Ο κινηματογράφος Αίγλη, ίσως ο αρχαιότερος από τους κινηματογράφους της Αθήνας που λειτουργούν ακόμα, άνοιξε στα τέλη της δεκαετίας του 1910, μετά τις πολεμικές και εμφύλιες περιπέτειες του 1912-1918, στον χώρο του «Ζυθεστιατορίου Αίγλη» που είχε ιδρυθεί το 1904. Το σημείο και ο ίδιος ο χώρος, δίπλα στο Ζάππειο Μέγαρο και τον κήπο του, αποτελούν μια γραφική εικόνα της παλιάς Αθήνας. Ο σύγχρονος κινηματογράφος, μέρος του πολυχώρου «Αίγλη» (εστιατόρια, μπαρ, καφέ, κινηματογράφος, αίθουσες εκδηλώσεων) δίκαια θεωρείται από τους πολλούς λάτρεις του θερινού κινηματογράφου που τον επισκέπτονται κάθε χρόνο, ένας από τους καλύτερους χώρους ψυχαγωγίας το καλοκαίρι.
Ενώ βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, δεν έχει καθόλου θόρυβο και είναι πνιγμένος στο πράσινο και τις μυρωδιές των ανθισμένων καλοκαιρινών φυτών. Διαθέτει μέχρι και «πριβέ» βεράντα, όπου μια παρέα μπορεί να παρακολουθήσει την ταινία της, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα ένα μαγευτικό δείπνο.
Ιστοσελίδα κινηματογράφου: www.aeglizappiou.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Το Μέγαρο Σταθάτου στο Κολωνάκι, στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1, φιλοξενεί σήμερα μια πτέρυγα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Το μέγαρο έκτισε στα τέλη του 19ου αιώνα ο φημισμένος αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ σε σχέδια που έφτιαξε το 1895 για λογαριασμό του Σταθάτου, ομογενούς εμπόρου με καταγωγή από την Ιθάκη. Αρχικά το ζεύγος Σταθάτου χρησιμοποίησε το μέγαρο ως κατοικία του, ενώ τη δεκαετία του 1930 έγιναν εκτεταμένες παρεμβάσεις, πλήρης ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων και συμπληρώθηκε η διακόσμηση. Μετά τον πόλεμο το Μέγαρο χρησιμοποιήθηκε ως έδρα κάποιας πρεσβείας και στη δεκαετία του 1980 περιήλθε στην κατοχή του ελληνικού δημοσίου.
Αρχικά η κυβέρνηση σκόπευε να το διαμορφώσει σε χώρο φιλοξενίας διακεκριμένων προσκεκλημένων της, γι’ αυτό εξάλλου το ανακαίνισε πλήρως και το αποκατέστησε στην αρχική του μορφή, ενισχύοντας ταυτόχρονα και την οικοδομή (Παύλος Καλλιγάς). Τελικά, δόθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο στέγασε εκεί μια από τις καινούριες πτέρυγές του.
Ιστοσελίδα του μουσείου: www.cycladic.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου, επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, στην Ομόνοια, κτίστηκε κατά τα έτη 1891-1901, σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ, για να καλύψει τις ανάγκες της πόλης για ένα μόνιμο θέατρο. Τα έργα ξεκίνησαν, με πρωτοβουλία του βασιλιά Γεωργίου Α’, αφού πρώτα αγοράστηκε ένα μικρό οικόπεδο από τον Βαυαρό αυλικό Θων, και ολοκληρώθηκαν μετά από προσφορές πολλών πλουσίων Ελλήνων, κυρίως ομογενών (Ράλλης, Κοργιαλένιος, Ευγενίδης).
Παρά τις δυσκολίες που συνάντησε ο αρχιτέκτονας (κλίση του εδάφους, μικρό οικόπεδο), παρέδωσε ένα μεγαλοπρεπές εκλεκτικιστικό κτίριο που συνδέθηκε έκτοτε με τις μεγαλύτερες στιγμές του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου και αγαπήθηκε πολύ από το ελληνικό κοινό. Κατά τη διάρκεια της ζωής του κτιρίου, έγιναν πολλές και εκτεταμένες επεμβάσεις, όπως και σημαντικές επεκτάσεις. Ωστόσο, πάντοτε δόθηκε έμφαση στον να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του κτιρίου και οι όποιες αλλαγές να μείνουν όσο πιο κοντά γίνεται στο αρχικό πνεύμα του Τσίλερ. Σήμερα στο κτίριο λειτουργούν δύο σκηνές και αίθουσα διαλέξεων.
Ιστοσελίδα Εθνικού θεάτρου: www.n-t.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Ο σταθμός του μετρό στο Μοναστηράκι κατασκευάστηκε τα έτη 1890-1895 ως η πρώτη επέκταση του ατμήλατου σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς. Ο σιδηρόδρομος είχε ξεκινήσει τη λειτουργία του το 1869 και ως τότε τερμάτιζε λίγο πιο πριν, στο Θησείο. Την κατασκευή της επέκτασης από το Θησείο έως το Μοναστηράκι πραγματοποίησε ο επιχειρηματίας Στέφανος Ψύχας, ενώ ταυτόχρονα έγιναν και πολλές αρχαιολογικές ανασκαφές με πολλά και ενδιαφέροντα ευρήματα. Σε όλη τη διαδρομή από το Θησείο έως τον νέο σταθμό, ο επιβάτης του τρένου βλέπει πολλά αρχαία ερείπια και υπολείμματα του ιστορικού παρελθόντος της πόλης.
Το 1904 ο σιδηρόδρομος έγινε ηλεκτροκίνητος και την τετραετία 1926-1930 κατασκευάστηκε η επέκταση των γραμμών από το Μοναστηράκι έως την Ομόνοια και μάλιστα σε υπόγεια σήραγγα. Στις αρχές του 2000 ο σταθμός, όπως και οι υπόλοιποι του παλαιού δικτύου του λεγόμενου ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, ανακαινίστηκε πλήρως ενώ συνδέθηκε και με τη νέα γραμμή του μετρό από το Σύνταγμα προς το Αιγάλεω. Ο ανακαινισμένος σταθμός αποτελεί κόσμημα τόσο της περιοχής, όσο και της πόλης ολόκληρης, δεδομένου πως έχει ενσωματώσει πολλές αρχαιότητες και ιδιαίτερα την κοίτη του αρχαίου Ηριδανού ποταμού.
Πηγή: www.athensattica.gr
Το Ζάππειο Μέγαρο, ή απλώς «Ζάππειο» όπως είναι ευρύτερα γνωστό, βρίσκεται δίπλα ακριβώς στον Εθνικό κήπο και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο ιστορικά κτίρια της Αθήνας. Οι πρώτες σκέψεις για τη δημιουργία του έγιναν από την ελληνική κυβέρνηση με αφορμή την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων (τις ανάγκες των οποίων θα εξυπηρετούσε), καθώς οι συζητήσεις για την αναβίωσή τους είχαν ξεκινήσει ήδη από το 1859.
Ο Ευάγγελος Ζάππας ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την προσπάθεια και τα πρώτα σχέδια εκπονήθηκαν από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Μπουλανζέ και τον Έλληνα Θεοφιλά, ωστόσο το σχέδιο ναυάγησε. Τελικά το ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Χάνσεν και το κτίριο θεμελιώθηκε το 1874, ενώ το 1888 εγκαινιάστηκε το εντυπωσιακό νεοκλασικό κτίριο με τους μεγάλους κήπους που έγινε για πολλές δεκαετίες σύμβολο της σύγχρονης πόλης.
Το Ζάππειο χρησιμοποιήθηκε ποικιλότροπα κατά καιρούς: από χώρος εκθέσεων έως κτίριο για τις ανάγκες των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων του 1896 και από χώρος διοργάνωσης επισήμων τελετών έως στέγη για τις εγκαταστάσεις της ελληνικής ραδιοφωνίας από το 1938. Σήμερα χρησιμοποιείται ως κέντρο τύπου για τις ανάγκες των πολιτικών κομμάτων, τόσο κατά τις εκλογές όσο και στον υπόλοιπο χρόνο.
Πηγή: www.athensattica.gr
Το εργοστασιακό συγκρότημα του φωταερίου Αθηνών, ή απλώς Γκάζι, όπως το αποκαλούν οι περισσότεροι, βρίσκεται δεξιά της οδού Πειραιώς, αμέσως μετά την αρχή της Ιεράς οδού. Οι πρώτες εγκαταστάσεις του –τότε μικρού– εργοστασίου φωταερίου έγιναν γύρω στο 1860 και το εργοστάσιο φωταερίου έδωσε την ονομασία του σε ολόκληρη την περιοχή. Ο πρώτος ιδιοκτήτης ήταν ο επιχειρηματίας Φραγκίσκος Φεράλδης, ακολούθησε η Εταιρεία Αεριόφωτος και το 1938 περιήλθε στην ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων. Όπως είναι φυσικό, το αρχικό μικρό εργοστάσιο επεκτάθηκε πολλές φορές και δημιουργήθηκε ένα τεράστιο βιομηχανικό συγκρότημα με τα χαρακτηριστικά αεροφυλάκια, τους ακόμα σωζόμενους φούρνους, συνεργεία διάφορα, μηχανουργεία, ξυλουργεία, γραφεία διοίκησης, αποθήκες και άλλα κτίσματα.
Αρχιτεκτονικά ακολουθούσε την γενική ευρωπαϊκή κατεύθυνση για παρόμοιους βιομηχανικούς χώρους, αλλά δεν έλειψε και η αισθητική που σήμερα γίνεται αισθητή από τα διακοσμητικά στοιχεία των τεράστιων σιδερένιων σκελετών των κατασκευών. Μετά το 1984 έπαυσε οριστικά η λειτουργία του εργοστασίου, το οποίο βρισκόταν πια στο κέντρο της πρωτεύουσας. Σήμερα ο ανακαινισμένος και αναπλασμένος χώρος φιλοξενεί ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες του Δήμου, με την επωνυμία «Τεχνόπολις-Γκάζι».
Ιστοσελίδα της Τεχνόπολις: www.technopolis-athens.com
Πηγή: www.athensattica.gr
Το Παναθηναϊκό στάδιο ή «Καλλιμάρμαρο» όπως ονομάζεται επίσης, θεμελιώθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα από τον Λυκούργο σε ένα κοίλωμα του λόφου του Αρδηττού και ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε επί Ηρώδου του Αττικού. Μετά την παρακμή της πόλης κατά τους χριστιανικούς χρόνους και τους χρόνους της ξενοκρατίας, το στάδιο ερειπώθηκε και θάφτηκε κάτω από όγκους χωμάτων.
Ο χώρος ανασκάφηκε και το αρχαίο στάδιο αναστηλώθηκε για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 με λευκό πεντελικό μάρμαρο και, έκτοτε, συνδέθηκε με τις μεγαλύτερες αθλητικές στιγμές της Ελλάδας του τέλους του 19ου και ολόκληρου του 20ου αιώνα. Η αθλητική ιστορία της πόλης θεωρείται πως είναι αδιάρρηκτα δεμένη με το Καλλιμάρμαρο.
Τιμητικά εδώ τερματίζει ο διεθνής Μαραθώνιος που γίνεται κάθε χρόνο σε ανάμνηση του πρώτου Μαραθωνίου δρόμου στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 με νικητή τον Σπύρο Λούη. Σε αυτό το σημείο τερμάτισε και ο Μαραθώνιος των Ολυμπιακών της Αθήνας του 2004, μπροστά σε μεγάλο πλήθος κόσμου.
Ιστοσελίδα σταδίου: www.panathenaicstadium.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Το επιβλητικό κτίριο του παλαιού Δημαρχείου στην οδό Αθηνάς αποφασίστηκε, σχεδιάστηκε και κτίστηκε την τετραετία 1871-1874 επί δημαρχίας Π. Κυριακού). Τα σχέδια και η μελέτη του κτιρίου έγιναν από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο. Αρχικά το κτίριο ήταν διώροφο με κεραμοσκεπή και πρόπυλο δωρικού ρυθμού και είχε αισθητική και αρχιτεκτονική συγγένεια με το νεοκλασικό κτίσμα της παρακείμενης Βαρβακείου σχολής που καταστράφηκε το 1944, επίσης έργο του Κάλκου.
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα έγιναν αρκετές επεμβάσεις, τόσο επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη (1901), όσο και επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Κοτζιά αλλά και Αμβροσίου Πλυτά (1935-1937). Τότε ήταν που προστέθηκε και τρίτος όροφος, ενώ έγιναν εκτεταμένες επεμβάσεις στην εξωτερική διακόσμηση του κτιρίου. Στα τέλη του 20ου αιώνα κηρύχθηκε διατηρητέο κτίριο και αποκαταστάθηκαν κάποια διακοσμητικά στοιχεία του εξωτερικού του, σύμφωνα με τα δεδομένα του 19ου αιώνα.
Πηγή: www.athensattica.gr
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στην οδό Πατησίων, στο κέντρο της πόλης, εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα και μερικά από τα σημαντικότερα έργα της αρχαίας τέχνης από το σύνολο του ελλαδικού χώρου, όλων των περιόδων, από τη Νεολιθική εποχή, έως τους Ύστερους Ρωμαϊκούς χρόνους. Ο θησαυρός από το ναυάγιο των Αντικυθήρων, η νεκρική μάσκα του Αγαμέμνονα, οι τοιχογραφίες της Θήρας, ο Ποσειδώνας του Αρτεμισίου, ο Έφηβος των Αντικυθήρων, το Κύπελλο του Νέστορα και ο Παις του Μαραθώνα, είναι μόνο μερικά από τα σημαντικότερα έργα που θαυμάζει ο επισκέπτης. Επίσης στη νότια πτέρυγα του συγκροτήματος στεγάζεται το επιγραφικό Μουσείο, που φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή αρχαίων επιγραφών από τον ελλαδικό χώρο, στον κόσμο.
Το ύφος του κτιρίου, που καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, δίπλα στα κτίρια του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, ακολουθεί τις επιταγές της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής που κυριαρχούσε στην Ελλάδα και την Ευρώπη κατά τον 19ο αιώνα, την εποχή δηλαδή που κτίστηκε το μουσείο. Τη μεγάλης πολιτιστικής, γνωστικής και αισθητικής αξίας περιήγηση του επισκέπτη στα εκθέματα και τις συλλογές του μουσείου, έρχεται να συμπληρώσει ο διακριτικός, αλλά υψηλής αξίας κήπος εμπρός και στο πλάι του κτιρίου.
Ιστοσελίδα του μουσείου: www.namuseum.gr
Πηγή: www.athensattica.gr
Ο Καθεδρικός Ναός της Αθήνας (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου) κτίστηκε μεταξύ του 1842 και 1862, είναι σταυροειδής τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και βρίσκεται στην ομώνυμη οδό, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το Σύνταγμα.
Πολλοί αρχιτέκτονες (Χάνσεν, Ζέζος, Μπουλανζέ, Κάλκος και άλλοι) συνέβαλαν στην ανέγερση του ναού. Επίσης πολλοί καλλιτέχνες εργάστηκαν για τον εξωτερικό και κυρίως τον εσωτερικό διάκοσμο του ναού. Χαρακτηριστικό είναι πως ως δομικά υλικά αλλά και ως διακοσμητικά στοιχεία κατά την ανέγερσή του, χρησιμοποιήθηκαν ύλες από ερειπωμένες ή κατεδαφισμένες για αρχαιολογικούς λόγους βυζαντινές εκκλησίες.
Από τότε που έγινε επισήμως ο καθεδρικός ναός της πόλης, πολλές θρησκευτικές τελετές έλαβαν χώρα στον ναό: Γάμοι βασιλέων, κηδείες σημαινόντων προσώπων της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου κ.ά. Από τον σεισμό του 1999 και ως τις μέρες μας, ο ναός βρίσκεται σε φάση συνεχούς επισκευής και συντήρησης, οπότε ως καθεδρικός ναός χρησιμοποιείται ο Άγιος Διονύσιος στο Κολωνάκι. Στο εσωτερικό του ναού ο επισκέπτης μπορεί να δει τις μαρμάρινες λάρνακες όπου φυλάσσονται τα οστά της Αγίας Φιλοθέης και του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’.
Πηγή: www.athensattica.gr