Πολύ σημαντικό κάστρο, κτισμένο σ’ έναν απότομο λόφο μέσα στους αγρούς του Σαγκριού και της Αγιασσού. Σύμφωνα με μελετητές, πήρε το όνομα αυτό από τις άφθονες «απαλιριές» που φυτρώνουν γύρω. Κτίστηκε στα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου, πιθανώς όμως να υπήρχε οχύρωση από τη αρχαιότητα, αφού μέρος του τείχους είναι προϊστορικό. Εγκαταλείφθηκε τον 13ο αιώνα με τη έλευση των Ενετών. Οταν ο Σανούδος ήρθε στο νησί το κάστρο κατείχαν Γενοβέζοι πειρατές. Για να αναγκάσει τους άνδρες του να το κατακτήσουν έκαψε τις γαλέρες του κι έτσι οι στρατιώτες δεν είχαν άλλη επιλογή: ή να πάρουν το κάστρο και να διώξουν τους Γενοβέζους, ή να πεθάνουν. Μετά από πέντε εβδομάδες πολιορκίας, οι Ενετοί του Σανούδου κατέλαβαν το κάστρο του Απαλίρου και έδιωξαν τους πειρατές. Ετσι ο Σανούδος πήρε το νησί και ίδρυσε στη Νάξο το Δουκάτο του Αιγαίου.
Στις μέρες μας διατηρείται ένα μεγάλο τμήμα από τα ισχυρά τείχη του κάστρου με κάποιους πύργους, προμαχώνες, κινστέρνες. Εκτός από τα υπολείμματα των σπιτιών διατηρείται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, δίκλιτος με τρούλο και ωραία αρχιτεκτονική. Κάποιοι μελετητές τον χρονολογούν στον 7ο- 8ο αιώνα. Υπάρχουν κι άλλες εκκλησίες στο κάστρο και η ανάβαση ως εκεί είναι μοναδική εμπειρία, καθώς προσφέρει εκπληκτική θέα προς τη νότια πλευρά της Νάξου.
Πηγή: aegeanislands.gr