Ήφαιστος

Ο Ήφαιστος ήταν ο θεός των ηφαιστείων. Γι’ αυτό συνδέθηκε και μ’ όλες τις ηφαιστειογενείς περιοχές της Μεσογείου. Ο Ήφαιστος ήταν για τους αρχαίους Έλληνες η προσωποποίηση της φωτιάς, που τόσο βοήθησε το ανθρώπινο γένος στα πρώτα του στάδια, με τη μεσολάβηση βέβαια του Προμηθέα. Σπάνια παρουσιάζεται να χρησιμοποιεί τη φωτιά ως μέσο καταστροφικό. Συνήθως τη χρησιμοποιεί ως μέσο για την επεξεργασία πολύτιμων μετάλλων. Γι’ αυτό όλοι οι τεχνίτες και ιδιαίτερα οι σιδηρουργοί τον θεωρούσαν προστάτη τους.
Κατά μια εκδοχή ο Ήφαιστος δεν είχε πατέρα. Η Ήρα τον γέννησε μονάχη της δίχως σαρκική επαφή και ως αντίκρισμα και αντίβαρο για τη γέννηση της Αθηνάς από το Δία, όπου ο κυρίαρχος του Ολύμπου μονάχος είχε πάρει μέρος σ’ αυτή. Λόγω της «αναπηρίας» του η Ήρα τον πέταξε από τον Όλυμπο και όπως αναφέρει ο Ορφικός Ύμνος «… Τον μάζεψε όμως η κόρη του Νηρέα, η Θέτιδα, η ασημοπόδαρη, και τον ανάθρεψε αντάμα με τις αδελφές της».
Λέγεται πως από την Καβειρώ, την κόρη του Πρωτέα, ο Ήφαιστος είχε αποκτήσει τους Κάβειρους, που σαν θεότητες της φωτιάς πραγματικά συνδέονται με τον γιο της Ήρας.
Πολυάριθμα είναι τα θαυμαστά αντικείμενα που αναφέρονται ως έργα του Ήφαιστου. Πολλοί από τους αθάνατους έλαβαν δώρα ανεκτίμητης αξίας από τον Ήφαιστο. Σ’ αυτόν χρωστούσε ο Δίας την αιγίδα και το σκήπτρο του, η Δήμητρα το δρεπάνι κι ο Απόλλωνας κι η Άρτεμη τα βέλη της φαρέτρας τους. Η Αθηνά έλαβε τα ασημένια κύμβαλα που ύστερα χάρισε στον Ηρακλή. Ο Ηρακλής, έλαβε δώρο από τον θεϊκό τεχνίτη ένα χρυσό θώρακα. Στον Ήλιο και στον Διόνυσο ο θεός Ήφαιστος είχε χαρίσει από ένα χρυσό κύπελλο, στην Αριάδνη ένα διάδημα, στον Κάδμο ένα περιδέραιο, το οποίο πήρε θέση ανάμεσα στα γαμήλια δώρα της Αρμονίας, της κόρης της Αφροδίτης και του Άρεως, όταν ο Κάδμος παντρεύτηκε μαζί της.
Τα χρυσά αγάλματα που ήταν όμοια με ζωντανούς εφήβους ήταν προικισμένα με «δύναμη, σκέψη και φωνή». Ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος μας λέει, ότι, ο Αιήτης, ο πατέρας της Μήδειας, από τον Ήφαιστο είχε πάρει δυο άγριους ταύρους που «έβγαζαν φωτιές από τα ρουθούνια τους και είχαν πόδια χάλκινα». Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι αργυροί σκύλοι που φύλαγαν το ανάκτορο του Αλκίνοου. Ο γίγαντας Τάλως «από το γένος των χάλκινων ανθρώπων» δόθηκε από τον Ήφαιστο στον Μίνωα, για να φρουρεί τη νήσο Κρήτη.
Ο Όμηρος περιγράφει την κατασκευή των όπλων του Αχιλλέως από τον θεϊκό σιδηρουργό.
Στην Λήμνο τιμούσαν τον Ήφαιστο και ως θεό θεραπευτή. Έλεγαν πως οι ιερείς του είχαν φάρμακο για τα δηλητήρια.

1. Ναός Ηφαίστου – Αρχαία Αγορά Αθήνας
TheseonΣτην κορυφή του λόφου του Αγοραίου Κολωνού, που οριοθετεί την Αρχαία Αγορά των Αθηνών στη δυτική πλευρά, βρίσκεται ο ναός του Ηφαίστου, ευρύτερα γνωστός ως »Θησείο». Πρόκειται για έναν από τους καλύτερα διατηρημένους αρχαίους ναούς, γεγονός που οφείλεται εν μέρει και στη μετατροπή του σε χριστιανική εκκλησία. Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία (I, 14, 5-6), στο ναό λατρεύονταν από κοινού ο Ήφαιστος, προστάτης των μεταλλουργών, και η Αθηνά Εργάνη, προστάτρια των κεραμέων και της οικοτεχνίας. Την ταύτιση του ναού ως »Ηφαιστείο» επιβεβαίωσε η ανασκαφική έρευνα με την αποκάλυψη εργαστηρίων μεταλλουργίας στην ευρύτερη περιοχή του λόφου, επισκιάζοντας, έτσι, παλαιότερες απόψεις, που αναγνώριζαν ως λατρευόμενες θεότητες το Θησέα, τον Ηρακλή ή τον Άρη. Η οικοδόμηση του ναού πρέπει να πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στα έτη 460-420 π.Χ. από άγνωστο αρχιτέκτονα, στον οποίο, όμως, αποδίδονται και άλλοι ναοί στην Αττική, με παρόμοια κατασκευή.

Comments are closed.