Σε απόσταση 45 περίπου λεπτών από τη Χαλανδριανή ανακαλύφθηκε ένας προϊστορικός οικισμός από τα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου ΙΙ που καλύπτει μια έκταση 3,5 με 5 στρέμματα. Στο χώρο αυτό οι ανασκαφές έφεραν στο φως ένα νεκροταφείο με 600 περίπου τάφους καθώς και ευρήματα ανυπολόγιστης αξίας που δείχνουν ότι στην περιοχή είχε αναπτυχθεί η κεραμική, η λιθοτεχνία και η μεταλλοτεχνία.
Τα διάφορα αγγεία, κοσμήματα και είδη οικιακής χρήσης που βρέθηκαν επίσης κατά της ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή δείχνουν ότι επρόκειτο για έναν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο οικισμό. Οι δύο αρχαιολογικοί χώροι Χαλανδριανή και Καστρί συνδέονται με ένα μακρύ αλλά και δύσβατο μονοπάτι που αξίζει όμως κανείς να ακολουθήσει καθώς οδηγεί στα βάθη της ιστορίας.
Πηγή: www.syrosisland.gr
Στο σημείο αυτό, οι ναυτικοί συνήθιζαν να αγκυροβολούν τα πλοία τους, όταν ο καιρός δεν τους επέτρεπε την συνέχεια του ταξιδιού τους.
Τις στιγμές αυτές προσεύχονταν στους θεούς είτε για να τους ευχαριστήσουν γιατί τους έσωσαν από την κακοκαιρία, είτε για να τους παρακαλέσουν να συνεχίσουν ακίνδυνα το ταξίδι τους. Τις προσευχές τους συνήθιζαν να τις σκαλίζουν στα λεία βράχια της ακτής, περιμένοντας πότε θα τους δοθεί η ευκαιρία να αποπλεύσουν. Για τον λόγο αυτό και ο όρμος έχει ονομαστεί «Γράμματα».
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους οι επιγραφές χρονολογούνται από την κλασσική αρχαιότητα μέχρι και τον μεσαίωνα.
Πηγή: www.syrosisland.gr
Η αρχαία πόλη της Γαλησσού είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται κοντά στην ομώνυμη παραλία. Στο λόφο της Αγίας Πακούς ανακαλύφθηκε ένας προϊστορικός οχυρωμένος οικισμός από τον οποίο σώζονται μέχρι και σήμερα κάποια ερείπια κτιρίων, ενός πύργου του 4ου αιώνα, ενός νεκροταφείου και ενός ιερού.
Με βάση τις ανασκαφές ο αρχαίος αυτός οικισμός μοιάζει να πρωτοκατοικήθηκε τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ. ενώ σήμερα αποτελεί έναν από τους πλέον αγαπημένους τουριστικούς προορισμούς της Σύρου.
Πηγή: www.syrosisland.gr
Το Παναθηναϊκό στάδιο ή «Καλλιμάρμαρο» όπως ονομάζεται επίσης, θεμελιώθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα από τον Λυκούργο σε ένα κοίλωμα του λόφου του Αρδηττού και ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε επί Ηρώδου του Αττικού. Μετά την παρακμή της πόλης κατά τους χριστιανικούς χρόνους και τους χρόνους της ξενοκρατίας, το στάδιο ερειπώθηκε και θάφτηκε κάτω από όγκους χωμάτων.
Ο χώρος ανασκάφηκε και το αρχαίο στάδιο αναστηλώθηκε για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 με λευκό πεντελικό μάρμαρο και, έκτοτε, συνδέθηκε με τις μεγαλύτερες αθλητικές στιγμές της Ελλάδας του τέλους του 19ου και ολόκληρου του 20ου αιώνα. Η αθλητική ιστορία της πόλης θεωρείται πως είναι αδιάρρηκτα δεμένη με το Καλλιμάρμαρο.
Τιμητικά εδώ τερματίζει ο διεθνής Μαραθώνιος που γίνεται κάθε χρόνο σε ανάμνηση του πρώτου Μαραθωνίου δρόμου στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 με νικητή τον Σπύρο Λούη. Σε αυτό το σημείο τερμάτισε και ο Μαραθώνιος των Ολυμπιακών της Αθήνας του 2004, μπροστά σε μεγάλο πλήθος κόσμου.
Ιστοσελίδα σταδίου: www.panathenaicstadium.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Το δημόσιο Λουτρό των Αέρηδων (χαμάμ) βρίσκεται στην οδό Κυρρήστου, στην Πλάκα. Αρχικά, κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, κτίστηκε ένα χαμάμ (δημόσιο λουτρό) που ονομαζόταν το Χαμάμ του Αμπίντ Αφέντη. Το χαμάμ αυτό υπέστη εκτεταμένες ζημιές κατά τη διάρκεια των μαχών της πολιορκίας της Ακρόπολης από τον Κιουταχή το 1827. Στη συνέχεια, επί της βασιλείας του Όθωνα, το χαμάμ επισκευάστηκε και προστέθηκαν και άλλες εγκαταστάσεις όπως αποδυτήρια, ενώ συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι και τους πρώτους μεταπολεμικούς χρόνους (1950-1960), οπότε και εγκαταλείφθηκε.
Τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 το υπουργείο Πολιτισμού έκανε αρκετές επεμβάσεις και ανακαινίσεις, με αποτέλεσμα την αποκατάσταση του κτιρίου στην αρχική του μορφή, και τη δημιουργία εκθεσιακών χώρων. Σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να δουν πώς λειτουργούσε ένα χαμάμ κατά την Τουρκοκρατίας και έπειτα. Το κτίριο στεγάζει επίσης ένα παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
Πηγή: www.athensattica.gr
Ο Ναός του Ολυμπίου Διός, νοτιοανατολικά από την Ακρόπολη και σε οπτική επαφή με αυτήν, άρχισε να κτίζεται από τον τύραννο των Αθηνών Πεισίστρατο τον 6ο π.Χ. αιώνα. Η ανέγερση του ναού διακόπηκε την εποχή της Αθηναϊκής δημοκρατίας επειδή θεωρήθηκε σύμβολο της τυραννίας. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους έγινε απόπειρα να συνεχιστεί η ανέγερση του ναού από τον βασιλιά της Συρίας Αντίοχο Δ΄ τον Επιφανή, αλλά πάλι διεκόπη μετά τον θάνατό του. Κατά την επιδρομή του Σύλλα το 86 π.Χ., ο μισοτελειωμένος ναός υπέστη καταστροφές.
Η ολοκλήρωσή του, σύμφωνα μάλιστα με το αρχικό σχέδιο, ολοκληρώθηκε από τον φιλέλληνα αυτοκράτορα Αδριανό το 131 μ.Χ. Μετά την επιδρομή των Ερούλων τον 3ο αιώνα ο ναός εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε και οι περισσότεροι κίονες καταστράφηκαν για να χρησιμοποιηθούν ως οικοδομικό υλικό. Σήμερα σώζονται 16 κίονες, ο ένας μάλιστα πεσμένος στο χώμα, από μια μεγάλη θύελλα το 1852. Στον αρχαιολογικό χώρο του ναού, εκτός από τον κυρίως ναό, σώζονται ίχνη και ερείπια από ρωμαϊκά λουτρά, οικίες των κλασικών χρόνων, τα θεμέλια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής και τμήμα της οχύρωσης της πόλης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Πηγή: www.athensattica.gr
Ο λόφος του Φιλοπάππου ή λόφος των Μουσών, όπως ονομαζόταν στην αρχαιότητα, βρίσκεται νοτιοδυτικά από τον βράχο της Ακρόπολης. Το όνομά του το πήρε από το μνημείο του Φιλοπάππου, εγγονού του Αντίοχου του Δ΄του Επιφανούς, βασιλέα της Συρίας. Ο Φιλόπαππος έφερε τον τιμητικό τίτλο του Ρωμαίου υπάτου και αγαπούσε πολύ την πόλη των Αθηνών της οποίας είχε ανακηρυχθεί πολίτης (τέλη 1ου μ.Χ. αιώνα) και είχε τιμηθεί και με διάφορα αξιώματά της.
Τη δεκαετία του 1950, μετά από ανασκαφές του αρχαιολόγου Ιωάννου Τραυλού, ανακαλύφθηκε πως το μνημείο ήταν το Μαυσωλείο του Φιλοπάππου. Σήμερα σώζεται μόνο ο ένας τοίχος του μεγαλοπρεπούς Μαυσωλείου που φέρει ανάγλυφες παραστάσεις από τη ζωή του Φιλοπάππου. Επίσης σώζεται και μια επιγραφή. Ο Παυσανίας περιγράφει το μνημείο, αλλά λόγω των πολλών διακοσμητικών στοιχείων του, δεν το θεωρεί ισάξιο με τα άλλα της κλασικής Αθήνας και των Ελληνιστικών χρόνων.
Πηγή: www.athensattica.gr
Το Ωδείο του Ηρώδου Αττικού ή, όπως ονομάζεται σήμερα, Ηρώδειο, κτίστηκε στη νοτιοδυτική πλευρά του βράχου της Ακρόπολης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους (2ος μ.Χ. αιώνας) από τον πλούσιο Αθηναίο Ηρώδη Αττικό, στη μνήμη της γυναίκας του Ρηγίλλης. Μετά την παρακμή της πόλης την εποχή του Βυζαντίου, το Ηρώδειο ερειπώθηκε και θάφτηκε κάτω από όγκους χωμάτων. Οι ξένοι περιηγητές της εποχής της Τουρκοκρατίας έδιναν στα ελάχιστα ορατά ερείπια διάφορα ονόματα, φανταστικά τα περισσότερα.
Μόλις το 1764 ο Βρετανός αρχαιολόγος Τσάντλερ μίλησε για το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού. Με τις ανασκαφές του 19ου αιώνα ήρθαν στο φως τα ερείπια του αρχαίου θεάτρου, το οποίο αναστηλώθηκε στα 1950 και επενδύθηκε με πεντελικό μάρμαρο στις θέσεις των θεατών και μάρμαρο του Υμηττού στην ορχήστρα. Έκτοτε το καλοκαίρι φιλοξενεί καλλιτεχνικές εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου, κυρίως του Φεστιβάλ Αθηνών.
Πηγή: www.athensattica.gr
Ο φιλέλληνας Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αδριανός (117-138 μ.Χ.) ίδρυσε έξω από το ανατολικό τμήμα της αρχαίας πόλης των κλασικών χρόνων μια καινούρια συνοικία και οι Αθηναίοι για να τον τιμήσουν την ονόμασαν Αδριανούπολη και έκτισαν (131-132 μ.Χ.) μια αψίδα από πεντελικό μάρμαρο που οδηγούσε από την παλιά πόλη στη νέα. Η αψίδα αυτή σώζεται έξω από τον περίβολο του ναού του Ολυμπίου Διός σε πολύ καλή κατάσταση και αποτελεί ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα και πλέον φωτογραφημένα σημεία της πόλης.
Στα τέλη του 18ου αιώνα η αψίδα αποτέλεσε τμήμα του αμυντικού τείχους της πόλης (τείχος Χασεκή) με το όνομα «Πύλη της Βασιλοπούλας», ή «Καμαρόπορτα». Σήμερα βρίσκεται στο κέντρο πλέον της σύγχρονης πόλης, μαρμάρινο μνημείο που υπενθυμίζει τη δόξα της αρχαίας Αθήνας.
Πηγή: www.athensattica.gr
Η Ρωμαϊκή Αγορά βρίσκεται στα όρια των ιστορικών συνοικιών της Αθήνας, Πλάκας και Μοναστηρακίου και κτίστηκε στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αύγουστου, μάλλον μεταξύ των ετών 19 έως 11 π.Χ., για να στεγάσει το κέντρο της οικονομικής δραστηριότητας της πόλης. Αργότερα επί αυτοκράτορα Αδριανού ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε. Χαρακτηριστικά και αναγνωρίσιμα σημεία του χώρου είναι το Ωρολόγιο του Κυρρήστου (ή Πύργος των Αέρηδων) και η δυτική πύλη της, που σώζεται σε καλή κατάσταση.
Το χαρακτηριστικό που την ξεχωρίζει από την αγορά των κλασικών χρόνων είναι πως αυτή σχεδιάστηκε και κτίστηκε εξ αρχής για οικονομικούς και εμπορικούς λόγους. Μετά την εισβολή των Ερούλων και την καταστροφή της πόλης (τέλη 3ου μ.Χ. αιώνα) οι οικονομικές δραστηριότητες περιορίστηκαν στη ρωμαϊκή αγορά εντός του λεγόμενου Υστερορωμαϊκού τείχους, που έγινε και το διοικητικό κέντρο της Αθήνας. Κατά τους επόμενους αιώνες (Βυζαντινοί χρόνοι, Φραγκοκρατία και Τουρκοκρατία) στον χώρο κτίστηκαν σπίτια, εργαστήρια, χριστιανικές εκκλησίες και αργότερα και το Φετιχιέ τζαμί, αλλά η οικονομική δραστηριότητα συνεχίστηκε ως Σταροπάζαρο.
Πηγή: www.athensattica.gr