούσια-Παρνασσός. Εκδόσεις Ανάβαση, Αθήνα.

Πηγή: www.eepf.gr

διαβάστε περισσότερα

Οίτη: το βουνό του Ηρακλή

Από τα ομορφότερα βουνά της Στερεάς, η Οίτη είναι ένας ορεινός όγκος που δεσπόζει πάνω από τον κάμπο της Λαμίας και την κοιλάδα του Σπερχειού. Υπάγεται στο νομό Φθιώτιδας, με μικρό τμήμα της στο νομό Φωκίδας. Στα νότια συνδέεται με την Γκιώνα και τα Βαρδούσια, στα ανατολικά με το όρος Καλλίδρομο. Έχει χαρακτηριστεί Εθνικός Δρυμός από το 1966 λόγω της πλούσιας και σπάνιας χλωρίδας της.

oiti7Οι βορινές πλαγιές της Οίτης ορθώνονται απότομα από τον κάμπο μέχρι περίπου τα 1700μ. Αυτή η όψη του βουνού είναι επιβλητική καθώς οι πλαγιές τέμνονται από απόκρημνες ρεματιές και φαράγγια, με εντυπωσιακότερο το φαράγγι του Γοργοποτάμου. Αντιθέτως στα ψηλότερα σημεία του βουνού, από περίπου τα 1700μ μέχρι τις κορφές στα 2150μ, το ανάγλυφο γίνεται ιδιαίτερα ομαλό. Εκεί βρίσκεται το οροπέδιο Λιβαδιές, με ήπια λιβάδια και μικρές αλπικές λίμνες, ένα από τα πιο γνωστά και όμορφα ορεινά τοπία της Ελλάδας.

Στη μυθολογία η Οίτη ήταν γνωστή ως ο τόπος όπου πέθανε ο Ηρακλής. Στο οροπέδιο Καταβόθρες θα δούμε ερείπια δωρικού ναού γνωστού ως «Πυρά του Ηρακλέους», αλλά και ένα βάραθρο (καταβόθρα) στο οποίο εξαφανίζονται τα νερά ενός μικρού ρέματος. Παλιότερα όλο το βουνό ονομάζονταν «Καταβόθρα» κι έτσι είναι γνωστό στη δημοτική ποίηση.

Στην Οίτη προσεγγίζει κανείς πιο εύκολα από Υπάτη και Καστανιά στα βόρεια, και από Παύλιανη στα νοτιοανατολικά. Διασχίζεται από πολλά μονοπάτια, και από δασικό δρόμο ο οποίος όμως είναι βατός μόνο λίγους μήνες το χρόνο.

Οι περισσότεροι επισκέπτες προτιμούν τους καλοκαιρινούς μήνες για επίσκεψη στην Οίτη, όταν η πρόσβαση είναι ευκολότερη.

Η φύση στην Οίτη

Λίμνες και Φαράγγια
Η Οίτη στα ψηλότερά της σημεία έχει μικρές εποχικές λίμνες που δημιουργούν ένα τοπίο υψηλής αισθητικής αλλά είναι και σημαντικές για την βιοποικιλότητα.

  • Στο οροπέδιο Λιβαδιές στα 1800μ. βρίσκεται η όμορφη λίμνη των Λιβαδιών.
  • Μικρότερα εποχιακά λιμνία βρίσκονται στις πλαγιές της κορφής Γρεβενό, και στις τοποθεσίες Αλύκαινα, Καταβόθρα και Λούκα.

oiti15Τα φαράγγια της Οίτης είναι πολύ απόκρημνα και τα περισσότερα είναι επισκέψιμα μόνο με τεχνικές και εξοπλισμό canyoning:

  • Η τεράστια χαράδρα του Γοργοποτάμου δεσπόζει στην περιοχή. Ο Γοργοπόταμος που στην αρχαιότητα ονομάζονταν Δύρας είναι γνωστός από τη μυθολογία, αλλά κυρίως από τη νεότερη ιστορία μας όταν το 1942 οι αντιστασιακές δυνάμεις ενωμένες ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γέφυρα που τον διασχίζει.
  • Το φαράγγι του Ασωπού ποταμού χωρίζει την Οίτη από το γειτονικό Καλλίδρομο. Το ορεινό σιδηροδρομικό πέρασμα του Μπράλου, το εντυπωσιακότερο ίσως κομμάτι της γραμμής Αθήνα-Θεσσαλονίκη, είναι σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του.
  • Ο καταρράκτης στα Στενοβούνια – από τους ψηλότερους της Νότιας Ελλάδας. Βρίσκεται σε δυσπρόσιτη περιοχή.
  • Τα ρέματα Γερακάρη, Κακαβόρεμα, Καμαριώτη και Ροδοκάλου.

Βλάστηση και οικότοποι
Η Οίτη έχει μεγάλο υψομετρικό εύρος: οι πλαγιές της ξεκινούν από τον κάμπο της Λάμιας στα 100μ. υψόμετρο, ενώ οι κορφές της ξεπερνάνε τα 2100μ. Ως εκ τούτου έχει ποικιλία βλάστησης.

Στα χαμηλότερα σημεία του το βουνό έχει μεσογειακή βλάστηση με πουρνάρια, αριές, και άλλους θάμνους. Οι νότιες και δυτικές πλαγιές έχουν δρυς. Από τα 800μ. και πάνω επικρατούν από εκτεταμένα και καλής ποιότητας ελατοδάση. Σε ορισμένα σημεία απαντώνται κέδρα ενώ σε μία στενή ράχη υπάρχει και μια συστάδα από μαυρόπευκα Pinus nigra. Τα ψηλότερα σημεία του βουνού καλύπτονται από όμορφα υποαλπικά λιβάδια με συστάδες ελάτων.

oiti13Χλωρίδα
Η Οίτη είναι γνωστή ως «το βουνό των λουλουδιών». Η χλωρίδα της είναι ιδιαίτερα πλούσια, με πάνω από 1150 είδη φυτών. Περιλαμβάνει είδη χαρακτηριστικά της ορεινής Στερεάς αλλά και βορειότερων βουνών.

Διαθέτει 77 ελληνικά ενδημικά φυτά, και 2 στενά ενδημικά, αποκλειστικά της Οίτης: τη βερονίκη της Οίτης Veronica oetaea και ένα είδος άγριου κρεμμυδιού, το Allium lagarophyllum. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά αγριολούλουδα είναι επίσης ο νάρκισσος των ποιητών Narcissus poeticus που ανθίζει στα οροπέδια στις αρχές του καλοκαιριού και ο κόκκινος κρίνος Lilium calchedonicum που βρίσκεται σε ξέφωτα του δάσους.

Σε πετρώδεις πλαγιές του βουνού υπάρχουν αιωνόβια άτομα του μαλόκεδρου Juniperus foetidissima, ένα είδος κέδρου (αρκεύθου) που αγαπάει το μεγάλο υψόμετρο.

oiti2Πανίδα
Στα δάση της Οίτης βρίσκουμε μεγάλη ποικιλία θηλαστικών, αλλά με μικρούς πληθυσμούς: Ζαρκάδι, Λύκος και Αγριόγιδο, καθώς και άλλα μικρότερα είδη θηλαστικών. Η Αρκούδα Ursus arctos έχει κάνει πρόσφατα την επανεμφάνισή της, προερχόμενη από την Ευρυτανία, και η Οίτη αποτελεί ίσως το νοτιότερο όριο εξάπλωσής της.

Το Αγριόγιδο Rupicapra rupicapra είναι από τα ενδιαφέροντα είδη της Οίτης και κοσμεί τις άγριες χαράδρες της. Ο πληθυσμός του είναι μικρός και απειλείται από τη λαθροθηρία.

Από τα είδη ερπετών και αμφίβιων, ξεχωρίζουμε τον Αλπικό Τρίτωνα Mesotriton alpestris, μάλλον κοινό στις αλπικές λίμνες του βουνού, και την Κιτρινομπομπίνα Bombina variegata, ένα μικρό είδος φρύνου που επίσης απαντάται σε μεγάλα υψόμετρα.

oiti14Ορνιθοπανίδα
Η Οίτη φιλοξενεί χαρακτηριστικά πουλιά των βουνών, όπως η Πετροπέρδικα Alectoris graeca, ο Χρυσαετός Aquila chrysaetos, καθώς και άλλα αρπακτικά πουλιά, μικροπούλια, και δρυοκολάπτες, με πιο σπάνιο το Σταχτή Δρυοκολάπτη Picus canus. Στην Οίτη επίσης απαντάται ο Αιγωλιός Aegolius funereus, ένα μικρόσωμο είδος κουκουβάγιας που ενώ δεν είναι ασυνήθιστο στη Βόρεια Ευρώπη, έχει παρατηρηθεί ελάχιστες φορές στη χώρα μας.

Η Οίτη είναι ένα από τα νοτιότερα σημεία παρουσίας του Σταχτή Δρυοκολάπτη και του Αιγωλιού.

Πρόγραμμα LIFE ForOpenForests για την προστασία της Οίτης

Για τη διατήρηση της σπάνιας βιοποικιλότητας της Οίτης και του γειτονικού Καλλίδρομου, έχει ξεκινήσει ένα πενταετές πρόγραμμα LIFE, με την ονομασία ForOpenForests, και κωδικό LIFE11 NAT/GR/1014. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαχειριστικές πρακτικές στα δάση και τα δασικά διάκενα (ξέφωτα) των δύο βουνών.

Οι οικότοποι και τα είδη που στοχεύει το πρόγραμμα είναι:ForOpenForests-500-transp

  • οι σημαντικοί οικότοποι (οικότοποι προτεραιότητας) της Οίτης: τα δάση μαύρης πεύκης και μαλόκεδρου, τα ορεινά λιβάδια και τα εποχικά λιμνία
  • η κρισίμως κινδυνεύουσα βερονίκη της Οίτης Veronica oetaea
  • η απειλούμενη Καφέ Αρκούδα Ursus arctos
  • πέντε είδη πουλιών: ο σπάνιος Αιγωλιός Aegolius funerus, 3 είδη δρυοκολάπτη (Dryocopus martius, Dendrocopus leucotos και Picus canus) και η Πετροπέρδικα (Alectoris graeca)
oiti1
oiti3
oiti4
oiti5
oiti6
oiti8
oiti9
oiti10
oiti12

Το πρόγραμμα υλοποιείται από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (συντονιστής), την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό “ΔΗΜΗΤΡΑ”, και τον Αρκτούρο. Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (πρόγραμμα LIFE+) κατά 75%, και συγχρηματοδοτείται από τους εταίρους και τον Δήμο Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου κατά 25%.

Προστατευόμενες περιοχές
  • Ο Εθνικός Δρυμός Οίτης ανακηρύχθηκε το 1966 για να προστατεύσει τη σπάνια χλωρίδα της. Καλύπτει έκταση 72 τ.χλμ σε υψόμετρα από 400-2.116μ. Περίπου τη μισή έκταση του Εθνικού Δρυμού καταλαμβάνει ο πυρήνας, περιοχή απόλυτης προστασίας της φύσης. Για την αποτελεσματική προστασία και διατήρηση της Οίτης ιδρύθηκε το 2002 ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού. Στο λογότυπο του Φορέα Διαχείρισης βρίσκεται το Αγριόγιδο.
  • Στην περιοχή περιλαμβάνονται οι περιοχές του Δικτύου NATURA 2000: «Εθνικός Δρυμός Οίτης – Κοιλάδα Ασωπού» (Ζώνη Ειδικής Προστασίας), και «Εθνικός Δρυμός Οίτης» και «Φαράγγι Γοργοποτάμου» (Ειδικές Ζώνες Διατήρησης).
  • Υπάρχουν δύο Καταφύγια Άγριας Ζωής στα οποία απαγορεύεται το κυνήγι, το ένα μεταξύ Φραντζή και Δύο Βουνών, το δεύτερο μεταξύ των χωριών Οίτη και Παύλιανη.
  • Εξετάζεται η ένταξη της Οίτης στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO, λόγω της ιδιαίτερης γεωλογικής της κληρονομιάς.
Τι να επισκεφτώ
Κέντρα πληροφόρησης και μουσεία

  • Κέντρο Ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης Οίτης στην Παύλιανη (μετά από συνεννόηση, τηλ. 22310-59007). Εγκαινιάστηκε το Φεβρουάριο του 2016 και διαθέτει νέα έκθεση και διαδραστικό πίνακα αφής.
  • Ιερά Μονή Αγάθωνος (τηλ.: 22310-95218) και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Οίτης (τηλ: 22310-95236), το οποίο διαθέτει μικρή έκθεση για τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
  • Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας στην Υπάτη (τηλ.: 22310-98079) με αξιόλογη συλλογή.
  • Μουσείο Υδροκίνησης στην Παύλιανη, ένα κτιριακό συγκρότημα το οποίο στεγάζει Νεροπρίονο, Νερόμυλο, Μαντάνι και Νεροτριβή, σε όμορφη και γραφική τοποθεσία.
Προτάσεις
Αρχαία, βυζαντινά και νεότερα μνημεία

  • Ιερό Ηρακλέους, γνωστό και ως «Πυρά Ηρακλέους», ερείπια δωρικού ναού του 3ου π.Χ. αιώνα
  • Βυζαντινό κάστρο Υπάτης
  • Γραμμένες Σπηλιές – ασκηταριά με βυζαντινές βραχογραφίες, πάνω από το χωριό Κομποτάδες
  • Νερόμυλοι Υπάτης, Παύλιανης, Φραντζή
  • Τα αιωνόβια πλατάνια στους Κομποτάδες, συνδεδεμένα με την Ελληνική Επανάσταση του ’21 και την μάχη της Αλαμάνας, αποτελούν Μνημείο της Φύσης
  • Την ιστορική σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου, μνημείο της Εθνικής Αντίστασης
Διαδρομές
Η Οίτη είναι ένα μεγάλο βουνό, χωρίς εύκολες προσβάσεις. Οι πεζοπορικές/ ορειβατικές διαδρομές δεν προτείνονται για όλους, και πρέπει να γίνονται μόνο από άτομα υπεύθυνα και με σχετική εμπειρία, και με τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες.
Με τα πόδια:

  • Στο «μονοπάτι των Φαρμακίδων», από Υπάτη προς σπήλαιο Ανεμότρυπα και καταρράκτη Κρεμαστό (εύκολο πεζοπορικό μονοπάτι)
  • Από το καταφύγιο προς το οροπέδιο Λιβαδιές και τις κορφές Γρεβενό, Αλύκαινα, Πύργος (δασικός δρόμος και μονοπάτια)
  • Μικρά μονοπάτια γύρω από το χωριό Παύλιανη (εύκολα πεζοπορικά μονοπάτια
  • )

  • Στο «μονοπάτι των σιδηροδρομικών» στην κοιλάδα Ασωπού (εκτεθειμένο μονοπάτι, απαραίτητη η εμπειρία)

Με κατάλληλο αυτοκίνητο:

  • Από την Παύλιανη στην Πυρά Ηρακλέους και το οροπέδιο Καταβόθρα (δασικός δρόμος περιορισμένης βατότητας)
  • Από την Καστανιά στο οροπέδιο Λιβαδιές (δασικός δρόμος περιορισμένης βατότητας)
Πληροφορίες
Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης
Τ.Κ. 35016 Λουτρά Υπάτης, Φθιώτιδα
Τηλ.: 22310-59007
email: oiti@otenet.gr
Πρόγραμμα LIFE ForOpenForests για την Οίτη και το Καλλίδρομο
Το πρόγραμμα LIFE για τη «Διατήρηση Δασών και Δασικών Ανοιγμάτων Προτεραιότητας στον Εθνικό Δρυμό Οίτης και στο Όρος Καλλίδρομο της Στερεάς Ελλάδας» με κωδικό LIFE11 NAT/GR/1014 συντονίζει η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Νίκης 20, 10557 Αθήνα
Τηλ.: 210-3224944
email: info@foropenforests.org
Σχετικά βιβλία
Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» έχει εκδώσει ένα εξαιρετικό βιβλίο για τη σπάνια χλωρίδα του Εθνικού Δρυμού:
Καρέτσος Γ., Τρίγκας Π., Τσαγκάρη Κ. (2014). Χλωρίδα της Οίτης. Σπάνια και Ενδημικά Είδη. Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «Δήμητρα», Αθήνα.
Μπορείτε να το αναζητήσετε στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (τέρμα Αλκμάνος, 11528 Ιλίσια, Αθήνα), στον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Οίτης, (Λουτρά Υπάτης, Φθιώτιδα), και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, (Υψηλάντου 1, 35100 Λαμία).

Πηγή: www.eepf.gr

διαβάστε περισσότερα